Spichlerz nad Narwią

Spichlerz nad Narwią
Symbol zabytku nr rej. 1063/66 z 03-04-1957

Spichlerz nad Narwią
Państwo

 Polska

Miejscowość

Nowy Dwór Mazowiecki

Typ budynku

magazyn

Styl architektoniczny

neorenesans

Architekt

Jan Jakub Gay

Inwestor

Bank Polski

Rozpoczęcie budowy

1838 r.

Ukończenie budowy

1844 r.

Położenie na mapie Nowego Dworu Mazowieckiego
Mapa konturowa Nowego Dworu Mazowieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Spichlerz nad Narwią”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Spichlerz nad Narwią”
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego
Mapa konturowa powiatu nowodworskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Spichlerz nad Narwią”
Ziemia52°26′00,1″N 20°40′50,4″E/52,433361 20,680667
Stalowa głowa lwa pochodząca ze spichlerza zdobiąca dziś skwer na jednym z nowodworskich osiedli

Spichlerz nad Narwiąspichlerz zbudowany w latach 1838–1844 w Nowym Dworze Mazowieckim na tzw. „Kępie Szwedzkiej” przy ujściu Narwi do Wisły.

Złoty wiek

Okazały gmach został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu architekta Jana Jakuba Gaya, a inwestorem był Bank Polski. Spichlerz oprócz zadań magazynowych mógł pełnić także funkcje obronne, gdyż na pierwszej kondygnacji zaopatrzony został w otwory przystosowane do prowadzenia ognia artyleryjskiego, a także ognia z broni palnej. Rolę magazynu zbożowego pełnił do 1853 r., kiedy został kupiony przez ówczesne władze wojskowe od Banku Polskiego z przeznaczeniem na magazyn twierdzy Modlin.

W międzywojniu spichlerz był siedzibą Komendy Portu Wojennego Modlin, a potem Centralnej i Głównej Składnicy Marynarki Wojennej. Przechowywano w nim między innymi sprzęt saperski, funkcję tę pełnił do wybuchu II wojny światowej.

Okres II wojny światowej i PRL-u

W czasie bombardowania 1939 spichlerz został wypalony w środku przez bomby zapalające, jednak jego grube mury ocalały i w takim stanie dotrwał do końca wojny. Po wojnie na polecenie władz komunistycznych przystąpiono do rozbiórki spichlerza, którą wstrzymał prof. Jan Zachwatowicz, naczelny architekt odbudowujący Warszawę. Jednak zachodnie skrzydło spichlerza zdążono już wyburzyć, a odzyskany budulec wykorzystano prawdopodobnie na różne naprawy [1].

Współcześnie

W 1999 roku spichlerz zagrał rolę Zamku Horeszków w ekranizacji poematu Adama Mickiewicza Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy.

W 2010 roku ruina spichlerza została sprzedana przez miasto Nowy Dwór Mazowiecki lokalnemu deweloperowi[2].

Obecnie spichlerz popada w coraz większą ruinę, nie trwają tutaj żadne prace, wstawiono tylko stalowe ściągi i kotwice trzymające ściany razem. Budynek jest w stanie pogłębiającej się ruiny, która w każdej chwili może się zawalić[3].

Przypisy

  1. Gminna Ewidencja Zabytków Nowego Dworu Mazowieckiego
  2. Odbudują zabytkowy spichlerz, nowodworska.pl [dostęp 2016-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-23].
  3. Magazyn, który mógłby być pałacem. Mijasz go na S7, onet.pl [dostęp 2020-10-11].

Bibliografia

  • Ryszard Gołąb: Ilustrowana Monografia Miasta Nowego Dworu Mazowieckiego z Historią Twierdzy Modlin, Nowy Dwór Mazowiecki-Warszawa: P.P. EVAN, 2001.

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Powiat nowodworski (województwo mazowieckie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu nowodworskiego, Polska
Nowy Dwór Mazowiecki location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Nowego Dworu Mazowieckiego, Polska
Lew-spichlerz.JPG
Autor: Rado-NDM, Licencja: CC BY-SA 3.0
Głowa lwa pochodząca ze spichlerza nad Narwią, obecnie znajdująca się na jednym z osiedli w Nowym Dworze Mazowieckim.