Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie

Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie
Ilustracja
(c) Arne Müseler / www.arne-mueseler.com, CC BY-SA 3.0 de

Stadion od strony al. ks. Józefa Poniatowskiego.
Poprzednia nazwa

Stadion Narodowy w Warszawie

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

al. ks. J. Poniatowskiego 1
03-901 Warszawa[1]

Koszt budowy

1 976 061 375 zł[2]
bez gruntu i kwot odszkodowań (stan na 2013 r.)

Data budowy

2008–2012[3]

Data otwarcia

29 stycznia 2012

Właściciel

Skarb Państwa

Operator

PL.2012+[4]

Klub

brak

Inauguracja

29 lutego 2012
PolskaPortugalia 0:0

Pojemność stadionu

58 580 (mecze)
72 900 (koncerty)

Rekordowa frekwencja

65 407[5] (24 sierpnia 2017, ME 2017
PolskaSerbia 0:3[5])

Oświetlenie

2400 luksów (LED)

Wymiary boiska

105 m × 68 m

Nawierzchnia boiska

podgrzewana murawa

Długość toru

271 m

Nawierzchnia toru

sztuczny tor

Dodatkowe wyposażenie

boisko treningowe
podświetlenie fasady
rozsuwany dach
podziemny i zewnętrzny parking

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie”
Ziemia52°14′22″N 21°02′44″E/52,239444 21,045556
Strona internetowa
Stadion od strony Mostu Poniatowskiego
Mecz Polska Portugalia, 29 lutego 2012
Koncert inauguracyjny, 29 stycznia 2012
Operacja rozsuwania dachu
Mecz otwarcia Euro 2012 Polska-Grecja, 8 czerwca 2012
Trybuny w czasie dnia otwartego, 2 października 2011
Mecz Legia WarszawaFC Sewilla, 17 kwietnia 2012
Krzesełka na trybunach
Zwornik dachu
Stadion Narodowy i Most Średnicowy nocą
Stadion Narodowy widziany z placu Zamkowego
Jedna z lóż VIP
Sala do hydromasażu dla zawodników
Korytarz VIP
Kaplica wielowyznaniowa

Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie[6] (do października 2021 r. Stadion Narodowy w Warszawie), od lipca 2015 r. także pod nazwą sponsorską PGE Narodowy[7] – wielofunkcyjny stadion w Warszawie, wybudowany w latach 2008–2011, przed piłkarskimi Mistrzostwami Europy 2012, w miejscu Stadionu Dziesięciolecia. Oficjalnie otwarty 29 stycznia 2012. Posiada 4. (najwyższą) kategorię w klasyfikacji UEFA.

Na dwukondygnacyjnych trybunach znajduje się 58 580 miejsc siedzących[8], w tym 4600 miejsc o podwyższonym standardzie oraz 69 lóż (dla 800 osób).

Obiekt został zaprojektowany przez konsorcjum dwóch biur architektonicznych: JSK Architekci Sp. z o.o. z Warszawy, jako lidera konsorcjum (zespół pod kierownictwem Zbigniewa Pszczulnego i Mariusza Rutza) oraz hamburskiego Gerkan, Marg und Partner International GmbH (zespół pod kierownictwem Huberta Nienhoffa i Markusa Pfisterera), we współpracy ze Schlaich Bergermann & Partner GmbH, odpowiedzialnym za wykonawstwo inżynieryjne[9][10].

Od 1 stycznia 2013 za przygotowanie instrumentów zarządzania kompleksem sportowo-biznesowym, za zarządzanie obiektem i zabudową terenów przyległych do niego, zapewnienie przychodów umożliwiających pokrycie kosztów, promowanie marki Stadion Narodowy, komercjalizowanie praw marketingowych oraz reklamowych, odpowiada oficjalny operator stadionu, spółka Skarbu Państwa PL.2012+, utworzona przez Ministra Sportu i Turystyki[11][12].

Konstrukcja

Stadion Narodowy to wielofunkcyjny obiekt sportowy, umożliwiający organizację widowisk sportowych, koncertów muzycznych, czy wydarzeń kulturalnych. Ponadto pełni funkcje biurowe, handlowe, hotelowe, gastronomiczne (docelowo 50 barów szybkiej obsługi). W efekcie, codziennie na jego terenie przebywa 2-3 tysiące osób[13][14][15].

Podczas imprez sportowych obiekt jest w stanie pomieścić na trybunach 58 580 kibiców, zaś w czasie imprez muzycznych – do 72 900 osób (w tym 106 niepełnosprawnych). Łączna kubatura stadionu (bez dachu) wynosi ponad 1 000 000 m³. Łączna powierzchnia całkowita stadionu wynosi 203 920 m². Rozpiętość konstrukcji rozsuwanego dachu wynosi 240 × 270 m. Łączna długość dolnej promenady to 924 m. Iglica została zawieszona na wysokości 100 m ponad murawą (112 m nad poziomem Wisły). Stadion posiada największe centrum konferencyjne w Warszawie dla 1600 osób, a jego powierzchnia biurowa i handlowa to 25 000 m². Parking podziemny pod płytą boiska mieści 1765 samochodów. Stadion posiada 965 toalet. Na stadionie znajduje się 900 miejsc dla przedstawicieli mediów, 4 restauracje, fitness club, fun pub na kilkaset osób i 69 luksusowych lóż biznesowych[16][17].

Generalnym wykonawcą Stadionu Narodowego było niemiecko-austriacko-polskie konsorcjum pod wodzą Alpine Bau, w skład którego wchodziły: Alpine Bau Deutschland, Alpine Construction Polska, PBG SA oraz Hydrobudowa Polska SA[18]. Umowa liczyła 250 stron (w tym 60 stron załączników). Termin oddania obiektu został określony na 24 miesiące od podpisania umowy[18]. Na budowie pracowało około 1200 osób, a wylano na niej 150 000 ton mieszanki betonowej[19].

Umiejscowienie w niecce Stadionu Dziesięciolecia

Nowy obiekt posadowiony jest na wałach ziemnych wyburzonego Stadionu Dziesięciolecia, na których znajdują się schody prowadzące na promenadę areny[20].

Wiedząc, iż Stadion Dziesięciolecia był budowany z gruzów lewobrzeżnej Warszawy, a także znajdował się w starorzeczu Wisły, architekci niemiecko-polskiego konsorcjum JSK Architekci Sp. z o.o. zlecili zbadanie podłoża za pomocą próbnego palowania. Ich obawy o to, że teren może być niewystarczająco wytrzymały, a w wałach ziemnych mogą znajdować się niewypały czy ludzkie szczątki, nie sprawdziły się[20].

W porównaniu do Stadionu Dziesięciolecia, boisko nowej areny znajduje się około 8 metrów wyżej. Pod nim zaprojektowano dwupoziomowy parking podziemny na ok. 1800 pojazdów. Dojazd do parkingów zapewniają istniejące już wcześniej tunele w wałach ziemnych Stadionu Dziesięciolecia, ale także nowe, przebite w trakcie budowy Stadionu Narodowego[20][21]. Jest on największym stadionem w Polsce.

Fasada

Fasada obiektu nawiązuje do polskich barw narodowych, przypominając falującą biało-czerwoną flagę i jest w kolorze srebrno-czerwonym, podobnie jak krzesełka. Fasada z anodowanej siatki, która została sprowadzona z Hiszpanii, kryje wewnętrzną aluminiowo-szklaną elewację. Stadion jest konstrukcją otwartą, co oznacza brak trwałej, zamkniętej fasady, przez co temperatura wewnątrz obiektu jest podobna do otoczenia mimo zamkniętego zadaszenia. Ażurowa fasada pozwala na naturalną wentylację pomieszczeń pod trybunami i dostęp do nich światła dziennego[22].

Elewacje są rozpięte na potężnej konstrukcji z rur, które zostały wyprodukowane we Włoszech. Ta konstrukcja jest całkowicie niezależna od żelbetowej konstrukcji trybun i nosi dach nad stadionem. Dzięki oderwaniu elewacji od trybun projektanci mogli swobodnie projektować przestrzeń pod trybunami.

Płyta i murawa

W projekcie uwzględniono murawę modułową (specjalna ruchoma płyta, na której rośnie murawa), ponieważ jako nowoczesny obiekt Narodowy miał nie posiadać stałej. Murawa modułowa miała być wysuwana przed meczem, a wsuwana po jego zakończeniu, zmniejszając koszty każdorazowego układania nowej murawy przed meczem. Z nieznanych przyczyn ministerstwo sportu odłożyło zamontowanie tego rozwiązania. Obiekt posiada podgrzewaną płytę boiska[23].

Mimo starań prezesa NCS Roberta Wojtasia, aby murawa przed mistrzostwami nie zostawała wymieniana, UEFA oceniła jej stan na niewystarczający. Standardowy koszt murawy to 400 000 zł, jednak koszt wykonania i utrzymania murawy na Narodowym oszacowano na około 1 200 000 zł[24].

Murawa przed meczem PolskaAnglia w październiku 2012 r. została wykonana na zlecenie NCS przez firmę Zielona Architektura, która za położenie murawy na jeden mecz otrzymała 722 000 zł. W warunkach zamówienia napisano, iż wykonana podbudowa musi spełniać warunek kompensacji nierówności płyty zapewniając jednocześnie równomierny odbiór wody z nawierzchni z trawy z rolki. Robert Wojtaś szef NCS przyznał w wywiadzie, iż dreny odbierające wodę, nie nadążały z jej usuwaniem[25]. Oryginalny projekt wykonania murawy został zmieniony – podczas EURO 2012 grubość murawy wynosiła 36 cm, natomiast sama warstwa drenażu 23 cm[26]. Podczas meczu Polska-Anglia grubość warstw była znacznie cieńsza, nie był to ten sam system, który był rozłożony podczas Mistrzostw Europy Euro 2012 oraz w żaden sposób modyfikacja projektu nie została zaakceptowana przez głównego projektanta stadionu Zbigniewa Pszczulnego oraz władze UEFA[27]. Murawa na Euro była wyposażona warstwę drenażową o grubości kilkudziesięciu centymetrów. Podbudowa murawy ułożona przez firmę Zielona Architektura miała grubość 7 centymetrów[28].

