Spartak Ngjela

Spartak Ngjela (ur. 11 lipca 1948 w Tiranie^[1]) – albański polityk i prawnik, w roku 1997 minister sprawiedliwości w rządzie Bashkima Fino, więzień polityczny.

Życiorys

Syn działacza komunistycznego i byłego ministra handlu Kiço Ngjeli (1917-1992). W 1970 ukończył studia prawnicze na Wydziale Nauk Politycznych i Prawnych Uniwersytetu Tirańskiego^[1]. Po studiach podjął pracę w biurze pomocy prawnej we Wlorze^[2]. W 1972 został przeniesiony do Prokuratury Okręgowej we Wlorze. W 1973 powrócił do Tirany i rozpoczął pracę naukową w Instytucie Historii^[2]. Po aresztowaniu jego ojca, 15 listopada 1975 został uwięziony wraz z najbliższą rodziną. 31 marca 1976 Sąd Okręgowy w Tiranie skazał go na 7 lat więzienia za prowadzenie agitacji skierowanej przeciwko władzy ludowej i działalność w organizacji kontrrewolucyjnej^[1]. Ponowny proces Ngjeli odbył się w 1979 przed Sądem Okręgowym w Fierze. Tym razem został skazany na 10 lat więzienia, następnie karę podwyższono do 13 lat^[2]. Karę odbywał w więzieniu w Burrelu. Opuścił więzienie w 1990. W latach 1991-1997 wykonywał zawód adwokata.

Do 1996 należał do Partii Demokratycznego Sojuszu, by w 1996 przenieść się do monarchistycznej Partii Ruchu Legalności^[1]. W czasie kryzysu piramidowego otrzymał tekę ministra sprawiedliwości w rządzie Bashkima Fino. Jedną z pierwszych jego decyzji było amnestionowanie wszystkich więźniów osadzonych w więzieniach albańskich^[3]. Funkcję ministra pełnił przez cztery miesiące i ponownie powrócił do zawodu adwokata.

W 2001 związał się z Demokratyczną Partią Albanii i jako jej przedstawiciel w wyborach 2001 zdobył mandat deputowanego do parlamentu z okręgu Tirana^[2]. W parlamencie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego komisji konstytucyjnej. Ponownie dostał się do parlamentu po wyborach 2005^[1]. W latach 2005-2006 przewodniczącego komisji administracji publicznej i praw człowieka. 12 grudnia 2008 założył partię Ligj dhe Drejtësi (Prawo i Sprawiedliwość), której jest przewodniczącym.

W roku 2011 opublikował pierwszy tom pamiętników, w którym opisywał życie Bllokmenów - kierownictwa albańskiej partii komunistycznej, mieszkającego w zamkniętej części Tirany (tzw. Blloku).

Dzieła

Powieści

• 1994: Shpella e vdekjes
• 1999: Helena R

Eseje

• 2006: Reformë shqiptare : shmangia e karakterit tiranik të politikës
• 2015: Pesë leksione për konstitucionalizmin

Pamiętniki

• 2011-2013: Përkulja dhe rënia e tiranisë shqiptare 1957-2010 (3 tomy)

Przypisy

Bibliografia

• Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 196.
• Monika ShoshoriM.S. Stafa Monika ShoshoriM.S., RREFIMI: Spartak Ngjela: Jeta ne burg dhe koha kur Ramiz Alia u prish me Berishen. = 2018-05-25, gazetatema.net, 30 listopada 2015  (alb.).