Spinulum

Spinulum
Ilustracja
Widłak jałowcowaty
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadatelomowe
Gromadanaczyniowe
Klasawidłaki
Rządwidłakowce
Rodzinawidłakowate
RodzajSpinulum
Nazwa systematyczna
Spinulum A.Haines
New England: 85. 2003[2]
Typ nomenklatoryczny

Spinulum annotinum (L.) A.Haines (= Lycopodium annotinum L.)

Spinulum – rodzaj roślin należący do rodziny widłakowatych. Takson podniesiony został do rangi rodzaju w 2003. Wcześniej stanowił sekcję Annotina w obrębie rodzaju widłak Lycopodium. Odrębny rodzaj uznany został w systemie PPG I z 2016[2]. Wciąż jednak w części baz taksonomicznych należące tu rośliny utrzymywane są w rodzaju Lycopodium[3]. Rodzaj o zasięgu cyrkumborealnym – rośnie w Ameryce Północnej, w Europie i Azji, na południu w górach[4]. Do polskiej flory należy gatunek typowy rodzaju – widłak jałowcowaty Spinulum annotinum (=Lycopodium annotinum)[5].

Morfologia

Rośliny o pędach głównych płożących się. Liście niezróżnicowane, zebrane w okółkach po 4–5, bez włosowatego wyrostka lub błoniastego obrzeżenia na końcach blaszki. Kłos zarodnionośny nie osadzony na szypule, lecz stojący na szczycie wzniesionych, ulistnionych, rozgałęziających się tylko u nasady końcowych odcinków pędów. Pędy na przekroju zaokrąglone[6][7]. Gametofit kształtu dyskowatego[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj wyróżniany jest w rodzinie rodziny widłakowatych Lycopodiaceae w systemie PPG I z 2016 jako jeden z 9 należących do podrodziny Lycopodioideae W.H.Wagner & Beitel ex B. Øllg.[2] W systemach ujmujących szerzej rodzaj widłak Lycopodium grupa ta wyróżniana jest w jego obrębie jako sekcja Annotina (Rouy) Holub[6].

Podział na gatunki

Podział na gatunki jest wciąż przedmiotem dyskusji. System PPG I uznaje przynależność tu trzech gatunków[2]. Dwa z nich (Spinulum subarcticum (V. N. Vassil.) A. Haines i Spinulum canadense (Romhild ex Nessel) A.Haines traktowane są też jako podgatunek widłaka jałowcowatego Spinulum annotinum ssp. alpestre (Hartm.) Uotila[8]. Z kolei w 2017 przeklasyfikowano rosnący w Chinach Lycopodium neopungens do tego rodzaju jako Spinulum lioui[9]. W efekcie w obrębie rodzaju wymieniane są dwa gatunki[8]:

  • Spinulum annotinum (L.) A. Haines (=Lycopodium annotinum L.) – widłak jałowcowaty
  • Spinulum lioui Li Bing Zhang & H. He

Niejasny status ma opisany z tego rodzaju:

  • Spinulum zonatum (Ching) Mazumdar – postulowany do wyodrębnienia z Spinulum subarcticum (=S. annotinum ssp. alpestre)[6]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. ↑ a b c d e The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. ↑ Spinulum. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-05-10].
  4. ↑ Daniel D. Palmer: Michigan Ferns and Lycophytes: A Guide to Species of the Great Lakes Region. University of Michigan Press, 2018, s. 333. ISBN 978-0-472-03711-7.
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ a b c d Jaideep Mazumdar. A new combination in Spinulum (Lycopodiaceae) from India. „International Journal Of Advance Research And Innovative Ideas In Education”. 3, 2, 2017. 
  7. ↑ Boughton Cobb, Elizabeth Farnsworth, Cheryl Lowe: A Field Guide to Ferns and Their Related Families: Northeastern and Central North America. Houghton Mifflin Harcourt, 2005, s. 284. ISBN 978-0-618-39406-7.
  8. ↑ a b Hassler, Michael & Schmitt, Bernd: Spinulum. W: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World [on-line]. [dostęp 2020-05-10].
  9. ↑ De-Kui Chen, Xin-mao Zhou, Hai He, Li-Bing Zhang. Spinulum lioui, a new species referred as to Lycopodium neopungens (Lycopodiopsida: Lycopodiaceae) in China. „Phytotaxa”. 307, 2, s. 161, 2017. DOI: 10.11646/phytotaxa.307.2.9. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Lycopodium annotinum 03.jpg
Autor: Bjoertvedt, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lycopodium annotinum in Sigdal, Norway. Altitude 900 metres.