Trybuny

Obiekt posiada dwa pierścienie trybun – dolny i górny, na których znajduje się 58 580 miejsc siedzących. Pozostałe miejsca siedzące znajdują się na konstrukcyjnym rozdzieleniu pierścieni. Dostawcą siedzisk było Forum Seating, należące do krośnieńskiej Grupy Nowy Styl[29], a wyprodukowane zostały w Jaśle[30]. Na trybunach znajduje się 900 miejsc prasowych przeznaczonych dla mediów, ponad 4600 tzw. miejsc „premium”, przeznaczonych dla gości specjalnych, 106 miejsc dla osób niepełnosprawnych, a także ponad 800 miejsc w lożach VIP. Trybuny nie posiadają[15] popularnej funkcji czasowego składania przednich rzędów trybun w celu rozgrywania zawodów lekkoatletycznych obecnej na wielu stadionach, np. Stade de France. Na chwilę obecną zgodnie z zaleceniami UEFA pojemność stadionu nie pozwala na rozgrywanie finału Ligi Mistrzów UEFA. Natomiast ta pojemność stadionu pozwala jedynie na rozgrywanie finału Ligi Europy UEFA i Superpucharu Europy UEFA.

Pod trybunami znajdują się nie tylko szatnie i pomieszczenia dla ekip, ale również sale konferencyjne i powierzchnie użytkowe o łącznej powierzchni 130 tys. metrów kwadratowych.

Budowla posiada osiem kondygnacji o zróżnicowanej wysokości. Najwyższy punkt, na poziomie trybun, znajduje się 41 m nad poziomem murawy byłego Stadionu Dziesięciolecia, natomiast najwyższy punkt konstrukcji stalowej dachu – 70 metrów. Dach osłania nie tylko trybuny, ale również boisko[31].

Zadaszenie

Częściowo przezroczysty, zamykany dach, został wykonany z włókna szklanego pokrytego warstwą teflonu, odpornego na zgniecenie oraz działanie czynników atmosferycznych (deszcz i światło słoneczne), zdolnego do utrzymania również do 18 cm mokrego śniegu lub 70 cm suchego. Dopuszczalne obciążenie konstrukcji wynosi 140 kg/m². Dach posiada system czujników ostrzegających przed nadmiernym obciążeniem konstrukcji[32]. Technologia produkcji należy do niemieckiej firmy Hightex GmbH. Tkaninę wyprodukowano w Bangkoku, w zakładach firmy Asia Membrane Co. Ltd[33]. Proces otwierania lub zamykania dachu trwa około 20 minut i przeprowadza się jedynie w temperaturze powyżej 5 st. Celsjusza. Napędy dla dachu służą naciąganiu materiału w przypadku jego zamykania, lub zwijaniu w przypadku jego otwierania. Łączna masa lin podtrzymujących konstrukcję dachu wynosi 1200 ton[17]. Pod dachem umieszczono 4 ekrany LED o powierzchni 200 m².

Kaplica wielowyznaniowa

Na poziomie minus trzy, od strony ul. Wybrzeże Szczecińskie znajduje się kaplica wielowyznaniowa o powierzchni 260 m², mająca służyć zawodnikom, trenerom i kibicom różnych religii. Została wyświęcona w maju 2012 r. przez przedstawicieli trzech religii: chrześcijaństwa, judaizmu i islamu[34].

Kaplica nie zawiera stałych symboli żadnej z religii. Jej wnętrze zostało wykreowane za pomocą dwóch dopełniających się elementów: kolumnady oraz światła jako symbolu boskości[35].

Ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami

Na stadionie znajduje się pięćdziesiąt specjalnych miejsc dla niewidomych i ich opiekunów. Są one umiejscowione w sektorach wśród innych kibiców. Każdy niewidomy wchodzący na stadion dostaje również zestaw słuchawkowy, dzięki któremu będzie mógł słuchać specjalnie stworzonej dla niewidomych, relacji meczu[36].

Otoczenie

19 maja 2008 zebrano oferty przetargowe na projekt zagospodarowania błoni Stadionu Narodowego[37]. W konkursie wzięły udział 22 firmy. 4 czerwca został wybrany wykonawca – konsorcjum JEMS Architekci-Dawos[38]. Realizacja planu jest przewidziana po mistrzostwach Europy w piłce nożnej w 2012 roku, w związku z tym w lipcu 2011 zaprezentowano tymczasowy projekt zagospodarowania przestrzennego z myślą o Euro 2012. W otoczeniu stadionu powstaną aleje spacerowe, park, wielofunkcyjne tereny otwarte oraz nowa ulica wzdłuż nasypu kolejowego i nowej stacji Warszawa Stadion nawiązującej konstrukcją do stadionu. Po stronie stacji znajdzie się wielofunkcyjny plac miejski oraz parking dla kibiców. Na stadion prowadzą cztery drogi (jedna z nich jest przeznaczona tylko dla specjalnych gości). Przygotowanie projektu inwestycyjnego i programu jego realizacji w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego jest zadaniem spółki PL.2012+[39].

Właściwy plan zagospodarowania zakłada utworzenie:

  • parku oraz kilku ogólnodostępnych deptaków,
  • wielofunkcyjnej hali widowiskowo-sportowej dla 20 000 widzów,
  • pływalni z basenem olimpijskim (50-metrowym),
  • centrum kongresowego dla 8000 osób oraz hotelu i biurowców[40]
Próbki siatki na elewację stadionu
Panorama budowy, 25 listopada 2008
Fotografia lotnicza budowy, 14 lipca 2009
Budowa widziana z ulicy Czerniakowskiej, 27 grudnia 2009
Zamknięcie konstrukcji betonowej
Fragment Alej Gwiazd Piłki Nożnej
Uruchomienie zewnętrznego oświetlenia, 27 sierpnia 2011
Stadion od strony Wisły
Makieta stadionu

Historia

Geneza projektu

Pierwsze plany budowy nowego Stadionu Narodowego w Warszawie pojawiły się w połowie lat 90. XX wieku. Lokalizacja pozostawała od samego początku kwestią sporną. Jedna z koncepcji zakładała zlokalizowanie go na należących do Skarbu Państwa (pod zarządem Centralnego Ośrodka Sportu) terenach Stadionu Dziesięciolecia. Kolejne przedstawiały natomiast plany budowy w różnych częściach stolicy. Najsłynniejszą z nich był pomysł zrodzony na przełomie 1999 r. i 2000 r., forsowany przez ówczesnego rzecznika PZPN Jarosława Kołakowskiego stanowiący, że nowy obiekt zostanie ulokowany na Białołęce i będzie nosił nazwę Stadion Polska, wzorowaną na nazwie Stade de France. Inne z koncepcji zakładały budowę na Służewcu, na Łuku Siekierkowskim, w Wawrze i w Wesołej[41][42]. Przez ponad dekadę obiekt pozostawał jedynie w sferze koncepcyjnej, jednak wybór Polski na współgospodarza piłkarskich Mistrzostw Europy 2012 znacząco przyspieszył tempo działania.

26 kwietnia 2007 Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz podpisała decyzję w sprawie warunków zabudowy dla inwestycji, polegającej na budowie obiektu sportowego planowanego na terenie Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie, a 14 września 2007 minister sportu Elżbieta Jakubiak poinformowała, że zostanie on wybudowany na błoniach Stadionu Dziesięciolecia. 4 października 2007 minister Jakubiak powołała Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o., którego zadaniem miała być budowa stadionu w Warszawie. 29 listopada 2007 nowy minister sportu Mirosław Drzewiecki podczas konferencji prasowej na Torwarze poinformował, że spośród trzech firm zakwalifikowanych do przetargu: APA KA (Kuryłowicz & Associates), HOK Sport oraz JSK[43], warszawska firma projektowa JSK Architekci Sp. z o.o. wygrała konkurs na zaprojektowanie Stadionu Narodowego w Warszawie. 17 grudnia 2007 zatwierdził on jednak koncepcję budowy obiektu w niecce Stadionu Dziesięciolecia.

Budowa

1 lutego 2008 konsorcjum JSK Architekci Sp. z o.o., Gerkan, Marg und Partner International GmbH we współpracy ze Schlaich Bergermann & Partner GmbH przedstawiło projekt koncepcyjny (wizualizację i makietę) nowego stadionu[44]. Pierwsze roboty budowlane rozpoczęły się 15 maja 2008 od próbnego palowania (126 betonowymi palami) niecki, skarpy trybun i korony starego obiektu[45]. 18 czerwca 2008 Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o. złożyło u wojewody mazowieckiego projekt budowlany i dokumenty wymagane do wydania pozwolenia na budowę[46][47]. Pozytywną decyzję wojewoda Jacek Kozłowski wydał już 22 lipca 2008[48], czyli po zaledwie 34 dniach[49]. 26 września 2008 r. została podpisana umowę z firmą Pol-Aqua SA na realizację pierwszego etapu inwestycji, czyli palowania oraz rozbiórki części korony. 7 października 2008 r. wystartowała budowa stadionu.

Na placu budowy, w pobliżu siedziby Narodowego Centrum Sportu zainstalowano kamerę, dzięki której od 31 października 2008 na bieżąco można było śledzić postęp budowy. Od rozpoczęcia drugiego etapu budowy, tj. 29 czerwca 2009, proces ten można obserwować także przy użyciu drugiej kamery, zainstalowanej na wieżowcu przy Rondzie Waszyngtona. Obraz z kamer jest dostępny na oficjalnych stronach internetowych stadionu i spółki PL.2012. 26 sierpnia 2010 Narodowe Centrum Sportu umożliwiło wszystkim zainteresowanym podgląd na żywo budowy Stadionu Narodowego w Warszawie, przy użyciu nowej kamery. Pozwala ona na podgląd niecki Stadionu w czasie rzeczywistym, 24 godziny na dobę.

Pierwszy etap robót obejmował zburzenie betonowych konstrukcji trybun Stadionu X-lecia, przeprowadzenie prac ziemnych, które doprowadziły nieckę do wymaganego kształtu, wbicie ok. 7 tysięcy prefabrykowanych betonowych pali, wykonanie ok. 6,7 tysiąca kolumn żwirowych i betonowych oraz wykonanie ok. 900 sztuk pali wielkośrednicowych które obecnie stanowią fundamenty stadionu. Ten etap miał w założeniu trwać nie dłużej niż 200 dni[50].

