Spycimierz
| Artykuł | 51°56'54"N 18°46'30"E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°57'N, 18°46'E, 51°56'50.03"N, 18°46'34.14"E |
| - błąd | 2300 m |
| Odległość | 634 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 338 |
| Strefa numeracyjna | 63 |
| Kod pocztowy | 99-210[1] |
| Tablice rejestracyjne | EPD |
| SIMC | 0298873 |
Położenie na mapie gminy Uniejów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Uniejów") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu poddębickiego  | |
 51°56′54″N 18°46′30″E/51,948333 18,775000 | |
Spycimierz (lub Spicymierz, Spicimierz) – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Uniejów.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
Spycimierz uzyskał lokację miejską około 1357 roku, zdegradowany po 1450 roku[2]. Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie szadkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku[3].
Nazwa
Nazwa miejscowości pochodzi od męskiego imienia słowiańskiego Spycimir, które występuje również w formie Spycimierz. Miejscowość w staropolskiej formie Spicimir notuje Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116[4].
Historia
Wieś położona na południe od Uniejowa. Istniał tu gród, wspomniany w kronice Galla Anonima pod r. 1107, zbudowany na miejscu, w którym krzyżowały się szlaki piesze: z Pomorza na Ruś oraz z Łęczycy do Kalisza. Był to obiekt pierścieniowaty, o stosunkowo niewielkich rozmiarach. Urządzenia obronne składały się z wału drewniano-ziemnego o konstrukcji rusztowej, zwieńczonego drewnianym ostrokołem. W grodzie tym w toku walk ze Zbigniewem Bolesław Krzywousty więził arcybiskupa Marcina, stronnika swego brata. Warownia spicymierska była siedzibą kasztelana i przetrwała w tym charakterze do początków XIV stulecia, czyli do przejścia grodu w prywatne ręce. Gall Anonim odnotował, że pod Spicymierz w 1108 r. latem zapuścił się zbrojny oddział Pomorzan. Spicymierz wymieniony jest także w bulli papieża Innocentego II w 1136 r. jako gród książęcy.
Kasztelania spicymierska wchodziła w skład Księstwa sieradzkiego i obejmowała na prawym brzegu Warty tereny do rzeki Ner. Kasztelan spicymierski został wymieniony w dokumencie Konrada mazowieckiego z 1236 r. W bliżej nieznanych okolicznościach przed 1331 r. gród przeszedł w prywatne ręce Pawła Ogończyka. Upadek grodu nastąpił w 1331 r., kiedy to Krzyżacy, podążający na umówione spotkanie z Janem Luksemburskim pod Kaliszem skorzystali z przepraw przez Wartę właśnie w rejonie Spicymierza. Stary gród został wtedy doszczętnie zniszczony: „Podłożyli ogień i gród spalili, ponieważ w inny sposób dobyć go nie mogli” (według zeznań Pawła Ogończyka na procesie przeciw Krzyżakom). Badania archeologiczne wykazały, iż w jakiś czas po spaleniu w miejscu byłej warowni, wykorzystując resztki wału obronnego, usypano niewielki stożek, na którym wzniesiono drewniane umocnienia. W ten sposób powstał drewniany „zameczek” pełniący funkcję prywatnej siedziby.
W XIV w. Spicymierz utracił znaczenie na rzecz sąsiedniego Uniejowa. Obecnie grodzisko bardzo wyraźnie wyodrębnia się spośród otaczających go łąk: usytuowane jest pomiędzy nurtem rzeki a starorzeczem, tuż pod wsią. Prowadzi do niego polna droga. Miejsce to okoliczna ludność nazywa „Górą” lub „Kasztelanką”.
Na terenie wsi znajduje się 5 bunkrów wybudowanych w okresie II wojny światowej. W 1993 sołtys Stanisław Pełka zdobył tytuł Najaktywniejszego sołtysa roku 1992 województwa konińskiego[5].
