Spotkanie nad Łabą (film)

Spotkanie nad Łabą
Встреча на Эльбе
Gatunek

dramat polityczny
film szpiegowski

Rok produkcji

1949

Data premiery

16 marca 1949

Kraj produkcji

ZSRR

Język

rosyjski, niemiecki

Czas trwania

104 min

Reżyseria

Grigorij Aleksandrow
Aleksiej Utkin

Scenariusz

Lew Szejnin, Piotr Tur, Leonid Tur

Muzyka

Dmitrij Szostakowicz

Zdjęcia

Eduard Tisse

Scenografia

Aleksiej Utkin

Montaż

Ewa Ładyżenska

Produkcja

Mosfilm

Wytwórnia

Mosfilm

Dystrybucja

Mosfilm

Nagrody
1949 – Nagroda Pokoju na IV MFF w Mariańskich Łaźniach
1950 – Nagroda Stalinowska I-ego st.

Spotkanie nad Łabą (org. Встреча на Эльбе) – radziecki dramat polityczny z 1949 roku w reż. Grigorija Aleksandrowa i Aleksieja Utkina.

Opis fabuły

Koniec II wojny światowej. Amerykańskie i radzieckie oddziały spotykają się nad Łabą w miasteczku Altenstadt. Po wzajemnej fecie zwycięstwa obydwie strony przystępują do administrowania zajętymi terenami. Dowództwo obydwu stron czyni to na różny sposób – sowieckie, uosabiane przez radzieckiego komendanta wschodniej części miasta – majora Kuźmina, stara się odbudować życie w zrujnowanym mieście i przekształcić go w krainę zarządzaną w demokratyczny sposób. Amerykańskie, których w filmie reprezentuje gen. MacDermott, traktują Altenstadt i nieodległe tereny jak podbitą krainę – eksploatują ją i nie liczą się z nikim ani z niczym. Majorowi Kuźminowi przychodzi zmierzyć się z trudnymi problemami denazyfikacji podległych mu terenów, ich odbudowy, podtrzymania dobrych stosunków z amerykańskimi sojusznikami (którzy wrodzy komunistom prą do kolejnej wojny). Jako inteligentny oficer i dobry dyplomata jest w stanie poradzić sobie z wieloma z nich – udaje mu się wciągnąć ludność i elity niemieckiej społeczności miasta (w osobie prof. Dietricha) w dzieło odbudowy Niemiec. Jednak nie jest w stanie, pomimo przyjaznych relacji z żołnierzami i amerykańskim komendantem zachodniej części miasta – mjr. Hillem, zapobiec narastającemu rozdźwiękowi pomiędzy sojusznikami. Potrafi wykryć i aresztować byłego nazistę Schranka jednak nie może (jako obywatelki amerykańskiej) aresztować jego protektorki, agentki amerykańskiego wywiadu Janet Sherwood. Symboliczną sceną wieńczącą stosunki amerykańsko-radzieckie w okupowanych Niemczech jest zamknięcie przejścia nad Łabą i rozkaz (wydany przez Amerykanów) zniszczenia mostów ponad rzeką.

Obsada aktorska

  • Wladlen Dawydow – mjr Kuźmin, radziecki komendant miasta
  • Konstantin Nassonow – Masłow, członek rady wojskowej
  • Boris Andriejew – sierż. Jegorkin
  • Lubow Orłowa – dziennikarka (w rzeczywistość agentka amerykańskiego wywiadu) Janet Sherwood
  • Michaił Nazanow – mjr James Hill
  • Iwan Lubieznow – sierż. Garri Perebyeinoga
  • Władimir Władisławski – gen. MacDermott
  • Faina Raniewska – pani MacDermott
  • Andriej Pietrow – radziecki oficer
  • Andriej Fajt – nazista Schrank
  • Jurij Jurowski – prof. Otto Dietrich
  • Gienadij Judin – Kurt Dietrich
  • Erast Garin – kpt. Tommy
  • Siergiej Cenin – senator Wood
  • Wiktor Kułakow – Ernst Schmetau
  • Lidia Sucharewska – Elze Schmetau
  • Nikołaj Nikitycz – Schultz

i inni.

O filmie

Za plenery filmu posłużyły Królewiec i Ryga.

W 1949 roku obraz otrzymał "Nagrodę Pokoju" podczas IV MFF w Mariańskich Łaźniach z uzasadnieniem jury – "za prawdziwe i wierne wyrażenie woli współpracy narodów w dziele odbudowy pokoju"[1].

W Polsce film miał swoją premierę jesienią 1949 roku podczas Festiwalu Filmów Radzieckich (07.10.-07.11.), zorganizowanego z okazji 30-lecia kinematografii radzieckiej. Zyskał, co zrozumiałe biorąc pod uwagę ówczesny klimat polityczny, entuzjastyczne recenzje krytyków. Dwutygodnik Film pisał o nim jako o "dziele wybitnym", "klasycznym przykładzie typu interesującego filmu fabularno-publicystycznego, poruszającego aktualne zagadnienia w najbardziej artystycznej formie". Recenzenci podkreślali jego "realizm polityczny i historyczny"[2][3].

Film był jednym z pierwszych polskich, powojennych filmów dubbingowanych. Polskojęzyczna wersja powstała w WFF w Łodzi, a głosów głównym bohaterom użyczyli m.in.: Jan Świderski (mjr Kuźmin), Danuta Szaflarska (Janet Sherwood), Jerzy Duszyński (mjr James Hill)[4].

Film był jednym z hitów kasowych w ZSRR – w 1949 roku obejrzało go ponad 24 mln widzów[5].

Zobacz też

  • Spotkanie nad Łabą

Przypisy

  1. Jerzy Giżycki. IV M.F.F. Mariánské Lázné. Sztuka filmowa w walce o pokój i postęp. „Film”. 16(72), s. 6-7, 1949-09-01. Łódź: P.P. Film Polski. 
  2. Festiwal Filmów Radzieckich 1949. „Film”. 19(75), s. 3, 1949-10-15. Łódź: P.P. Film Polski. 
  3. I. Kar. "Spotkanie nad Łabą". Film aktualny i prawdziwy.. „Film”. 19(75), s. 5, 1949-10-15. Łódź: P.P. Film Polski. 
  4. Gdy Lubow Orłowa mówi głosem Szaflarskiej. „Film”. 15(71), s. 11, 1949-08-15. Łódź: P.P. Film Polski. 
  5. Wstriecza na Elbie (ros.). W: KinoPoisk [on-line]. [dostęp 2013-09-07].

Bibliografia

  • Rostisław Jurieniew: Historia filmu radzieckiego. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 173.
  • Bolesław Brunicz. Nowy film Aleksandrowa. „Film”. 8(65), s. 7, 1949-03-05. Łódź: P.P. Film Polski. 

Linki zewnętrzne