9 marca 2009 zakończono wbijanie pali, a 9 kwietnia 2009 otworzono koperty z ofertami firm chcących realizować II etap budowy stadionu. Najlepszą ofertę złożyło niemiecko-austriacko-polskie konsorcjum firm – Alpine Bau Deutschland AG, Alpine Bau GmbH i Alpine Construction Polska Sp. z o.o., Hydrobudowa Polska SA i PBG SA opiewającą na kwotę 1 252 755 008,64 netto[51]. Według harmonogramu drugi etap budowy miał trwać pomiędzy majem 2009 a majem 2011.

8 maja 2009 pojawiły się na placu budowy pierwsze maszyny wykonawcy, jednak dopiero pod koniec czerwca prace nabrały rozmachu. Rozpoczęto ustawienia żurawi budowlanych. Łącznie ustawiono 19 dźwigów które będą wykorzystywane w trakcie budowy.

Na tym etapie prac rozpoczęto ustawianie szalunków, a następnie betonowanie pierwszych trzech kondygnacji stadionu. Zatrudnienie na placu budowy przekroczyło 1000 osób[52]. Jedną z nowości w trakcie prac budowlanych jest wykorzystanie stropów bąbelkowych, nowoczesnej technologii polegającej na wykorzystaniu przerobionych odpadów z tworzyw sztucznych na kształt pustych baniek i umieszczeniu ich wewnątrz płyty betonowej. Dzięki takiej technologii można zaoszczędzić duże ilości betonu w środkowej warstwie płyty żelbetowej.

Pod koniec września zaczęto budowę pierwszych elementów które były widoczne z zewnątrz stadionu. Przy budowie klatek schodowych zastosowano deskowania ślizgowe, dzięki czemu pierwszą z nich o wysokości 35 m, wykonano w ciągu zaledwie 14 dni[52], czyli ze średnią prędkością 2 do 3 metry na dobę. W ten sposób planowane jest wykonanie 10 z 19 klatek schodowych.

Na przełomie września i października generalny wykonawca stadionu w porozumieniu z Narodowym Centrum Sportu dokonał zmian w harmonogramie budowy. Miało to przynieść efekt w postaci sprawniejszego zbudowania konstrukcji żelbetowych do poziomu 0 (poziomy w których znajdować się będą podziemne parkingi), które miały zostać ukończone 9 stycznia 2010[53].

7 października 2009 dokonano uroczystego wmurowania kamienia węgielnego. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz administracji państwowej, władz samorządowych województwa mazowieckiego oraz licznie zgromadzeni goście, a także przedstawiciele głównych religii i związków wyznaniowych w Polsce[54].

Pod koniec stycznia do Warszawy dotarł pierwszy element pierścienia dachu[55]. Element ten był jednym z 72, które weszły w skład konstrukcji stalowej dachu. Każdy z tych elementów waży około 48 ton i jest wysoki na 12,5 metra.

Na początku lipca 2010 r. ukończono prace związane z budową pierścienia ściskanego stanowiącego główny element konstrukcji wspierającej dach stadionu[56]. W następnym etapie prac zamontowano 60 metrowe odciągi, które były transportowane na plac budowy w dwóch częściach i łączone były na miejscu budowy. Odciągi, wraz z już istniejącymi słupami oraz łączącymi je zastrzałami stanowią całość konstrukcji utrzymującej dach oraz cztery telebimy[57], które zostały zawieszone centralnie nad środkiem boiska.

13 sierpnia 2010 poinformowano o zakończeniu montażu wszystkich 2100 prefabrykatów, stanowiących trybuny dla przyszłych 58 tysięcy 500 widzów[58]. 24 sierpnia zakończono wszystkie roboty betoniarskie.

16 grudnia 2010 w siedzibie Narodowego Centrum Sportu odbyła się konferencja prasowa poświęcona tzw. operacji big lift na stadionie. Podczas konferencji omówiono zasady big lift, jednej z najbardziej zaawansowanych technologicznie operacji na świecie i pierwszego takiego przedsięwzięcia na skalę europejską.

Proces ten rozpoczął się od starannego zabezpieczenia lin w miejscach, gdzie opierają się o trybuny. Po ich ułożeniu, na służących zabezpieczeniu trybun specjalnych podestach, zostały połączone z iglicą. Operacja ta przebiegła sekwencyjnie. Równocześnie do operacji podnoszenia iglicy, przy użyciu 72 siłowników hydraulicznych naciągane były liny. Kiedy iglica była już widoczna w całości, na poziomie boiska (poziom -2) zostały do niej podłączone kolejne liny (dolne). Liny te zostały przymocowane do iglicy i rozpoczął się proces ich naprężania i podnoszenia do góry.

4 stycznia 2011 zakończono prace montażowe konstrukcji dachu stadionu. Z tej okazji w obecności premiera Donalda Tuska i prezydent stolicy Hanny Gronkiewicz-Waltz odbyła się uroczystość zawieszenia symbolicznej wiechy[59].

Według pierwotnego kosztorysu inwestorskiego stadion miał kosztować 1 569 370 000 zł[60], jednakże koszty lawinowo rosły i stadion według informacji rządowych kosztował 1 976 061 375[61]. Kwota ta nie zawiera w przeciwieństwie do podawanych kosztów innych stadionów ceny zakupu działki (właścicielem jest Skarb państwa) oraz może okazać się nieostateczna z powodu wysuwanych roszczeń przez niemiecką Alpine Bau Deutschland.

Początkowo planowano zakończenie prac na 30 czerwca 2011. Stadion miał zostać otwarty dla zwiedzających 22 lipca 2011, natomiast jego oficjalne otwarcie miało się odbyć 27 sierpnia – do przygotowania Jury wybrało zespół w składzie: Georgios Stylianou, Michał Piróg, Maciej Zień i Adam Sztaba. Zagrać miały m.in. zespoły Perfect, Myslovitz, Maanam i Wilki, a uroczystość miała przedstawiać pozytywne akcenty polskiej historii[62]. W zamian 27 sierpnia odbyła się inauguracja zewnętrznej iluminacji korony stadionu, imprezę zaś przeniesiono na styczeń 2012. Natomiast już 6 września 2011 planowano rozegrać mecz inauguracyjny pomiędzy Polską i Niemcami. Ukrywane problemy z budową schodów zostały ujawnione w maju 2011 r. i spowodowały opóźnienie w budowie o 3 miesiące. Zmieniona technologia budowy (zamiast wykonania w technologii monolitycznej schodów NCS zdecydował o montażu elementów na miejscu, wskutek czego zaprawa klejąca łączniki schodów zaczęła wyciekać i groziło to katastrofą budowlaną). W celu naprawy schodów 5 czerwca 2011 zdecydowano się nie rozbierać konstrukcji a podeprzeć ją konstrukcją wzmacniającą[63][64]. 30 lipca 2011 – data zakończenia budowy stała się nieaktualna i odwołano kilka imprez planowych na 2012 rok.

Problemy na budowie Stadionu Narodowego doprowadziły do dalszego opóźnienia i przesunięcia otwarcia Stadionu, w efekcie na placu budowy zorganizowano dwukrotnie dzień otwarty: 24 lipca i 2 października.

Prace budowlane oficjalnie zakończono 29 listopada 2011[65]. W dniu 30 listopada 2011 prezes NCS Rafał Kapler zgłosił do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego (PINB) wniosek o pozwolenie na użytkowanie obiektu. Prace przy żelbetowej płycie boiska zakończono 25 stycznia 2012, a tego samego dnia PINB wydał warunkowe pozwolenie na użytkowanie tego elementu stadionu[66]. Oficjalna uroczystość otwarcia obiektu odbyła się 29 stycznia 2012 roku, z koncertami polskich gwiazd: zespołu Voo Voo i Haydamaky, Zakopower, Coma, T.Love, Lady Pank zakończona wieczornym pokazem fajerwerków. W dniu 10 lutego 2012 roku zakończono montaż wszelkich instalacji grzewczych i nawadniających oraz instalację murawy na obiekcie.

Śmiertelne wypadki podczas budowy

1 grudnia 2009 zginęło dwóch pracowników, którzy pracowali przy instalacji oświetlenia i byli przenoszeni przez dźwig w specjalnej klatce, która urwała się. Mężczyźni spadli z wysokości 18 metrów. Jeden z nich zginął na miejscu, drugi kilka godzin później zmarł w szpitalu[67]. 9 maja 2011 podczas budowy zginęła trzecia osoba – mężczyzna w wieku około 30 lat spadł z rusztowania[68].

Tymczasowy szpital w czasie pandemii COVID-19

W czasie pandemii COVID-19, w październiku 2020 premier Mateusz Morawiecki wydał polecenie zorganizowania w części biurowo-konferencyjnej stadionu szpitala dla chorych na COVID-19[69]. Placówka, filia Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, nosiła nazwę Szpital Narodowy[70].

Prezesi Stadionu Narodowego im. Kazimierza Górskiego

Prezesem Stadionu Narodowego im. Kazimierza Górskiego w Warszawie jest Prezes Zarządu operatora Stadionu. W latach 2011–2013 operatorem Stadionu Narodowego im. Kazimierza Górskiego w Warszawie była spółka Narodowe Centrum Sportu, zaś od 2013 r. operatorem jest spółka PL.2012+

Prezesi Stadionu z ramienia Narodowego Centrum Sportu

  • Rafał Kapler (2011–2012)[71]
  • Robert Wojtaś (2012)[72]
  • Michał Prymas (2012–2013)[73]

Prezesi Stadionu Narodowego z ramienia PL.2012+

Pamiątki i upamiętnienia

Rzeźba „Sztafeta”

Rzeźba została wykonana przez Adama Romana i została odsłonięta 22 lipca 1955 na Stadionie Dziesięciolecia. Rzeźba przedstawia trzech mężczyzn w biegu podczas przekazywania pałeczki.

Wraz z podjęciem decyzji o budowie nowego Stadionu Narodowego, podjęto decyzję o zachowaniu historycznych zabytków Stadionu Dziesięciolecia i wkomponowaniu ich w przyszły stadion. Obok takich elementów jak tablica z orłem z trybuny honorowej czy tablica pamiątkowa poświęcona Ryszardowi Siwcowi, znalazła się także rzeźba. W 2008 pomnik został poddany gruntownej renowacji. Trwała ona miesiąc a jej koszt wyniósł 50 tys. zł[79]. Brakuje jednak pieniędzy na odlanie rzeźby z brązu, a inicjatywa środowisk artystycznych, które wsparły tę koncepcję do tej pory nie przyniosła rezultatu[80].

Pawilon sportowo-administracyjny

Zabytkowy pawilon, wybudowany w II połowie lat 50. Miejsce dawnych szatni Stadionu Dziesięciolecia. Obecnie siedziba zarządu stadionu.