Tradycja kwiatowych dywanów na procesję Bożego Ciała
Spycimierz najbardziej znany jest z dywanów kwiatowych, które członkowie miejscowej parafii od dziesięcioleci układają na procesję Bożego Ciała[6]. W 2018 roku tradycja ta została wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego[7]. W marcu 2020 roku Polska zgłosiła tradycję dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała w Spycimierzu oraz w czterech parafiach w województwie opolskim do wpisu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury UNESCO[8]. 15 listopada 2021 r. komisja oceniająca UNESCO wydała dokument zawierający rekomendacje do wpisu na Listę w 2021 r. Komisja pozytywnie zarekomendowała wpisanie tradycji dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości.[9]Decyzja o wpisie została podjęta 15 grudnia 2021 r. podczas XVI sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.[10]
Historia dywanów kwiatowych w Spycimierzu sięga trudnego do sprecyzowania okresu. Wprawdzie najstarsza pisemna relacja o tym zwyczaju pochodzi z kroniki parafialnej z 1957 r., ale przekaz ustny jest znacznie starszy. Za najstarszy należy uznać legendę o pojawieniu się tego zwyczaju wraz z powrotem żołnierzy napoleońskich do rodzinnej wsi. Skład dywanów kwiatowych zmieniał się i ewoluował na przestrzeni lat. Na początku używano żółtego piasku i gałązek, więc dawna dekoracja była skromna. Później zaczęto używać kwiatów, a obecny sposób ubierania traktu ukształtował się po 1945 roku. Kolorowy dywan z żywych kwiatów układany jest przez parafian wzdłuż drogi Bożego Ciała, która ma około 1 km długości. Uroczysta procesja przechodzi po nim o godz. 17:00[11].
Główny plac w Spycimierzu podczas Bożego Ciała, czerwiec 2021 r
Brama i fragment kwiatowego dywanu przed kościołem, czerwiec 2021
Fragment dywanu z żywych kwiatów, czerwiec 2021
Układanie konturów wzorów, czerwiec 2021
Parafianie podczas układania dywanu, czerwiec 2021
Kwiatowy dywan, w głębi jedna z dwóch bram, czerwiec 2021
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1205 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 72-73.
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 67.
- ↑ Monumenta Poloniae Historica, tom I. Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 453
- ↑ Wiadomości z miast i gmin, w: Kronika Wielkopolski, nr 3/1993, s. 190, ISSN 0137-3102
- ↑ Dywany kwiatowe na procesję Bożego Ciała w Spycimerzu, https://spycimierskiebozecialo.pl
- ↑ Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego , https://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Krajowa_inwentaryzacja/Krajowa_lista_NDK/
- ↑ Wniosek o wpis na Listę UNESCO , https://spycimierskiebozecialo.pl/pl/krajowa-lista-ndk/
- ↑ Examination of nominations for inscription on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, LHE/21/16.COM/8.b, str. 52 , https://ich.unesco.org/en/16com
- ↑ "Elementy wpisane w 2021 r. na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości" https://ich.unesco.org/en/RL/flower-carpets-tradition-for-corpus-christi-processions-01743
- ↑ Układanie dywanów , https://spycimierskiebozecialo.pl/pl/tradycja/ukladanie-dywanow/
Bibliografia
- A. Ruszkowski: Sieradz i okolice. Sieradz, 2000
Linki zewnętrzne
- Spicymierz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 109.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Autor: Rafal-72, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Rzymskokatolicki Podwyższenia Krzyża Świętego w Spycimierzu - ołtarz
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers. On this day many visitors come here to admire the work of the inhabitants.
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers. Before the flowers are arranged, the outlines of the pattern are created with black soil or white sand. On this day many visitors come here to admire the work of the inhabitants.
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers. Two decorated gates are erected on this day.
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers. On this day many visitors come here to admire the work of the inhabitants.
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers. On this day many visitors come here to admire the work of the inhabitants.
Autor: ASzoszk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Every year at Corpus Christi, parishioners from Spycimierz in Poland lay a two-kilometer-long colorful carpet of living flowers.On this day many visitors come here to admire the work of the inhabitants.