Spinola Palace w St. Julian’s

Spinola Palace
Palazz ta' Spinola
Państwo

 Malta

Miejscowość

St. Julian’s

Typ budynku

Pałac

Styl architektoniczny

Barok

Architekt

Romano Fortunato Carapecchia (1668-1738)[1]

Kondygnacje

3

Rozpoczęcie budowy

1688

Ważniejsze przebudowy

1733

Pierwszy właściciel

Paolo Raffaelo Spinola

Kolejni właściciele

Giovanni Battista Spinola
Archidiecezja maltańska

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, po prawej znajduje się punkt z opisem „Spinola Palace”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Spinola Palace”
Ziemia35°55′14,5″N 14°29′27,3″E/35,920694 14,490917

Spinola Palace (malt. Palazz ta' Spinola; wł. Palazzo Spinola), znany też jako Spinola House[2] oraz Villa Spinola[3] – pałac w St. Julian’s na Malcie. Został zbudowany w XVII wieku przez Fra Paolo Rafela Spinolę, rycerza Zakonu Maltańskiego, a powiększony w XVIII wieku. Przebudowa ta została zaprojektowana przez Romano Carapecchię, co uważane jest za jego majstersztyk, z eleganckim zegarem na szczycie, będącym unikalną cechą świeckiej architektury barokowej na Malcie.

Pałac był przekształcony w szpital wojskowy, służąc armii w latach 1860–1922, i znany był wówczas jako Forrest Hospital. Później służył kilku innym celom, w tym jako powojenne schronisko dla bezdomnych, przez krótki czas Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museum of Modern Art) oraz Ministerstwo Turystyki. Od drugiej połowy roku 2007 aż do dzisiaj, w budynku mieści się Sekretariat Zgromadzenia Parlamentarnego Regionu Morza Śródziemnego (PAM).

Podczas budowy samego pałacu, postawiono też kilka budynków pomocniczych. Był to kościół, dwa hangary na łodzie, oraz belweder i budynki służące jako stajnie. Wszystkie przetrwały do dzisiaj, należąc teraz do różnych właścicieli, z pałacem należącym do rządu Malty. Oryginalnie budynek miał rozległe ogrody, w tym ogrody barokowe oraz winnice, jednakże zostały one zmniejszone do zamkniętego tylnego ogrodu oraz frontowego ogrodu publicznego.

Historia

Pierwszy Spinola Palace zbudowany został w roku 1688 przez rycerza Fra Paolo Raffaela Spinolę, Wielkiego Przeora Lombardii. Bazując na łacińskiej inskrypcji, znajdującej się nad głównym wejściem, pałac i otaczające go ogrody zbudowane zostały "dla odpoczynku ludzi"[4][5]. Ponieważ budowla postawiona była na uboczu, okazjonalnie była wykorzystywana jako letnia rezydencja Wielkiego Mistrza, zwłaszcza dla celebracji Ta' Lapsi Feast, i była to tradycja, która trwała nieprzerwanie przez cały okres działalności Zakonu na wyspie, aż do jego stamtąd usunięcia[6].

Spinola Palace w roku 1906, kiedy mieścił się w nim szpital

Następnie pałac przeszedł w ręce Fra Giovanniego Battisty Spinoli, bratanka pierwszego właściciela. W roku 1733 powiększył on i upiększył pałac; pracami tymi kierował architekt Romano Fortunato Carapecchia[7][8]. W roku 1798, podczas francuskiej okupacji Malty, korona na szczycie zegara nad fasadą budynku została zniszczona, co symbolicznie oznaczało usunięcie Zakonu z Malty. Pałac został odbudowany w roku 1826, zakupiony został później przez Kościół[4].

Widok Spinola Bay w roku 1906 i 2014 (zwróć uwagę na hangary dla łódek na brzegu). Pałac, kiedyś górujący nad zatoką, dziś jest otoczony przez nowoczesną zabudowę.