Pomnik Kazimierza Górskiego

26 marca 2015 odsłonięto pomnik byłego selekcjonera reprezentacji Polski, Kazimierza Górskiego[81]. Trzyipółmetrową statuetkę z brązu wykonał Marek Maślaniec[81].

Aleja Gwiazd Piłki Nożnej

W czerwcu 2018 r. na promenadzie otaczającej stadion, w pobliżu pomnika Kazimierza Górskiego, Zbigniew Boniek, Włodzimierz Lubański, Grzegorz Lato i Władysław Żmuda odsłonili tablice z odciskami swoich stóp, natomiast Jan Tomaszewski tablicę z odciskami swoich rąk[82]. W promenadę wmurowano także tablice upamiętniające nieżyjących piłkarzy: Gerarda Cieślika, Kazimierza Deyny i Włodzimierza Smolarka[82]. Docelowo aleja ma mieć długość 1 km[82].

Wydarzenia

Piłka nożna

Mecze ligowe i towarzyskie

Stadion Narodowy już w fazie projektowania otrzymał charakter typowo piłkarski (bez bieżni lekkoatletycznej). Dlatego też, zaplanowano tu organizację najatrakcyjniejszych z komercyjnego punktu widzenia meczów ligowych warszawskich klubów Legii Warszawa oraz Polonii Warszawa[83][84]. Prezes Polonii Warszawa Józef Wojciechowski, otrzymał zapewnienie od Narodowego Centrum Sportu, że mecz z ówczesnym liderem ekstraklasy, Śląskiem Wrocław, zostanie rozegrany za rabatową cenę stu tysięcy złotych[85]. Później jednak się okazało, że obiekt nie jest przystosowany do rozgrywek pomiędzy polskimi zespołami ze względu na brak możliwości ustawienia barierek oddzielających kibiców oraz braku systemu łączności. Wojciechowski uznał Narodowe Centrum Sportu za niewiarygodne w biznesie, a argumenty które okazały się być przyczyną odwołania meczu określił „groteską”, jako że takie usprawnienia można w krótkim czasie zaimplementować[86][87].

17 kwietnia 2012 Legia Warszawa rozegrała towarzyskie spotkanie z klubem hiszpańskiej ekstraklasy FC Sevillą przegrywając 0:2

DataDrużyna 1WynikDrużyna 2Strzelcy bramekFrekwencjaRaport
2012-04-17 17 kwietnia 2012(dts)Polska Legia Warszawa0:2Hiszpania Sevilla FCBaba Diawara Gol 44', Gol 60'16 000[88].

29 kwietnia 2012 odbył się towarzyski mecz Gwiazd Obu Narodów Polska – Ukraina, na którym wystąpili znani aktorzy, osoby z mediów i inne znane osoby z Polski i Ukrainy. Dochód był przeznaczony na cele charytatywne.

16 sierpnia 2014 na Stadionie Narodowym odbył się Super mecz 2014, w którym zmierzyły się ekipy Realu Madryt i Fiorentiny

DataDrużyna 1WynikDrużyna 2Strzelcy bramekFrekwencjaRaport
2014-08-16 16 sierpnia 2014(dts)Hiszpania Real Madryt1:2Włochy ACF FiorentinaCristiano Ronaldo Gol 4'Mario Gómez Gol 29', Marcos Alonso Mendoza Gol 69'40 000[89].

Krajowe mecze pucharowe

11 lutego 2012 na Stadionie Narodowym rozegrany miał być mecz finałowy Superpucharu Polski pomiędzy Legią Warszawa a Wisłą Kraków. 8 lutego 2012 prezes Spółki Ekstraklasa SA Andrzej Rusko na podstawie wcześniejszych negatywnych opinii Policji, Sanepidu oraz biura zarządzania kryzysowego Miasta Stołecznego Warszawy, podjął decyzję o odwołaniu meczu z powodu niezapewnienia bezpieczeństwa przez organizatora meczu[90][91].

24 kwietnia 2012 miał się odbyć finał Pucharu Polski, tak aby spełnić konieczny warunek rozegrania przynajmniej dwóch meczów przed Euro 2012. Do meczu jednak nie doszło, a decyzja o odwołaniu wydarzenia została uwarunkowana negatywną decyzją MSW[92].

W odpowiedzi na apel Zbigniewa Bońka, który stwierdził, iż pozycja stadionu jest niepodważalna, władze stadionu będą organizować finał piłkarskiego Pucharu Polski co roku tego samego dnia, poczynając od sezonu 2014, wzorem krajowych pucharów innych państw tj. – Anglii i Niemiec[93]. Stała data kolejnych edycji PP od sezonu 2014 została ustalona na 2 maja[94]. PZPN podpisał umowę z operatorem Stadionu Narodowego, na mocy której na Stadionie będą rozgrywane wszystkie finały Pucharu Polski do 2016 roku włącznie[95].

Sezon Pucharu
Polski
DataDrużyna 1WynikDrużyna 2Strzelcy bramekFrekwencjaRaport
2013/20142014-05-02 2 maja 2014(dts)Zagłębie Lubin0:0
(k. 5:6)
Zawisza Bydgoszcz37 120[96]
2014/20152015-05-02 2 maja 2015(dts)Lech Poznań1:2Legia WarszawaJodłowiec Gol 20' (sam.) – Jodłowiec Gol 30', Saganowski Gol 55'45 322[97]
2015/20162016-05-02 2 maja 2016(dts)Lech Poznań0:1Legia WarszawaAleksandar Prijović Gol 69'48 563[98]
2016/20172017-05-02 2 maja 2017(dts)Lech Poznań1:2
(d.0:0, 0:0)
Arka GdyniaŁukasz Trałka Gol 119'Rafał Siemaszko Gol 107', Luka Zarandia Gol 111'43 760[99]
2017/20182018-05-02 2 maja 2018(dts)Arka Gdynia1:2Legia WarszawaDawid Sołdecki Gol 90'Jarosław Niezgoda Gol 12', Cafú Gol 29'47 037[100]
2018/20192019-05-02 2 maja 2019(dts)Jagiellonia Białystok0:1Lechia GdańskArtur Sobiech Gol 90'+6'44 158[101]
2021/20222022-05-02 2 maja 2022(dts)Lech Poznań1ː3Raków CzęstochowaJoão Amaral Gol 52'Vladislavs Gutkovskis Gol 6', Mateusz Wdowiak Gol 36', Ivi López Gol 77'36 000[102]

Mecze pucharowe UEFA

23 maja 2013 Komitet Wykonawczy UEFA przyznała Stadionowi Narodowemu organizację piłkarskiego finału Ligi Europy UEFA w 2015 roku[103].

DataDrużyna 1WynikDrużyna 2Strzelcy bramekFrekwencjaRaport
2015-05-27 27 maja 2015(dts)Ukraina Dnipro Dniepropetrowsk2:3Hiszpania Sevilla FCKalinić Gol 7', Rotań Gol 44'Krychowiak Gol 28', Bacca Gol 31' Gol 73'45 000[104]

Mecze reprezentacji narodowej

Pierwszy mecz reprezentacji Polski na Stadionie Narodowym odbył się 29 lutego 2012, na 100 dni przed Mistrzostwami Europy 2012, a rywalem była Portugalia.

NrRodzaj rozgrywekDataRywal PolskiWynikStrzelcy bramekFrekwencja
1.Mecz towarzyski2012-02-29 29 lutego 2012(dts) Portugalia0:053 179
2.ME 20122012-06-08 8 czerwca 2012(dts) Grecja1:1Robert Lewandowski; Dimitris Salpingidis56 826
3.ME 20122012-06-12 12 czerwca 2012(dts) Rosja1:1Jakub Błaszczykowski; Ałan Dzagojew55 920
4.Mecz towarzyski2012-10-12 12 października 2012(dts) Południowa Afryka1:0Marcin Komorowski42 026
5.Eliminacje MŚ 20142012-10-17 17 października 2012(dts)[105] Anglia1:1Kamil Glik; Wayne Rooney47 300
6.Eliminacje MŚ 20142013-03-22 22 marca 2013(dts) Ukraina1:3Łukasz Piszczek; Andrij Jarmołenko, Ołeh Husiew, Roman Zozula55 565
7.Eliminacje MŚ 20142013-03-26 26 marca 2013(dts) San Marino5:0Robert Lewandowski (2), Łukasz Piszczek, Łukasz Teodorczyk, Jakub Kosecki43 008
8.Eliminacje MŚ 20142013-09-06 6 września 2013(dts) Czarnogóra1:1Robert Lewandowski; Dejan Damjanović45 652
9.Mecz towarzyski2014-03-05 5 marca 2014(dts) Szkocja0:1Scott Brown41 652
10.Eliminacje ME 20162014-10-11 11 października 2014(dts) Niemcy2:0Arkadiusz Milik, Sebastian Mila56 934
11.Eliminacje ME 20162014-10-14 14 października 2014(dts) Szkocja2:2Krzysztof Mączyński, Arkadiusz Milik; Shaun Maloney, Steven Naismith55 197
12.Eliminacje ME 20162015-06-13 13 czerwca 2015(dts) Gruzja4:0Arkadiusz Milik, Robert Lewandowski (3)56 512
13.Eliminacje ME 20162015-09-07 7 września 2015(dts) Gibraltar8:1Kamil Grosicki (2), Robert Lewandowski (2), Arkadiusz Milik (2), Jakub Błaszczykowski, Bartosz Kapustka; Jake Gosling27 763
14.Eliminacje ME 20162015-10-11 11 października 2015(dts) Irlandia2:1Grzegorz Krychowiak, Robert Lewandowski; Jonathan Walters57 497
15.Mecz towarzyski2015-11-13 13 listopada 2015(dts) Islandia4:2Kamil Grosicki, Bartosz Kapustka, Robert Lewandowski (2); Alfred Finnbogasson, Gylfi Sigurdsson56 207
16.Eliminacje MŚ 20182016-10-08 8 października 2016(dts) Dania3:2Robert Lewandowski (3); Kamil Glik (sam.), Christian Poulsen56 811
17.Eliminacje MŚ 20182016-10-11 11 października 2016(dts) Armenia2:1Robert Lewandowski, Hrajr Mkojan (sam.); Marcos Pizzelli44 786
18.Eliminacje MŚ 20182017-06-10 10 czerwca 2017(dts) Rumunia3:1Robert Lewandowski (3); Bogdan Stancu57 128
19.Eliminacje MŚ 20182017-09-04 4 września 2017(dts) Kazachstan3:0Arkadiusz Milik, Kamil Glik, Robert Lewandowski56 963
20.Eliminacje MŚ 20182017-10-08 8 października 2017(dts) Czarnogóra4:2Krzysztof Mączyński, Kamil Grosicki, Robert Lewandowski, Vladimir Stojkovič (sam.); Stefan Mugoša, Žarko Tomašević57 538
21.Mecz towarzyski2017-11-10 10 listopada 2017(dts) Urugwaj0:056 147
22.Mecz towarzyski2018-06-12 12 czerwca 2018(dts) Litwa4:0Robert Lewandowski (2), Jakub Błaszczykowski, Dawid Kownacki53 803
23Eliminacje Euro 20202019-03-24 24 marca 2019(dts) Łotwa2:0Robert Lewandowski, Kamil Glik51 112
24.Eliminacje Euro 20202019-06-10 10 czerwca 2019(dts) Izrael4:0Krzysztof Piątek, Robert Lewandowski, Kamil Grosicki, Damian Kądzior57 229
25.Eliminacje Euro 20202019-09-09 9 września 2019(dts) Austria0:0
-
56 788[106]
26.Eliminacje Euro 20202019-10-13 13 października 2019(dts) Macedonia Północna2:0Przemysław Frankowski, Arkadiusz Milik52 894
27.Eliminacje Euro 20202019-11-19 19 listopada 2019(dts) Słowenia3:2Sebastian Szymański, Robert Lewandowski, Jacek Góralski; Tim Matavž, Josip Iličić53 946[107]
28.Eliminacje MŚ 20222021-09-02 2 września 2021(dts) Albania4:1Robert Lewandowski, Adam Buksa, Grzegorz Krychowiak, Karol Linetty; Sokol Cikalleshi38 254
29.Eliminacje MŚ 20222021-09-08 8 września 2021(dts) Anglia1:1Damian Szymański; Harry Kane56 212
30.Eliminacje MŚ 20222021-10-09 9 października 2021(dts) San Marino5:0Karol Świderski, Tomasz Kędziora, Adam Buksa, Krzysztof Piątek; Cristian Brolli (sam.)58 000
31.Eliminacje MŚ 20222021-11-15 15 listopada 2021(dts) Węgry1:2Karol Świderski; Anders Schäfar, Dániel Gazdag58 500
32.Liga Narodów 2022/232022-06-14 14 czerwca 2022(dts) Belgia0:1Michy Batshuayi56 200
33.Liga Narodów 2022/232022-09-22 22 września 2022(dts) Holandia0:2Cody Gakpo, Steven Bergwijn58 500

