Stężyca (województwo pomorskie)
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Stężyca |
| Wysokość | 150 do 190 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2014) | 2165 |
| Strefa numeracyjna | 58 |
| Kod pocztowy | 83-322[1] |
| Tablice rejestracyjne | GKA |
| SIMC | 0174125 |
Położenie na mapie gminy Stężyca _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stężyca") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kartuskiego  | |
 54°12′19″N 17°56′57″E/54,205278 17,949167 | |
| Strona internetowa | |
Stężyca (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Stãżëca; hist. niem. Stendsitz) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Stężyca, na Kaszubach. Siedziba gminy Stężyca.
Stężyca 31 grudnia 2014 r. miała 2165 stałych mieszkańców, z których 2048 osób mieszkało w głównej części wsi[2].
Wieś jest położona w centralnej części Pojezierza Kaszubskiego, między Jeziorem Raduńskim Górnym a Jeziorem Stężyckim na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Przez Stężycę prowadzi szlak wodny „Kółko Raduńskie” oraz trasa drogi wojewódzkiej nr 214. Kotlina na granicy Stężycy i Skorzewa zwana jest Jaskinią zbójców lub Grobem morderców. Stężyca znajduje się na żwirach oraz marglach. Pod względem rolniczego użytkowania przeważają gleby słabe V klasy bonitacyjnej[3].
Zabudowa wsi leży na wysokości od 150 do 190 m n.p.m.
Ok. 1 km na południowy wschód znajduje się kolejne jezioro – Lubowisko.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0174131 | Pypkowo | część wsi |
Historia
W XV wieku król Kazimierz Jagiellończyk ofiarował Stężycę Szlachecką radcy gdańskiemu Joachimowi von Becke za osiągnięcia podczas wojny trzynastoletniej. U schyłku XVI wieku ta część Stężycy była własnością Stanisława Kamińskiego. Następnie od roku 1648 należała do rodziny Łaszewskich, aż do roku 1764. Wówczas córka Michała Łaszewskiego, Regina, wyszła za mąż za Joachima Lewald-Jezierskiego.
W 1904 roku powstał Bank Ludowy (dzisiejszy Bank Spółdzielczy) założony przez dużą grupę mieszkańców Stężycy. Wśród założycieli banku byli – proboszcz parafii Stężyca ks. Leopold Pikarski, Franciszek Lew-Kiedrowski i Franciszek Wilczewski.
Do roku 1920 istniały dwie Stężyce: Szlachecka i Królewska (wcześniej Wielka i Mała). Granicę stanowiła Radunia – rzeka w centrum wioski łącząca Jezioro Stężyckie z Jeziorem Raduńskim Górnym. Stężyca Szlachecka znajdowała się na zachód od rzeki i była bardziej zaludniona od wschodniej części miejscowości.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1706 roku, nr rej.: 154 z 2.12.1961
- kościół ewangelicki, XIX/XX w., nr rej.: 965 z 10.06.1986.
Sport i rekreacja
Obiekty sportowe
- stadion piłkarski z bieżnią klubu piłkarskiego Radunia Stężyca. Radunia w 2021 roku awansowała do II ligi[7].
- kompleks sportowy Orlik
- boisko do koszykówki i piłki ręcznej
- 2 stanowiska do siatkówki plażowej
- boisko do piłki nożnej ze sztuczną murawą
- hala widowiskowo-sportowa
- sala gimnastyczna
Rekreacja
- Promenada im. ks. Konrada Lubińskiego wraz z mariną wodną
- 2 kąpieliska
- Nadraduńskie Centrum Rekreacji
Zobacz też
Osoby związane ze Stężycą
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1207 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Liczba ludności Gminy Stężyca - pobyt stały na dzień 31.12.2014r.. UG Stężyca. [dostęp 2014-02-02].
- ↑ Gleby - www.gminastezyca.pl, www.gminastezyca.pl [dostęp 2021-02-05].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 45 [dostęp 2017-02-19].
- ↑ Radunia w II lidze. 90minut.pl.
Bibliografia
- Marek Dzięcielski Dzieje ziemi mirachowskiej
- Willy Heidn Miejscowości powiatu kartuskiego w przeszłości
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor:
Mapa powiatu kartuskiego, Polska
Autor: Sylwia Ufnalska, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stężyca Królewska - kościół ewangelicki, XIX/XX
Autor: Łukasz Niemiec, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stężyca, Kościół św. Katarzyny
Autor:
Mapa gminy Stężyca, Polska
Herb gminy Stężyca (powiat kartuski, województwo pomorskie).
Opis herbu zgodnie ze statutem gminy Stężyca: Herb Gminy stanowią dwie złote litery „S”, w tym jedna w koronie, oddzielone poziomo błękitnym pasem. Litera „S” w koronie umieszczona jest na purpurowym tle u góry tarczy, zaś litera „S” bez korony – na tle zielonym u dołu tarczy. Herb nawiązuje do faktu, że Stężyca obecnie składa się z dwóch wsi tj. Stężycy Królewskiej, stąd litera „S” z koroną na czerwonym tle ( królewskiej purpurze ) oraz Stężycy Szlacheckiej przedstawionej jako litera „S” na zielonym tle (symbol dużej ilości lasów), rozdzielonymi rzeką Radunią, którą symbolizuje błękitny pasek pomiędzy polami tarczy.
Autor: Gdaniec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stężyca - tablica "Gryf Kaszubski"
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Wikimedia Polska, w ramach realizacji Uchwał Zarządu nr UZ 2010-3 i UZ 2010-16. (Zgłoś swój projekt!)
Mapa okolic Stężycy z 1773 roku.