Splenomegalia

Powiększenie śledziony, gdzie indziej niesklasyfikowane
ICD-10R16.1

Splenomegalia – powiększenie śledziony, zwykle w przebiegu różnych chorób układowych. Splenomegalia określa powiększenie masy narządu ponad 350 g. Często prowadzi do hipersplenizmu. Część przypadków powiększenia śledziony przebiega z równoczesnym powiększeniem wątroby (hepatomegalią); sytuację taką określa się jako hepatosplenomegalię.

Etiologia

Przyczyny powiększenia śledziony są bardzo zróżnicowane, ale na ogół są to choroby układowe, a nie ograniczone do śledziony.

Przyczyny powiększenia śledziony ze względu na typ czynnika wywołującego dzieli się następująco:

  1. Choroby zakaźne
  2. Niedokrwistości hemolityczne wrodzone i nabyte
  3. Zespoły mieloproliferacyjne
  4. Choroby limfoproliferacyjne
    • Białaczka włochatokomórkowa
    • Przewlekła białaczka limfatyczna
  5. Ostre białaczki
  6. Choroby spichrzeniowe
  7. Nadciśnienie wrotne
    • Marskość wątroby
    • Zespół Budda-Chiariego
    • Patologie żyły wrotnej (zakrzepica, zwężenie, jamistość, ucisk)
    • Patologie żyły śledzionowej (zakrzepica, ucisk, tętniak, ucisk)
  8. Choroby autoimmunologiczne i układowe
  9. Inne
    • Bąblowica śledziony
    • Torbiel wrodzona
    • Torbiel pourazowa
    • Torbiel pozawałowa śledziony
    • Ropień śledziony
    • Przerzuty nowotworowe do śledziony
    • Nowotwory pierwotne śledziony.

Objawy i przebieg

Można je podzielić ze względu na wielkość powiększenia śledziony, jakie wywołują: masywne, umiarkowane bądź niewielkie[1]. Podział splenomegalii ze względu na stopień powiększenia śledziony:

  1. Masywne powiększenie śledziony (powyżej 1000 g)
  2. Umiarkowane powiększenie śledziony (500-1000 g)
  3. Nieznaczne powiększenie śledziony (do 500 g)

Rozpoznanie

Powiększoną śledzionę diagnozuje się w badaniu przedmiotowym opukiwaniem i obmacywaniem. Klinicysta bada pacjenta leżącego na prawym boku lub na plecach i określa, czy śledziona jest ukryta pod lewym łukiem żebrowym, czy też przekracza tę granicę. Jeżeli jest wyczuwalna palpacyjnie poniżej łuku żebrowego, określa się jej wielkość, spoistość i bolesność. Badania obrazowe pozwalają określić dokładnie wielkość i kształt narządu oraz zróżnicować przyczyny macalnego guza w jamie brzusznej w przypadkach niepewnych. W takich przypadkach wykonuje się badanie USG, TK albo MRI.

Klasyfikacja splenomegalii według WHO

  • I° - Śledziona ukryta pod lewym łukiem żebrowym, niemacalna
  • II° - Śledziona poniżej lewego łuku żebrowego
  • III° - Śledziona sięga do wysokości pępka
  • IV° - Śledziona wyczuwalna w połowie odległości między pępkiem a dołem biodrowym lewym
  • V° - Narząd wypełnia lewy dół biodrowy

Różnicowanie guza w lewym nadbrzuszu

  1. Splenomegalia
  2. Powiększenie lewej nerki
  3. Guz jelita grubego
  4. Guz trzustki, torbiel ogona trzustki
  5. Powiększenie lewego płata wątroby.

Przypisy

  1. ↑ V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins Patologia Robbinsa Urban&Partner 2005 ​ISBN 978-83-89581-92-1​

Bibliografia

  • Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom II. Andrzej Szczeklik (red.). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1402-1403. ISBN 83-7430-031-0.
  • V. Kumar, R. Cotrani, S. Robbins Patologia Robbinsa Urban&Partner 2005 ​ISBN 978-83-89581-92-1​
  • Gerd Herold i współautorzy Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów i lekarzy wyd. IV PZWL 2005 ​ISBN 83-200-3380-2​
  • S.A. Grover, A.N. Barkun, D.L. Sackett. The rational clinical examination. Does this patient have splenomegaly?. „JAMA”. 270. 18, s. 2218-21, 1993. PMID: 8411607. 

Linki zewnętrzne

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.