W roku 1860 pałac został oddany w leasing armii brytyjskiej za kwotę £20 rocznie[9]. Został wtedy zmodyfikowany i przekształcony w szpital wojskowy, i w październiku tego roku został oddany do użytku jako Forrest Hospital[10]. Był również czasem nazywany Forrest House[11], od nazwiska dr Johna Forresta, który był w tym czasie głównym oficerem medycznym garnizonu[12][13]. Służył on generalnie, lecz nie jedynie, żołnierzom cierpiącym na choroby weneryczne, i mieścił jednorazowo przynajmniej dwudziestu pacjentów[14]. W normalnych warunkach mógł służyć 42 leżącym pacjentom[15][3], rozmieszczonym w dziewięciu oddziałach na różnych piętrach[16], jednak podczas sytuacji kryzysowych mógł przyjąć jednorazowo do 186 pacjentów[17]. Po epidemii cholery w roku 1865, kiedy zmarło tutaj trzech pacjentów, raport sanitarny stwierdził, że budynek zbudowany nie w celach szpitalnych, oraz będący zabytkową rezydencją, nie nadaje się do użytkowania jako szpital[18]. Od momentu inauguracji działalności szpitala do przynajmniej końca XIX wieku, budynek doznawał poważnych zniszczeń, spowodowanych złym systemem odpływowym oraz wentylacyjnym[19]. Po roku 1900 ilość miejsc w szpitalu wzrosła, poprzez wykorzystanie namiotów postawionych w ogrodach[20]. Udoskonalono system kanalizacji, który był gotowy w roku 1906[21]. W czasie I wojny światowej pałac był ciągle używany jako szpital[22]. Budynek zakończył swoją działalność jako szpital w sierpniu[16] 1922 roku[17][12].

Pałac został wpisany na "Antiquities List of 1935"[23]. W latach 1940., w czasie II wojny światowej, był wykorzystywany jako schronisko dla ludzi, którzy stracili swoje domy w wyniku bombardowań lotniczych[24]. Później pałac popadł w stan zaniedbania[25], zanim został przejęty przez rząd Malty w roku 1975[26]. W latach 1984–1986 był odnawiany[5], kiedy to zaplanowano umieścić Museum of Modern Art (Muzeum Sztuki Nowoczesnej) na wyższych piętrach, lecz po otwarciu okazało się, że nie jest ono na tyle atrakcyjne, aby przyciągnąć odpowiednią liczbę odwiedzających[25][27][28]. Przedstawiony jest na 4ċ znaczku pocztowym z roku 1991[29]. W roku 1996 rozpoczęto przystosowanie budynku do użytkowania przez Ministerstwo Turystyki[30]. Ministerstwo rozpoczęło tutaj swoją działalność 9 listopada 1998 roku[31], lecz 18 marca 2002 roku przeniosło się do Auberge d'Italie w Valletcie[32][33]. Budynek został odnowiony raz jeszcze w latach 2006–2007[34], a w roku 2012 zrekonstruowana została korona na zegarze, zniszczona w roku 1798[35]. Odnawianie budynku przebiegało w kilku fazach, z ostatnią w roku 2013[36].

Pod koniec roku 2006 Malta wyraziła zainteresowanie goszczeniem Sekretariatu Zgromadzenia Parlamentarnego Regionu Morza Śródziemnego[37]. W związku z tym główne pomieszczenia pałacu zostały przystosowane do potrzeb parlamentarnych[38][39]. Nowa siedziba została przekazana i zainaugurowana przez premiera Malty Edwarda Fenech Adamiego 22 listopada 2007 roku[40]. W nocy 12/13 marca 2009 roku nieznani sprawcy wtargnęli nielegalnie do budynku, czyniąc zniszczenia i kradnąc wiele sprzętu używanego przez PAM[41]. Odnowiona umowa użytkowania posiadłości podpisana została 10 grudnia 2014 roku[42] przez Ministra Spraw Zagranicznych George'a Williama Vellę oraz prezydenta Zgromadzenia Parlamentarnego Francesca Amoruso(wł.) w Palazzo Parisio w Valletcie[43].

Budynek pałacu nie jest otwarty dla ogółu[44], poza podziemiami, które mieszczą restaurację L-Għonnella[5]. Pałac był dobrze znany z dużych ilości wina, zgromadzonych w jego piwnicach w czasach Zakonu św. Jana[45].

Architektura

Pałac

Palazzo jest dużym barokowym budynkiem z trzema kondygnacjami. Na oryginalnej fasadzie (dziś elewacja tylna, od strony Spinola Bay) znajduje się duży rzeźbiony zegar z koroną na szczycie[1]. Według Giovanniego Bonnelo był to pierwszy budynek na Malcie z zegarem jako centralnym elementem, i jedyny świecki[46]. Fasada jest zasadniczo oświetlona w nocy[47]. Pałac jest uznawany za majstersztyk maltańskiej architektury[48].

Budowla stoi na wzgórzu z rozległym widokiem, który malał w miarę upływu lat[49]. Pierwotnie górowała ona nad zatoką Spinola (ang. Spinola Bay), której dała swą nazwę. W XX wieku zaczęto zabudowywać teren otaczający posiadłość, i dziś pałac jest ledwo widoczny z zatoki, będąc otoczony apartamentowcami i innymi nowoczesnymi budynkami[24][50]. Spinola Bay, dawniej znana jako St. Julian's Bay, jest dziś słynna z racji wielu pierwszorzędnych restauracji[51].