Bilans: 33 mecze, 19 zwycięstw, 9 remisów, 5 porażek

Euro 2012

Stadion był jedną z aren piłkarskich Mistrzostw Europy 2012. W czasie trwania tej imprezy na Stadionie Narodowym rozegrano 3 spotkania fazy grupowej, w tym mecz otwarcia 8 czerwca 2012 pomiędzy Polską a Grecją wraz z oficjalną ceremonią[108], a także ćwierćfinał i półfinał.

NrRodzaj rozgrywekData spotkaniaDrużyna 1WynikDrużyna 2Strzelcy bramekFrekwencja
1.ME 2012 Grupa A2012-06-08 8 czerwca 2012(dts) Polska1:1 GrecjaRobert Lewandowski;
Dimitris Salpingidis
56 826
2.ME 2012 Grupa A2012-06-12 12 czerwca 2012(dts) Polska1:1 RosjaAłan Dzagojew;
Jakub Błaszczykowski
55 920
3.ME 2012 Grupa A2012-06-16 16 czerwca 2012(dts) Grecja1:0 RosjaJorgos Karangunis55 614
4.ME 2012 Ćwierćfinał2012-06-21 21 czerwca 2012(dts) Czechy0:1 PortugaliaCristiano Ronaldo55 590
5.ME 2012 Półfinał2012-06-28 28 czerwca 2012(dts) Niemcy1:2 WłochyMesut Özil;
Mario Balotelli (2x)
55 540

Mecz otwarcia Mistrzostw Europy, odbył się na stadionie przy zamkniętym dachu. Decyzja była uwarunkowana prognozami pogody (w sytuacji gdyby padał deszcz). Kolejne planowano rozgrywać w tej konfiguracji obiektu ze względu na warunki atmosferyczne, jednak doszło do zmiany decyzji przez UEFA. Powodem tej decyzji było to, iż ruchomy dach chroniący przed deszczem, utrudnia cyrkulację powietrza i powoduje (szczególnie latem), że w niecce stadionu jest duszno[109].

Mecz otwarcia Mistrzostw Europy, został poprzedzony ceremonią otwarcia przygotowaną przez Marco Balich’a[110], na której 800 artystów w polsko-ukraińskiej choreografii prezentowało figury taneczne. Następnie węgierski pianista Ádám György zagrał Etiudę a-moll opus 25 nr 11 Fryderyka Chopina. Mecz został rozegrany w obecności prezydentów Polski i Ukrainy oraz prezydenta UEFA.

Strzelcy goli dla reprezentacji na stadionie
Lp.PiłkarzLiczba goli
1.Robert Lewandowski28
2.Arkadiusz Milik7
3.Kamil Grosicki5
4.Jakub Błaszczykowski4

Piłka siatkowa

30 sierpnia 2014 na Stadionie Narodowym odbyła się ceremonia i mecz otwarcia siatkarskich Mistrzostw Świata. W czasie inauguracji padł rekord kibiców obecnych na meczu siatkarskich MŚ.

DataGodzinaDrużyna 1WynikDrużyna 2Set 1Set 2Set 3Set 4Set 5WidzówRaport
2014-08-3020:15Polska 3:0 Serbia25:1925:1825:18  61 5001

24 sierpnia 2017 na Stadionie Narodowym odbyła się ceremonia i mecz otwarcia siatkarskich Mistrzostw Europy.

DataGodzinaDrużyna 1WynikDrużyna 2Set 1Set 2Set 3Set 4Set 5WidzówRaport
2017-08-2420:30Polska 0:3 Serbia22:2522:2520:25  65 4071

Inne sporty

15 lipca 2012 odbył się VII SuperFinał rozgrywek futbolu amerykańskiego, czyli finał Polskiej Ligi Futbolu Amerykańskiego[111].

1 września 2012 w tej dyscyplinie również odbył się mecz futbolu amerykańskiego Euro-American Challenge pomiędzy drużynami Europy i USA.
9 kwietnia 2013, odbył się Dzień Futbolu Amerykańskiego, na którym widzowie mogli zagrać na murawie stadionu[112].
14 lipca 2013 najlepsze 2 drużyny ligi zmierzyły się w VIII edycji SuperFinału Polskiej Ligi Futbolu Amerykańskiego[113].

Finisz Maratonu Warszawskiego w sezonie 2012 zakończony na płycie boiska.

DataNazwa wydarzeniaFrekwencja
2014-08-23 23 sierpnia 2014(dts)LOTTO 5. Warszawski Memoriał Kamili Skolimowskiej20 000
2014-09-05 5 września 2014(dts)Halowy Puchar Świata PWA w Windsurfingu20 000
2015-04-18 18 kwietnia 2015(dts)2015 LOTTO Warsaw FIM Speedway Grand Prix of Poland
2015-09-13 13 września 2015(dts)LOTTO 6. Warszawski Memoriał Kamili Skolimowskiej18 000
2016-05-14 14 maja 2016(dts)2016 LOTTO Warsaw FIM Speedway Grand Prix of Poland
2016-08-28 28 sierpnia 2016(dts)LOTTO 7. Warszawski Memoriał Kamili Skolimowskiej27 000
2017-05-13 13 maja 2017(dts)2017 LOTTO Warsaw FIM Speedway Grand Prix of Poland
2017-05-13 13 maja 2017(dts)KSW 39: Colloseum57 766
2017-08-15 15 sierpnia 2017(dts)LOTTO 8. Warszawski Memoriał Kamili Skolimowskiej35 000

12 października 2017 roku na Stadionie Narodowym pod zamkniętym dachem po raz pierwszy na świecie polscy piloci, Paweł Kozarzewski oraz Marcin Krakowiak na paralotniach z napędem wykonali lot w obiekcie zamkniętym, lot równoczesny dwóch motoparalotni oraz wykonali slalomy pomiędzy pylonami. Ustanowili światowy rekord wykonując: najdłuższy lot w obiekcie zamkniętym (30 minut)[114].

