Stańków (wieś)

Stańków

wieś
(c) Hanc Tomasz, CC BY-SA 3.0 Przystań
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	chełmski
Gmina	Chełm
Liczba ludności (2011)	292[1]
Strefa numeracyjna	82
Kod pocztowy	22-100[2]
Tablice rejestracyjne	LCH
SIMC	0101540
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm Stańków
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Stańków
Położenie na mapie województwa lubelskiego Stańków
Położenie na mapie powiatu chełmskiego Stańków
51°10′12″N 23°28′39″E/51,170000 23,477500

Stańków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm^[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego. Wieś stanowi sołectwo gminy Chełm^[5]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 292 mieszkańców^[1] i była siedemnastą co do wielkości miejscowością gminy Chełm.

W pobliżu Stańkowa, znajduje się zbiornik retencyjny o powierzchni około 43 ha. Jest to ostoja wielu chronionych gatunków ptaków, zwłaszcza mew, rybitw, dzikich kaczek. W szuwarach porastających brzegowe partie zbiornika znalazł schronienie niezwykle rzadki i zagrożony wyginięciem ptak bąk. Największą osobliwością faunistycznej okolicy jest niewątpliwie wymierający w skali kraju żółw błotny. Oba gatunki są wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt^[6].

Etymologia nazwy wsi

Nazwa miejscowości Stańków została przyjęta od nazwy młyna - podobnie stało się z miejscowościami : Borysik, Kasjan, Krupiec, Leszczanka, Leśniów, Udalec^[7]. Z kolei młyn przyjął nazwę od nazwiska Stanka, pierwszego dzierżawcy młyna i osady młyńskiej istniejącej tutaj od XV w. Według opisu zawartego w Leksykonie miejscowości powiatu Chełmskiego autorstwa Andrzeja Wawryniuka w 1540 r. wymienione są pod Chełmem trzy młyny, z których jeden jest już nazwany „Stanko". W 1545 r. młyn „stankowsky" wypuszczony zostaje w arendę za 330 zł. W następnych latach szesnastego wieku młyn i osada młyńska nazywane są „w Stanku" (1564 r.) lub „na Stanku" (1565 r.). O młynie „stanieckim o dwóch kołach" należących do arendy zamkowej mowa jest też w 1661 r. W ciągu wieku osiemnastego młyn zwany jest „stankowskim" a osada młyńska „Stanków", by w końcu tego wieku przemienić się już na stałe w nazwę Stańków. W rękach potomków Stanka młyn pozostaje do 1696 r., gdyż dopiero wtedy od „sławetnych Stanieckich" i ich sukcesorów młyn zakupiony zostaje przez Jędrzeja Skuczko i Waśkę Szkaniuka, na których zostaje przeniesiony przez starostę Stanisława Rzewuskiego wydany wcześniej przywilej królewski na użytek młyna^[6]. Młyn wodny funkcjonował w Stańkowie do 1936 roku.

Historia

Nazwa wsi powstałej z osadu młyńskiej Stańków (pisanej także Stanków) pojawia się w roku 1796^[8]. W roku 1827 wieś posiadała 3 domy zamieszkałe przez 20 mieszkańców, we wsi był młyn wodny^[9]. W 1916 r. wieś należała do ówczesnej gminy Krzywiczki. We wsi mieszkało wówczas 317 osób, w tym 7 Żydów^[6].

Zabytki

• Letnia rezydencja biskupów prawosławnych składająca się z domu murowanego, murowanej obory i pozostałości parku datowane na około 1890 rok.
• Cmentarz z I wojny światowej (XX w.)

Zobacz też

• Stańkowo

Przypisy

Bibliografia

• Barbara Czopek: Nazwy miejscowe dawnej Ziemi Chełmskiej i Bełskiej, (W granicach dzisiejszego państwa polskiego). Wyd. Ossolineum 1988. Wrocław..

Linki zewnętrzne

• Stanków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 210 .