Ogrody

Brama do pałacowych ogrodów od strony Spinola Bay

Pałac pierwotnie otoczony był rozległymi ogrodami, dostępnymi dla publicznej rozrywki, lecz dziś pozostało z nich niewiele[52]. Zlikwidowaną część ogrodów pokrywały winnice[53]. W tej chwili pozostały jedynie dwa fragmenty ogrodu. Część ogrodu przed dzisiejszym frontem (oryginalnie tyłem) budynku jest otwarta dla publiczności. W latach 2006–2007 został on upiększony przez Tumas Group. Podczas tej renowacji zachowany został jego barokowy charakter, lecz dodano również akcent nowoczesny[54][55]. Obowiązuje tam całkowity zakaz spożywania alkoholu[56]. Część ogrodu od strony zatoki, kiedyś przed fasadą budynku z zegarem i koroną, dziś znajduje się na jego tyłach. Jest to teren prywatny i nie jest dostępny dla ogółu. Otacza go wysoki mur[57]. Ogrody noszą nazwę Spinola Gardens[58].

Kościół

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP

Kiedy Fra Paolo Rafel Spinola zbudował pałac, również w pobliżu zbudował kościół. Kamień węgielny kościoła położony został 16 czerwca 1687 roku, zaś jego konsekracja nastąpiła 10 września 1688 roku[4][59]. W roku 1914 świątynia została powiększona oraz przebudowano fasadę. Kościół wpisany jest na listę National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands[60][61].

Hangary na łodzie

Gdy zbudowano pałac, na skalistym brzegu Spinola Bay postawiono też dwa hangary na łodzie. Były to raczej proste konstrukcje, miały dwa wejścia w kształcie łuku, wiodące do obszernego otwartego wnętrza[62]. W budowlach tych mieszczą się teraz restauracje, San Giuliano po lewej oraz Raffael po prawej stronie. Oba lokale zarządzane są przez San Giuliano Catering Ltd[63].

Belweder i stajnie

Odcięty od pierwotnych ogrodów pałacu przez ruchliwą ulicę i współczesną zabudowę[64], stoi Spinola Belvedere[65] (35°55′12,9″N 14°29′22,5″E/35,920250 14,489583). Belweder jest dziś w trakcie odnawiania[66][67]. W budynku tym mieścił się pierwszy teatr na Malcie, gdzie opat wystawiał przedstawienia dla mieszkańców wioski[67].

W pobliżu kościoła stoi budynek stajni pałacowych (35°55′12,55″N 14°29′24,35″E/35,920153 14,490097), odnowiony w latach 90. XX wieku; mieściła się tam wtedy Sardinella Restaurant[68], a od roku 1993 zajmuje go restauracja Pizza Hut[38], pierwsza otwarta na Malcie[69]. Następna odnowa przeprowadzona została w roku 2006, kiedy restauracja otrzymała mieszany, retro i nowoczesny, wystrój[70]. W roku 2013 Pizza Hut świętowała w tym budynku swoje 20-lecie na Malcie[71].