Koncerty

DataWykonawcyNazwa koncertu / Trasa koncertowaSprzedane biletyDodatkowe informacje
2012-01-29 29 stycznia 2012(dts)[115]Lady Pank
T.Love
Coma
Zakopower
Voo Voo
Haydamaky
Oto jestem!Darmowy koncert inauguracyjny stadionu
2012-08-01T00:00:00.001 1 sierpnia 2012(dts)[116][117]Madonna
Paul Oakenfold (support)
The MDNA Tour38 699 / 38 699 (100%)
2012-09-19 19 września 2012(dts)[118][119]Coldplay
Marina and the Diamonds (support)
Charli XCX (support)
Mylo Xyloto Tour40 492 / 40 492 (100%)
2013-05-25 25 maja 2013(dts)[120][121]Beyoncé
Basement Jaxx
Tinie Tempah
OCN
Orange Warsaw Festival 201349 034 / 49 034 (100%)
2013-05-26 26 maja 2013(dts)[120]Fatboy Slim
The Offspring
Cypress Hill
Lipali
brak informacji
2013-06-22 22 czerwca 2013(dts)[122]Paul McCartneyOut Therebrak informacji
2013-07-25 25 lipca 2013(dts)[123][124]Depeche Mode
Chvrches (support)
The Delta Machine Tour53 181 / 53 181 (100%)
2013-08-20 20 sierpnia 2013(dts)[125][126]Roger WatersThe Wall Live32 549 / 36 331 (90%)
2014-06-13 13 czerwca 2014(dts)[127]Kings of Leon
Queens of the Stone Age
Pixies
French Films
Orange Warsaw Festival 2014brak informacji
2014-06-14 14 czerwca 2014(dts)[127]Florence and the Machine
The Kooks
The Wombats
Bombay Bicycle Club
brak informacji
2014-06-15 15 czerwca 2014(dts)[127]OutKast
David Guetta
Kasabian
The 1975
Miles Kane
brak informacji
2014-07-11 11 lipca 2014(dts)[128]Metallica
Alice in Chains
Anthrax
Kvelertak
Chemia
Sonisphere Festival 2014brak informacji
2015-03-19 19 marca 2015(dts)[129]Hey
Jamal
Łąki Łan
O.Torvald
Darmowy koncert, zorganizowany w ramach targów Absolvent Talent Days.
2015-07-25 25 lipca 2015(dts)[130]AC/DC
Vintage Trouble (support)
Rock or Bust World Tourbrak informacji
2015-08-22 22 sierpnia 2015(dts)[131]Violetta (obsada)Violetta Livebrak informacji
2015-09-19 19 września 2015(dts)[132]Roxette
Bajm
Boys
Mrozu
Afromental
Kombii
Ewa Farna
Darmowy koncert, zorganizowany z okazji dwudziestopięciolecia Inter Cars SA.
2016-08-05 5 sierpnia 2016(dts)[133]Rihanna
Big Sean (support)
Mo Beatz (support)
Anti World Tourbrak informacji
2016-09-24 24 września 2016(dts)[134]Alphaville
Boney M.
Lou Bega
Akcent
Boys
Weekend
M.I.G
Power Play
Defis
Milano
Extazy
Ich Troje
Roztańczony PGE Narodowybrak informacji
2017-06-18 18 czerwca 2017(dts)[135][136]Coldplay
Tove Lo (support)
Lyvdes (support)
A Head Full of Dreams Tour57 615 / 57 615 (100%)
2017-07-21 21 lipca 2017(dts)[137][138]Depeche Mode
Maya Jane Coles (support)
The Global Spirit Tour54 659 / 54 659 (100%)
2017-09-23 23 września 2017(dts)[139]Álvaro Soler
After Party
Akcent
Weekend
Boys
Bayer Full
Monika Lewczuk
Long & Junior
M.I.G.
Roztańczony PGE Narodowybrak informacji
2018-06-30 30 czerwca 2018(dts)[140][141]Beyoncé
Jay-Z
DJ Eprom (support)
On the Run II Tour53 500 / 53 500 (100%)
2018-07-08 8 lipca 2018(dts)[142]The Rolling Stones

Trombone Shorty & Orleans Avenue (support)

No Filter Tour52,355 / 52,355 (100%)
2018-08-11 11 sierpnia 2018(dts)[143]Ed Sheeran
Anne-Marie (support)
Jamie Lawson (support)
÷ Tour104,836 / 105,063 (99%)
2018-08-12 12 sierpnia 2018(dts)[143]
2018-09-22 22 września 2018(dts)[144]Akcent
Weekend
Boys
Sławomir
Long & Junior
M.I.G.
Jorrgus
Top Girls
Milano
Skaner
Defis
D-Bomb
Dejw
Joker
Bayera
Power Play
Filip Lato
Cleo
Stachursky
Sabrina
Londonbeat
Shanguy
Roztańczony PGE Narodowybrak informacji
2018-11-10 10 listopada 2018(dts)[145]„Koncert dla Niepodległej”obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę
2019-06-26 26 czerwca 2019(dts)[146]Phil CollinsNot Dead Yet Live
2019-07-12 12 lipca 2019(dts)[147]Bon Jovi
Switchfoot (support)
This House is Not For Sale48,846 / 48,846 (100%)
2019-07-20 20 lipca 2019(dts)[148]Pink
Vance Joy (support)
Bang Bang Romeo (support)
Kid Cut Up (support)
Beautiful Trauma World Tour46,964 / 46,964 (100%)
2019-08-21 21 sierpnia 2019(dts)[149]Metallica
Bokassa (support)
Ghost (support)
WorldWired Tour53,877 / 53,877 (100%)
2019-09-28 28 września 2019(dts)[150]Dawid Podsiadło

Taco Hemingway

72,900 / 72,900

(100%)

2019-09-21 21 września 2019(dts)[151]Akcent
Boys
Michał Wiśniewski
Sławomir
Long & Junior
Jorrgus
Top Girls
Defis
Cleo
Dawid Kwiatkowski
Ronnie Ferrari
Brave
Gromee
Łobuzy
News
After Party
Extazy
Camasutra
Miłypan
Maryla Rodowicz
Golec uOrkiestra
Luka Rosi
Weekend
Daj To Głośniej
Dejw
Borys LBD
D-Bomb
Exaited
Roztańczony PGE Narodowybrak informacji
2020-09-26 26 września 2020(dts)[152]Enej
Igor Herbut
Tomasz Organek
Grzegorz Markowski
IRA
Krzysztof Cugowski
Sebastian Riedel
Mr. Zoob
Paweł Domagała
Natalia Zastępa
Luxtorpeda
Michał Szpak
Golec uOrkiestra
Orkiestra Tomasza Szymusia
Artyści z Białorusi
Solidarni z Białorusią
2022-07-24 24 lipca 2022(dts)[153]Iron MaidenLegacy of the Beast World Tour

50,000 / 50,000 (100%)

Inne wydarzenia

DataProwadzącyNazwa wydarzeniaFrekwencjaDodatkowe informacje
2013-07-06 6 lipca 2013(dts)John Baptist BashoboraJezus na Stadionie 201357 000
2013-09-18 18 września 2013(dts)Jeremy Clarkson, Richard Hammond, James MayTop Gear Live58 000
2013-12-14 14 grudnia 2013(dts)Nitro Circus Live[154]
20 września 2014VERVA Street Racing 2014- Dakar na Narodowym
2015-07-18 18 lipca 2015(dts)John Baptist BashoboraJezus na Stadionie 2015
24 października 2015Jeremy Clarkson, Richard Hammond, James MayVERVA Street Racing 2015Top Gear prowadziło tylko część imprezy
2016-07-08 8 lipca 2016(dts)2016-07-09 9 lipca 2016(dts)Szczyt NATO
2017-07-01T00:00:00.001 1 lipca 2017(dts)John Baptist BashoboraJezus na Stadionie 201735 000
2017-07-06 6 lipca 2017(dts)Polsko-Amerykański Piknik wojskowy
2017-10-07 7 października 2017(dts)Piknik z okazji Narodowego Dnia Sportu
2019-03-14 14 marca 2019(dts)2019-03-15 15 marca 2019(dts)Konferencja poświęcona bezpieczeństwu na Bliskim Wschodzie
2021-08-15 15 sierpnia 2021(dts)Polski piknik wojskowy z okazji Święta Wojska Polskiego
2021-09-11 11 września 2021(dts)Piknik z okazji Narodowego Dnia Sportu
2021-09-19 19 września 2021(dts)Piknik "Odważ się być zdrowym"

Odwołane wydarzenia w 2011–2012

  • „Widowisko świateł” – uroczystość przygotowana na otwarcie Stadionu Narodowego, zastąpiona przez koncert otwarcia „Oto Jestem”[155]
  • Zawody Red Bull X-Fighters – najsłynniejsze na świecie rozgrywki freestylu motocrossowego (fmx) (zaplanowane na dzień 6 sierpnia), przeniesione na Stadion Miejski w Poznaniu[156][157]
  • Koncert Night of the Proms – miał odbyć się we wrześniu 2011 i byłby to pierwszy koncert z cyklu w Polsce, odwołany z powodu opóźnienia w budowie stadionu.
  • Sylwester 2011/2012 – odwołany z powodu 10-miesięcznego opóźnienia w budowie stadionu[158]
  • XX Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – odwołany z powodu 10-miesięcznego opóźnienia w budowie stadionu.
  • Inauguracyjny mecz na Stadionie Narodowym – 6 września 2011 pomiędzy reprezentacją Polski i Niemiec[159].
  • Puchar Polski – miał się odbyć 24 kwietnia 2012, jednak stadion nie był w pełni przystosowany do odbioru sieci GSM/UMTS – nadajniki zostały zamontowane dopiero przed EURO 2012

Nazwa stadionu

Pomnik Kazimierza Górskiego odsłonięty w 2015
  • 28 czerwca 2012 Sejm przyjął uchwałę wzywającą do nadania stadionowi imienia Kazimierza Górskiego[160], lecz dopiero 10 października 2021 Stadion Narodowy oficjalnie otrzymał imię legendarnego selekcjonera[161].
  • Zgodnie z umową podpisaną w lipcu 2015 r. z operatorem stadionu przez Polską Grupę Energetyczną, obiekt do 10 października 2020 miał nosić nazwę PGE Narodowy[7]. Była to najdroższa tego typu umowa sponsorska w Polsce (ok. 40 mln zł)[162]. W 2021 r. strony zdecydowały się na zawarcie aneksu do umowy wydłużający jej obowiązywanie o okres funkcjonowania na stadionie szpitala covidowego[162].

Koszt budowy i zyski

Wyniki finansowe

OkresPrzychodyKosztyStrata
01.2013 – 07.2013[163]10,602 mln zł20,5 mln zł9,898 mln zł

Koszty

Całkowity koszt budowy Stadionu Narodowego wyniósł 1,915 mld zł (plus roszczenia niemieckiego wykonawcy w wysokości 400 mln, jak również koszt działki, który nie jest uwzględniony), co daje w przeliczeniu na jedno miejsce/krzesełko 32 500 zł[164]. Stadion został zbudowany i sfinansowany z budżetu państwa. Z racji tego, że nie jest własnością żadnego klubu piłkarskiego, nie uzyskał dotacji z budżetu lokalnego, jak to miało miejsce np. w Poznaniu[165]. Średni koszt budowy jednego miejsca na stadionie zakładano na ok. 12 000 zł[165][166]. Miesięczny koszt utrzymania Stadionu Narodowego szacuje się na około 1,5 mln zł[167].

Aby koszty utrzymania Stadionu Narodowego nie przekroczyły wpływów konieczne jest zapewnienie przez PL.2012+ (operatora obiektu) około od 120 do 150 w większości dużych imprez i wydarzeń rocznie. Tylko w przypadku niemalże pełnych rezerwacji na wszystkie wydarzenia jest możliwy zysk, ponieważ nawet organizacja 25 koncertów gwiazd dużej sławy, np. Madonny, przy sprzedaży biletów poniżej 85 proc. nie przyniesie dodatniego wyniku finansowego. Kluby piłkarskie wypożyczające stadion na prestiżowe mecze mogą gwarantować wystarczające wpływy, szczególnie jeśli grają w Lidze Mistrzów i Lidze Europejskiej[168]. Podatek od nieruchomości, na którym stoi obiekt wynosi 15 mln zł rocznie, natomiast ubezpieczenie kolejne 7 mln zł dając kwotę 22 mln. NCS czeka na wieloletni proces o zapłatę za prace dodatkowe (niemiecki wykonawca żąda dodatkowych 400 mln zł). Wbrew obietnicom Rafała Kaplera w 2012, nie potrafił on do czasu odwołania pozyskać sponsora tytularnego[169].

