Sponsianus
Ten artykuł należy dopracować |
![]() Aureus z wizerunkiem Sponsianusa | |
Cesarz rzymski | |
Sponsianus (Sponsjanus) – pretendent do tronu rzymskiego w czwartej dekadzie III wieku (za panowania Filipa Araba lub Gordiana III). Jego autentyczność podlega dyskusji, ponieważ jedyne namacalne dowody jego istnienia były uznawane za fałszerstwa.
Monety
Istnieją dwie monety z wizerunkiem Sponsianusa: jedna znajduje się w Hunterian Museum and Art Gallery University of Glasgow, a druga w Muzeum Brukenthala w Sybinie[1].
Aureus z Glasgow był częścią zbioru monet (zawierającego także monety z wizerunkami Filipa Araba i Gordiana III), odnalezionego w 1713 r. w Transylwanii i przekazanego do muzeum przez Samuela von Brukenthala, gubernatora Siedmiogrodu. Moneta Sponsianusa początkowo była uznawana za autentyczną; jej wiarygodność zakwestionował jednak słynny francuski numizmatyk Henry Cohen i pogląd ten utrzymał się przez długi czas[1].
Dopiero opublikowane w 2022 r. badania, przeprowadzone przez grupę specjalistów pod przewodnictwem prof. Paula Persona, wykazały, że moneta Sponsianusa z Glasgow jest autentyczna[2]. Sprawiło to, że także moneta z Sybina została uznana za prawdziwą[1].
Miejsce Sponsianusa w historii
Bazując na innych monetach, z którymi odnaleziono aureus Sponsianusa, jego panowanie mogło mieć miejsce w latach czterdziestych trzeciego wieku – prawdopodobnie za panowania Gordiana III (238-244) lub Filipa Araba (244-249)[3].
Sponsianus mógł być dowódcą wojskowym, który koronował się na cesarza w okresie, w którym Dacja była odcięta od reszty imperium z powodu epidemii i wojny domowej. Jego panowanie miałoby na celu przywrócenie porządku w prowincji, a bicie własnej monety – stworzenie funkcjonującej gospodarki[4].
Przypisy
- ↑ a b c Gold coin proves 'fake' Roman emperor was real, „BBC News”, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-11-25] (ang.).
- ↑ Paul N. Pearson i inni, Authenticating coins of the ‘Roman emperor’ Sponsian, „PLOS One”, 17 (11), 2022, e0274285, DOI: 10.1371/journal.pone.0274285, ISSN 1932-6203, PMCID: PMC9683583 [dostęp 2022-11-25] (ang.).
- ↑ Felix Hartmann , Herrscherwechsel und Reichskrise: Untersuchungen zu den Ursachen und Konsequenzen der Herrscherwechsel im Imperium Romanum der Soldatenkaiserzeit (3. Jahrhundert n. Chr.), 1982, s. 121 .
- ↑ Sarah Knapton , Long lost Roman emperor revealed as coins give up their secret, „The Telegraph”, 23 listopada 2022, ISSN 0307-1235 [dostęp 2022-11-25] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Sponsianus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Third century Roman Coin found in Transylvania; possible forgery. Obverse: Portrait of man wearing radiate crown, inscription running down side of head reads IMP[ERATOR] SPONSIANI; Reverse: Copy of Republican design depicting Marcus Minucius Augurinus with inscription reading C[AIVS] AVG[VRINVS], possibly C[AESAR] AVG[VSTUS].
Münzbild des Sponsianus. Avers: IMP SPONSIANI, Kopf rechts mit Strahlenkrone. (Revers des Minucius Augurinus; Säule zwischen zwei Männern; nicht im Bild)