Przypisy

  1. ↑ a b Carapecchia's project for Spinola Palace, St. Julian's, Second View, front elevation. The Courtyard Gallery, The Samuel Courtauld Trust, London. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-14)]. (ang.).
  2. ↑ Great Britain Colonial Office: The Reports Made for the Year 1861 to the Secretary of State Having ..., Part 2. London: H.M. Stationery Office, 1861, s. 168. (ang.).
  3. ↑ a b Cassar 1965 ↓, s. 99.
  4. ↑ a b c Alfie Guillaumier: Bliet u Rħula Maltin. Valletta: Valletta Publishing & Promotion Co. Ltd., 1987, s. 715–717. (malt.).
  5. ↑ a b c Palazzo Spinola. L-Ghonnella Restaurant. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)]. (ang.).
  6. ↑ Il-Festa Ta’ Lapsi. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2015-04-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)]. (ang.).
  7. ↑ Denis De Lucca: Carapecchia: Master of Baroque Architecture in Early Eighteenth Century Malta. Midsea Books, 1999, s. 188. ISBN 978-99909-93-00-4. (ang.).
  8. ↑ Lino Bugeja: 17th-century bishop's summer house in ruins. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-12-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. (ang.).
  9. ↑ Staff Medical Officers of the Malta Garrison 1860. maltaramc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).
  10. ↑ Great Britain's Parliament and House of Commons, Parliamentary Papers, House of Commons and Command, t. 34, HM Stationary Office, 1863, s. 235 (ang.).
  11. ↑ Cassar 1965 ↓, s. 556.
  12. ↑ a b Healing. „The Anzac experience in Malta”. s. 6. [zarchiwizowane z adresu 2016-03-16]. (ang.). 
  13. ↑ George Nelson Godwin: A Guide to the Maltese Islands. Paolo Bonavia, 1880, s. 150. (ang.).
  14. ↑ Charles Debono: Malta turns into the ‘Nurse of the Mediterranean’ as Gallipoli ends in stalemate. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-04-19. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-02)]. (ang.).
  15. ↑ Charles Savona-Ventura: Contemporary Medicine in Malta [1798–1979]. Malta: P.E.G. Ltd, 2005, s. 201. ISBN 1-326-64899-3. (ang.).
  16. ↑ a b Military Hospitals of the Malta Garrison. maltaramc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. (ang.).
  17. ↑ a b Anzac experience in Malta. travelmalta.com. s. 9. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-28)]. (ang.).
  18. ↑ John Sutherland: Report on the Sanitary Condition of Malta and Gozo, with Reference to the Epidemic Cholera in the Year 1865. G.E. Eyre and W. Spottiswoode, 1867, s. 55. (ang.).
  19. ↑ Report for the year (Great Britain. Army Medical Services). H.M. Stationary Office, 1897. (ang.).
  20. ↑ Great Britain. Parliament. House of Commons: Sessional Papers. T. 39. H.M. Stationary Office, 1901, s. 80. (ang.).
  21. ↑ Great Britain. Parliament. House of Commons: Sessional papers. Inventory control record 1. T. 68. H.M. Stationary Office, 1906, s. 101. (ang.).
  22. ↑ Denis A. Darmanin: A forgotten memorial. [w:] Times of Malta [on-line]. 2010-05-04. [dostęp 2017-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-02)]. (ang.).
  23. ↑ Protection of Antiquities Regulations 21st November, 1932 Government Notice 402 of 1932, as Amended by Government Notices 127 of 1935 and 338 of 1939.. Malta Environment and Planning Authority. (ang.).
  24. ↑ a b St Julians and Paceville (Malta Nightlife). heartofmalta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-26)]. (ang.).
  25. ↑ a b Malta Information Division: Reports on the Working of Government Departments for the Year 1981. Information Division, 1981, s. 91. (ang.).
  26. ↑ Malta Information Division: Reports on the Working of Government Departments 1975. Information Division, 1975, s. 101. (ang.).
  27. ↑ A Museum of modern art in Malta. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2009-08-09. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)]. (ang.).
  28. ↑ Modern Art museum in Valletta. 2009-03-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-16)]. (ang.).
  29. ↑ MALTA - CIRCA 1991: a stamp printed in Malta shows Spinola Palace, St. Julian's, circa 1991. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-17)]. (ang.).
  30. ↑ Malta Information Division: Reports on the Working of Government Departments for the Year 1996. Department of Information, 1996, s. 498. (ang.).
  31. ↑ Il-Ministeru ghat-Turizmu trasferit ghal San Giljan. Department of Information, Malta, 1998-11-05. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-18)]. (ang.).
  32. ↑ The Auberge d'Italie. Malta Tourism Authority. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-05)]. (ang.).
  33. ↑ Noel Grima: The Fine Arts Museum saga comes full circle. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2013-11-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-20)]. (ang.).
  34. ↑ Diary of Event. Department of Information, Malta. (ang.).
  35. ↑ Spinola Palace - St. Julians. Restoration Directorate. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-01)]. (ang.).
  36. ↑ Annual Report Ministry for Tourism. s. 11. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-17)]. (ang.).
  37. ↑ Malta offers to host PAM secretariat. [w:] Times of Malta [on-line]. 2006-09-08. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-17)]. (ang.).
