Srebrne Tarcze

Srebrne Tarcze (Argyraspidzi, stgr. Ἀργυράσπιδες Argyraspides, od ἂργυρος – srebro i ὰσπίς – tarcza) – elitarna formacja piechoty w armii Aleksandra Wielkiego, a następnie u syryjskich Seleucydów.

Rekrutowani byli na ogół z synów arystokracji rodowej – według Polibiusza byli to „mężowie wybrani z całego państwa”. Korpus ich miał liczyć 10 tysięcy żołnierzy.

Walczyli w szyku falangi na wzór macedońskich pedzetajrów, choć wykonywali też zadania typowe dla hypaspistów (szturmy na strategiczne pozycje czy mury miejskie). Uzbrojeni byli w 6-metrowe włócznie (sarisa), grecki krzywy miecz kopis i tarczę. Sporne jest, czy była wykonana ze srebra, czy tylko nim okuta bądź posrebrzana. Pozostałe wyposażenie ochronne składało się z napierśników i nagolenic. Posiadali pełne uzbrojenie hoplickie[1].

Korpus Srebrnych Tarcz miał powstać w trakcie kampanii Aleksandra Wielkiego w Indiach. Podczas wojen diadochów w jego skład wchodzili weterani Aleksandra osiedlonych w Azji. Mimo niewątpliwych walorów bojowych, lojalność tej jednostki była wątpliwa. W roku 316 p.n.e. podczas bitwy pod Gabiene, porzucili oni Eumenesa z Kardii na rzecz Antygona I Jednookiego, by piętnaście lat później podczas bitwy pod Ipsos przejść na stronę koalicji Kassandra, Lizymacha i Seleukosa I Nikatora.

Odtąd Srebrne Tarcze pozostały tylko w państwie Seleucydów, gdzie stanowili gwardię królewską, a zarazem najbardziej elitarny oddział piechoty[2]. Opisując paradę wojsk Antiocha IV pod Dafne Polibiusz mógł do nich nawiązywać wspominając, że „na przedzie szło pięć tysięcy ludzi w sile wieku, w uzbrojeniu na sposób rzymski, w pancerzach łańcuszkowych”. Najprawdopodobniej uczestniczyli we wszystkich ważniejszych bitwach prowadzonych przez królów tej dynastii, dowodząc swego niekwestionowanego kunsztu wojennego. Przykładem jest bitwa pod Magnezją, gdy pozostałości falangi Antiocha III formując czworoboki zaciekle walczyły z Rzymianami.

Przypisy

  1. ↑ argyraspidzi, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-06].
  2. ↑ Stanisław Kalita: Grecy w Baktrii i w Indiach. Wybrane problemy ich historii. Kraków: Tow. Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2009, s. 182.

Bibliografia

  • Bob Bennett, Mike Roberts: Wojny następców Aleksandra. Dowódcy, kampanie, tajemne spiski i zdrady. Warszawa: Bellona, 2010, ISBN 978-83-11-11908-6
  • Krzysztof Kęciek: Magnezja 190 p.n.e. Warszawa: Bellona, 2003, seria: Historyczne bitwy, ISBN 83-11-09644-9