W październiku 2012 r. operator (NCS) zapewnił jedynie 5 dużych imprez na stadionie – powyżej 20 000 widzów (poza Euro 2012). Na cały 2013 r. prezes Robert Wojtaś planował jedną całostadionową imprezę, następnie został zwolniony.

W związku z negatywną oceną Wojtasia Minister Sportu powołał nowego prezesa – Marcina Herrę, który zapowiedział, że w okresie 12 miesięcy będzie odbywać się co najmniej 10 imprez całostadionowych (dla 58 tys. widzów), jak również wprowadzenie unikalnego rozwiązania wyboru imprez poprzez głosowanie na oficjalnym profilu stadionu, jacy muzycy będą występować na Stadionie Narodowym[170].

Zyski

Euro 2012

Choć stadion jest własnością spółki Skarbu Państwa, nie przyniósł zysków tej spółce podczas Mistrzostw Europy. Szacunkowy wpływ z biletów (cała impreza Euro 2012) określony został na 400 milionów złotych[171]. Zyski ze sprzedaży miejsc – od zwykłych krzesełek po loże zostały jednak podzielone pomiędzy UEFA i PZPN, czyli niezależne od Państwa organizacje międzynarodowe i krajowe[171]. Dotyczy to także miejsc zazwyczaj rezerwowanych dla przedstawicieli władz – m.in. loża prezydencka Stadionu Narodowego została na czas Euro 2012 wynajęta Romanowi Abramowiczowi przez UEFA za 5 mln zł[172][173].

Pozostałe imprezy

Właściciel obiektu – spółka Skarbu Państwa Narodowe Centrum Sportu – będzie utrzymywała Stadion Narodowy oraz otrzymywała zyski z wynajmowania areny chętnym podmiotom[174]. Jest to odmienna od pozostałych aren Euro 2012 w Polsce strategia utrzymania obiektu (za utrzymanie stadionów są odpowiedzialne kluby)[174].

Zwiedzanie

Stadion Narodowy został udostępniony do zwiedzania przez turystów indywidualnych oraz grupy zorganizowane w ramach kilku tras tematycznych. Mogą oni również wejść na punkt widokowy na górnej trybunie stadionu[175].

Dojazd

Parking

Stadion jest wyposażony w dwupoziomowy parking podziemny (na 1765 samochodów) oraz parking zewnętrzny[176].

Kolej i metro

Stadion jest zlokalizowany nieopodal dworca kolejowego Warszawa Stadion, dokąd można dojechać pociągami SKM: S1 lub S2, a także pociągami Kolei Mazowieckich jadącymi linią średnicową. Dojazd ze Śródmieścia trwa 5 minut, w szczycie pociągi kursują co 4 minuty. W ciągu godziny można dowieźć koleją nawet 26 000 kibiców.

Nieopodal stadionu znajduje się stacja metra Stadion Narodowy.

Autobusy i tramwaje

Wokół stadionu znajduje się kilkanaście przystanków tramwajowych i autobusowych. Najwygodniej do centrum można dojechać korzystając z zespołu przystankowego Rondo Waszyngtona.

Stacja rowerowa

W 2013 r. przy wejściu na stadion powstała stacja rowerowa Veturilo z 36 stojakami rowerowymi[177][39].

Kontrowersje

W związku z różnego rodzaju imprezami o charakterze rozrywkowym wielokrotnie podnoszony był problem hałasu emitowanego podczas imprez masowych[178]. Największe kontrowersje budziły do tej pory wydarzenia muzyczne, jak np. Orange Warsaw Festival[179] i pokazy fajerwerków, w czasie których dochodziło do przekroczenia określonych przepisami prawa norm hałasu[180]. Zgłaszane są także postulaty dotyczące poprawy organizacji ruchu przy okazji większych imprez na Stadionie[181] oraz zmian w polityce udostępniania przestrzeni wokół obiektu dla reklamodawców[182].

