Spatha

Spatha

Spatha – długi miecz używany przez jazdę rzymską, rozpowszechniony w czasach cesarstwa.

Prawdopodobnie wywodzący się od miecza celtyckiego, był cięższy od tradycyjnego gladiusa i charakteryzował się obosieczną głownią, typową rękojeścią mieczową średniej długości oraz grubym i prostym jelcem. W przeciwieństwie do gladiusa dostosowanego przede wszystkim do użycia w ciasnym szyku pieszym pod osłoną dużej tarczy zwanej scutum, spatha lepiej nadawała się dla jazdy oraz walki w szyku luźniejszym, a obosieczna prosta głownia sprzyjała zadawaniu silnych ciosów we wszystkich kierunkach.

Dla kawalerzysty walczącego z piechotą ten sposób walki był odpowiedniejszy niż szybkie, skryte pchnięcia gladiusem. Uderzenia spathą pozwalały złamać broń drzewcową, obcinać kończyny lub ogłuszyć przeciwnika nawet bez przerąbania hełmu. Sposób zadawania uderzeń i wyważenie tego miecza pozwala przypuszczać, że zapewniał on dużą przewagę nad żołnierzem pieszym uzbrojonym w miecz krótki, stwarzał też większe możliwości w starciu wręcz przeciw broni drzewcowej. Charakterystyczna rękojeść dawała solidne podparcie dla nadgarstka i pewny uchwyt, co sugeruje bardzo dynamiczny i agresywny sposób walki, zaś cechy wyważenia pozwalają przypuszczać, że celem szermierczym było rozstrzygnięcie starcia pierwszym lub drugim uderzeniem[a].

Uwagi

  1. Doświadczenia z rekonstrukcją walki konnej przeprowadzone przez Wojciecha Zabłockiego w latach 80. XX wieku wykazały, że starcie kawalerzystów w galopie nie daje czasu na wymianę ciosów dłuższą niż jedno, najwyżej dwa uderzenia; w warunkach bitwy nie było zaś możliwości powtórzenia ataku.

Bibliografia

  • Juraj Hradský, Pavel Habáň, Czar broni białej, Warszawa: Bellona, 2001, ISBN 83-11-09254-0, OCLC 297541669.

Media użyte na tej stronie

The Decurio 02 (II).jpg
Autor: Albion Europe ApS, Licencja: CC BY 2.0
The Decurio

The spatha, or long sword, was originally the weapon of the Roman cavalry units. Longer than the infantry gladius, it gave the reach and cutting power needed from horseback. In the 3rd and 4th centuries, the spatha gradually replaced the gladius as the infantry sword, probably due to the large numbers of Celtic/Germanic recruits that then populated the legions in the late Empire.

The spatha is also credited with being the inspiration for the development of the Migration era sword styles - in fact, in many bog finds it is difficult to determine which swords are late Roman spathae and which are native Germanic swords.

In our spatha offerings, we are attempting to present several different blade and hilt styles that will span the time from the earliest spathae into the early Migration era.