  38. ↑ a b Rix 2010 ↓, s. 170.
  39. ↑ Parliamentary Assembly of the Mediterranean: PALAZZO SPINOLA - PAM HQ INAUGURATION. pam.int. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-15)]. (ang.).
  40. ↑ Mr Speaker Meets Parliamentary Assembly of the Mediterranean secretary general. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2007-10-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-22)]. (ang.).
  41. ↑ PAM headquarters broken into. [w:] Times of Malta [on-line]. 2009-03-13. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-16)]. (ang.).
  42. ↑ Ministry for Foreign Affairs: Annual Report 2014. www.gov.mt. s. 15. (ang.).
  43. ↑ Minister George W. Vella signs the Protocol to Extend the Agreement on the Judicial Status of the Parliamentary Assembly of The Mediterranean in the Republic of Malta. foreignaffairs.gov.mt, 2014-12-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-13)]. (ang.).
  44. ↑ Always busy, Paceville and St Julian’s are renowned locally and amongst tourists for its several bars, restaurants, coffee shops and shopping mall. airmalta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)]. (ang.).
  45. ↑ Department of Information: INAWGURAT IL-ĠNIEN TAL-PALAZZ TA’ SPINOLA WARA PROĠETT TA’ MMODERNIZZAR U TITJIB. [w:] gov.mt [on-line]. 2007-02-10. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)]. (malt.).
  46. ↑ Giovanni Bonello: Histories of Malta: Figments and fragments. Fondazzjoni Patrimonju Malti, 2000, s. 93. ISBN 978-99932-10-11-5. (ang.).
  47. ↑ Rix 2010 ↓, s. 168.
  48. ↑ Brian Richards: Malta. New Holland, 1995, s. 54. (ang.).
  49. ↑ Sacheverell Sitwell: Malta. Batsford, 1958, s. 36. (ang.).
  50. ↑ Joseph Bonnici, Michael Cassar: A Chronicle of Twentieth Century Malta. Book Distributors Ltd, 2004. (ang.).
  51. ↑ Martin Scicluna: Raising quality of tourism. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-02-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-16)]. (ang.).
  52. ↑ Nina Nelson: Malta. Bratsford, 1978, s. 115. (ang.).
  53. ↑ History. San Giuliano Catering Ltd. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-23)]. (ang.).
  54. ↑ Massimo Farrugia: Spinola Palace garden to be rebuilt. [w:] Times of Malta [on-line]. 2006-03-05. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)]. (ang.).
  55. ↑ President inaugurates Spinola Palace garden. [w:] Times of Malta [on-line]. 2007-02-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-14)]. (ang.).
  56. ↑ Beverages in Glass Containers and Consumption of Alcohol in Public Places (San Giljan Local Council) Bye-Laws, 2008. „Suppliment tal-Gazzetta tal-Gvern ta’ Malta”, s. D5, 2008-08-01. (ang.). 
  57. ↑ Abigail Blasi: Malta e Gozo. Guide EDT/Lonely Planet, s. 119. ISBN 978-88-592-0627-9. (wł.).
  58. ↑ Rix 2010 ↓, s. 165.
  59. ↑ Achille Ferris: Memorie dell' inclito Ordine gerosolimitano esistenti nelle isole di Malta. C. Busuttil, 1881, s. 171. (wł.).
  60. ↑ Church of the Immaculate Conception. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2012-08-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-29)]. (ang.).
  61. ↑ John Scerri: San Giljan. malta-canada.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-02)]. (ang.).
  62. ↑ San Giuliano Restaurant. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2012-12-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-05)]. (ang.).
  63. ↑ Home. San Giuliano Catering Ltd. [dostęp 2017-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-21)]. (ang.).
  64. ↑ Annabel Borg: No praise for St Julians council. 2005-10-29. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-07)]. (ang.).
  65. ↑ House of Character in St. Julians for Sale. MaltaHomes. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-08)]. (ang.).
  66. ↑ Belvedere St. Julian's - 2008. ArcStudio. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)]. (ang.).
  67. ↑ a b Property reference: STJ-006791. Fine & Country. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-25)]. (ang.).
  68. ↑ Malta. Dept. of Information: Reports of the Working Government Departments for the Year.... Department of Information, 1993. [dostęp 2017-09-18]. (ang.).
  69. ↑ About Us. company.pizzahut.com.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-24)]. (ang.).
  70. ↑ Facelift For Pizza Hut St Julian's outlet. [w:] Malta Independent [on-line]. 2006-05-31. [dostęp 2022-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-18)]. (ang.).
  71. ↑ Everyone is a winner at Pizza Hut!. [w:] Malta Today [on-line]. 2013-08-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-17)]. (ang.).

Literatura

Media użyte na tej stronie

Malta - St. Julian's - Triq San Gorg - Knisja tal-Kuncizzjoni 02 ies.jpg
Autor: Frank Vincentz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Knisja tal-Kuncizzjoni at Triq San Ġorġ in St. Julian's, Malta
Royal Army Medical Corps; Hospital in Malta Wellcome L0025687.jpg

Forest Hospital, Malta 1906.

Archives & Manuscripts

Royal Army Medical Corps; Hospital in Malta Wellcome L0025686.jpg

No.72 Forest Hospital St Julian, Malta 1906.

Archives & Manuscripts

Malta - St. Julian's - Triq San Gorg 04 ies.jpg
Autor: Frank Vincentz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Triq San Ġorġ in St. Julian's, Malta