Zobacz też

Przypisy

  1. Kontakt. pgenarodowy.pl. [dostęp 2017-08-18].
  2. wyborcza.biz: Ile to kosztuje i dlaczego tak drogo. wyborcza.biz, 2012-06-04. [dostęp 2013-10-07]. (pol.).
  3. Janusz Kubicki: Stadion Narodowy. Historia budowy. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2014, s. 27, 137. ISBN 978-83-7576-215-0.
  4. NCS straci Stadion Narodowy. Nowy operator od 2013 roku. sport.tvp.pl, 2012-11-28. [dostęp 2013-01-10]. (pol.).
  5. a b Robert Kopeć: Porażka polskich siatkarzy na inaugurację Mistrzostw Europy. interia.pl, 24 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-29]. (pol.).
  6. Radio Szczecin, Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie, radioszczecin.pl, 10 października 2021 [dostęp 2021-10-12] (pol.).
  7. a b Anita Błaszczak. Stadiony przechodzą pod firmowe logo. „Rzeczpospolita”, s. B2, 17 lipca 2015. 
  8. Protokół weryfikacji boiska. stadionnarodowy.org.pl. [dostęp 2012-10-18]. (pol.).
  9. NCS: Projekt Stadionu. [dostęp 2013-10-18]. (pol.).
  10. Stadion Narodowy. PL.2012. [dostęp 2012-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-02)]. (pol.).
  11. Mucha zdecydowała oni pokierują Narodowym. polskieradio.pl. [dostęp 2012-11-28]. (pol.).
  12. Sylwetki Zarządu PL.2012+, operatora PGE Narodowego, pgenarodowy.pl [dostęp 2021-10-20] (pol.).
  13. 2012.org.pl: Co po Euro?. [dostęp 2012-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 grudnia 2011)]. (pol.).
  14. 2012.org.pl: Wielofunkcyjność stadionu już w fazie projektowania. [dostęp 2012-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2013)]. (pol.).
  15. a b Hubert Zdankiewicz („Polska The Times”): Mecze na Narodowym. ekstraklasa.net. [dostęp 2012-03-21]. (pol.).
  16. 2012.org.pl: Stadion Narodowy dane konstrukcyjne. [dostęp 2012-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 maja 2012)]. (pol.).
  17. a b Janusz Partyka. Narodowy w pigułce. „Legia Warszawa”. 6 (15), s. 5, kwiecień 2012. Warszawa. 
  18. a b Minister ostrzega, jeżeli Alpine nie wybuduje stadionu, już nigdy nie otrzyma pracy w Polsce.
  19. Za 2 lata Stadion Narodowy. Dziennik Polski, 5 maja 2009. [dostęp 2009-05-05]. (pol.).
  20. a b c przegladtechniczny.pl: Boisko pod żaglem. [dostęp 2009-10-04]. (pol.).
  21. stadionnarodowy.org.pl: Stadion Narodowy. [dostęp 2009-10-04]. (pol.).
  22. gazeta.pl: Srebrno czerwona fasada. [dostęp 2012-02-04]. (pol.).
  23. ipla.tv: Cafe Futbol – Polsat Sport. [dostęp 2012-10-21]. (pol.).
  24. Nowa murawa na Narodowym po 2 miesiącach użytkowania.
  25. Kto odpowiada za skandal.
  26. Treść oficjalnego oświadczenia projektanta stadionu nt. projektu warstwy drenażowej na podstawie norm. jskarchitects.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-08)]..
  27. Zmienili murawę na cienką tvn24.pl.
  28. Gdzie jest drenaż.
  29. Narodowy: Krzesełka już są, a będzie więcej. stadiony.net, 6 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-08]. (pol.).
  30. Narodowy:Kibice będą siedzieć na krzesełkach z Jasła. wp.pl, 7 czerwca 2012. [dostęp 2012-06-07]. (pol.).
  31. Zakończono przetarg na budowę Stadionu Narodowego. 90minut.pl. [dostęp 2009-04-23].
  32. Ile wytrzyma dach Narodowego?, tvnmeteo.tvn24.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-01] (pol.).
  33. Opis stadionu. gazeta.pl, 1 lutego 2012. [dostęp 2012-02-01]. (pol.).
  34. Poświęcenie kaplicy wielowyznaniowej na Stadionie Narodowym w Warszawie. pgenarodowy.pl, 11 maja 2012. [dostęp 2016-06-01].
  35. Wielowyznaniowa kaplica na Stadionie Narodowym w Warszawie. pgenarodowy.pl, 13 stycznia 2011. [dostęp 2016-06-10].
  36. Niewidomi obejrzą mecze. sport.pl, 10 lipca 2009. [dostęp 2009-07-24]. (pol.).
  37. Kto zaprojektuje okolice Stadionu Narodowego, gazeta.pl, 19.05.2008.
  38. Tak będą wyglądać okolice Stadionu Narodowego, gazeta.pl, 04.06.2008.
  39. a b Wyborcza.pl, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2020-07-09].
  40. Nie będzie hali przy Stadionie Narodowym?, gazeta.pl, 14.04.2009.
  41. dziennik.pl: Wielka wojna o Stadion Narodowy w Warszawie. [dostęp 2007-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 stycznia 2008)]. (pol.).
  42. gazeta.pl: Gdzie powinien powstać Stadion Narodowy?. (pol.).
  43. urbanity.pl: Wybór architekta stadionu narodowego. [dostęp 2012-01-30]. (pol.).
  44. sport.onet.pl: Sprawdź, co udało się zrobić w rok po wyborze Polski i Ukrainy. [dostęp 2008-04-18]. (pol.).
  45. onet.pl: Euro 2012: rusza budowa stadionu Narodowego. [dostęp 2008-05-15]. (pol.).
  46. rp.pl: Projekt budowlany Stadionu Narodowego. [dostęp 2008-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 stycznia 2015)]. (pol.).
  47. gazeta.pl: Europrzyspieszenie ze Stadionem Narodowym. [dostęp 2008-06-19]. (pol.).
  48. legialive.pl: Jest pozwolenie na budowę Stadionu Narodowego. [dostęp 2008-07-22]. (pol.).
  49. e-prawnik.pl: Jest pozwolenie na budowę stadionu narodowego. [dostęp 2008-07-23]. (pol.).
  50. zw.com.pl: Ruszyła budowa Stadionu Narodowego. [dostęp 2008-09-29]. (pol.).
  51. 2012.org.pl: Kto zbuduje Stadion Narodowy?. [dostęp 2009-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 kwietnia 2009)]. (pol.).
  52. a b Stadion Narodowy w Warszawie – przebieg prac budowlanych. Narodowe Centrum Sportu, 2009-09-02. [dostęp 2009-09-25].
  53. Raport 2012. Polskie Radio Euro, 2009-09-29. [dostęp 2009-10-10].
  54. Wmurowanie kamienia węgielnego. Stadion Narodowy.org. [dostęp 2009-10-07].
  55. Pierwszy element pierścienia dachu już na Stadionie. Stadion Narodowy.org, 2010-01-29. [dostęp 2010-01-29].
  56. Ostatni element konstrukcji stalowej dachu. 2012.org.pl, 2010-07-09. [dostęp 2010-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-12)].
  57. Cztery płaskie ekrany na Stadion Narodowy. I to jakie!. Gazeta.pl. [dostęp 2010-07-09].
  58. Trybuny na Narodowym gotowe!. stadionnarodowy.org, 2010-08-13. [dostęp 2010-08-13].
  59. PAP: Na Stadionie Narodowym zawisła wiecha. wnp.pl, 2011-01-04. [dostęp 2011-01-06]. (pol.).
  60. Informacja dotycząca kosztów budowy Stadionu Narodowego w Warszawie. Narodowe Centrum Sportu, 2009-09-14. [dostęp 2010-08-17]. (pol.).
  61. Ile to kosztuje i dlaczego tak drogo: Stadion Narodowy w Warszawie, wyborcza.biz [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  62. Gwiazdy i orgia świateł na otwarcie Stadionu Narodowego, gazeta.pl, 20.12.2010.
  63. Warszawa: SCHODY na Stadionie Narodowym da się naprawić BEZ ROBIERANIA konstrukcji – Super Express – wiadomości, polityka, sport, www.se.pl [dostęp 2020-07-09].
  64. Wyborcza.pl, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2020-07-09].
  65. Wykonawca spełnił warunki ostatecznego wezwania przekazanego przez NC. NCS, 2011-06-15. [dostęp 2011-06-21].
  66. Janusz Kubicki: Stadion Narodowy. Historia budowy. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ, 2014, s. 137. ISBN 978-83-7576-215-0.
  67. mkd: Dwie ofiary wypadku na Stadionie Narodowym. Życie Warszawy. [dostęp 2009-12-02].
  68. Kolejna śmierć na Narodowym. tvn24.pl, 9 maja 2011. [dostęp 2011-05-09].
  69. Na Stadionie Narodowym powstaje szpital tymczasowy. Gdzie jeszcze? (aktualizacja), Serwis Samorządowy PAP [dostęp 2020-10-20] (pol.).
  70. Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie. Szpital Narodowy. gov.pl. [dostęp 2022-02-10].
  71. Grupa Wirtualna Polska, Odwołany szef Narodowego Centrum Sportu ujawnia zarobki, money.pl [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  72. Jest dymisja za dach! Ze stołka poleciał..., Fakt24.pl, 27 kwietnia 2016 [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  73. Wyborcza.pl, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2021-10-21].
  74. Wyborcza.pl, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2021-10-21].
  75. Tomasz Półgrabski został prezesem spółki PL.2012+, wirtualnemedia.pl [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  76. Alicja Omięcka pokieruje PGE Narodowym > PGE Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie, pgenarodowy.pl [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  77. Grupa Wirtualna Polska, Alicja Omięcka została prezesem gdańskiej spółki Energa Centrum Usług Wspólnych, money.pl [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  78. Grupa Wirtualna Polska, Włodzimierz Dola prezesem operatora PGE Narodowego - spółki PL.2012+, money.pl [dostęp 2021-10-21] (pol.).
  79. gazeta.pl: Stadion do wymiany, a „Sztafeta” zostaje. [dostęp 2008-11-24]. (pol.).
  80. Tomasz Urzykowski: Nie ma pieniędzy na odlanie z brązu słynnej „Sztafety”. gazeta.pl, 2011-03-07. [dostęp 2011-03-07].
  81. a b Kazimierz Górski już maszeruje przed Stadionem Narodowym. gazeta.pl, 2015-03-26. [dostęp 2015-03-26].
  82. a b c Michał Wojtczuk. Aleja gwiazd piłki. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 13 czerwca 2018. 
  83. Mecze na narodowym. tvp.pl, 2012-02-12. [dostęp 2012-02-10].
  84. Wojciechowski niezadowolony z warunków. dumastolicy.pl, 2012-02-12. [dostęp 2012-02-10].
  85. Mecze Polonii. przegladsportowy.pl, 2012-02-12. [dostęp 2012-02-10].
  86. Mecze zawieszone. przegladsportowy.pl, 2012-02-12. [dostęp 2012-02-10].
  87. NCS niewiarygodne. wp.pl, 2012-02-12. [dostęp 2012-02-12].
  88. Legia przegrywa towarzyskie spotkanie.
  89. Fiorentina górą w Super Meczu na Narodowym!. Sportowe Fakty, 2014-08-16. [dostęp 2015-04-15].
  90. Superpuchar odwołany, sport.onet.pl, 10 lutego 2012 [dostęp 2012-02-10].
  91. Prezes PZPN superpuchar odwołany, sport.onet.pl, 10 lutego 2012 [dostęp 2012-02-10].
  92. Mecz o Puchar Polski odwołany, wp.pl, 21 marca 2012 [dostęp 2012-03-21].
  93. http://www.sport.pl/pilka/1,64946,13771398,Stadion_Narodowy__Wynajeto_cztery_z_65_loz.html.
  94. Drabinka Pucharu Polski 2013/14 / Puchar Polski / Rozgrywki klubowe / Strona główna – Polski Związek Piłki Nożnej [dostęp 2017-11-26].
  95. Piłkarska kadra będzie grać o punkty tylko na Stadionie Narodowym – RMF24.pl, rmf24.pl [dostęp 2017-11-26].
  96. Zagłębie Lubin 0-0 pd. k. 5-6 Zawisza Bydgoszcz, 90minut.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  97. Lech Poznań 1-2 Legia Warszawa, 90minut.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  98. Aleksandar Prijović dał Puchar Polski Legii! | Puchar Polski | Polski Związek Piłki Nożnej, pzpn.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  99. Arka Gdynia zdobywcą Pucharu Polski! | Federacja | Polski Związek Piłki Nożnej, pzpn.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  100. Zwycięska Legia. 19. trofeum warszawian w historii, pzpn.pl [dostęp 2018-06-14] (pol.).
  101. Finał Pucharu Polski. Jagiellonia Białystok – Lechia Gdańsk 0-1, interia.pl [dostęp 2019-05-02] (pol.).
  102. Raków zdobył Puchar Polski, www.90minut.pl [dostęp 2022-05-02].
  103. Executive Committee decides hosts for 2015 finals. uefa.com, 2013-05-23. [dostęp 2013-05-30]. (ang.).
  104. Dnipro Dniepropietrowsk 2-3 Sevilla FC, 90minut.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  105. Spotkanie 16 października 2012 zostało odwołane ze względu na zły stan murawy (brak wyposażenia w napowietrzenie systemu irygacji i zbyt cienka warstwa podkładu murawy).
  106. El. ME: Polska nie zmazała plamy, przerwana zwycięska passa na Stadionie Narodowym, Onet Sport, 9 września 2019 [dostęp 2019-10-22] (pol.).
  107. Wygrana na zakończenie, www.90minut.pl [dostęp 2019-11-19].
  108. in2012.pl: Rozpoczęcie EURO 2012. [dostęp 2011-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 października 2011)]. (pol.).
  109. Duszno na Narodowym.
  110. Wywiad z reżyserem ceremonii otwarcia.
  111. Giganci zagrają w rozgrywkach europejskich i w lidze czeskiej, pzfa.pl, 19 stycznia 2012 [dostęp 2012-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-21].
  112. Pierwsza taka impreza w Polsce. 9 kwietnia Dzień Futbolu Amerykańskiego na Stadionie Narodowym, warszawa.sport.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  113. SuperFinał ponownie na Stadionie Narodowym! > PGE Narodowy w Warszawie, stadionnarodowy.org.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  114. STADIUM OF THE WINGS – pierwszy taki projekt na świecie dziełem Polaków!. aeroklub-polski.pl, 13 stycznia 2018.
  115. OTO JESTEM! – impreza inaugurująca Stadion Narodowy w Warszawie. PGE Narodowy. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  116. Michał Michalak: Madonna w Warszawie: Bombastyczny show, milczące trybuny. Interia.pl, 2012-08-02. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  117. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-30)]. (ang.).
  118. Michał Michalak: Opaski przesądziły sprawę. Interia.pl, 2012-09-28. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  119. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-08)]. (ang.).
  120. a b O OWF 2013. Orange Warsaw Festival. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  121. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-08)]. (ang.).
  122. Łukasz Kamiński: McCartney na Narodowym „kapitalny”. Opinie fanów [WIDEO]. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. 2013-06-18. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  123. Koncert Depeche Mode. Zespół nie zawiódł, gorzej było z nagłośnieniem. Polskie Radio, 2013-07-26. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  124. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-09)]. (ang.).
  125. Roger Waters w Warszawie dla ofiar terroryzmu (relacja). Interia.pl, 2013-08-21. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  126. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-02)]. (ang.).
  127. a b c O OWF 2014. Orange Warsaw Festival. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  128. Sonisphere Festival 2014, Warszawa: Metallica na żądanie (relacja, setlista). Interia.pl, 2014-07-14. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  129. ATD Music. Absolvent Talent Days. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-16)]. (pol.).
  130. AC/DC w Warszawie: Burza na Stadionie Narodowym (RELACJA). Interia.pl, 2015-07-26. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  131. VIOLETTA LIVE na Stadionie Narodowym. Relacja z koncertu gwiazd Disneya w Warszawie [ZDJĘCIA]. Naszemiasto.pl, 2015-08-29. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  132. Inter Cars HR. Inter Cars. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  133. Katarzyna Gawęska: Rihanna na koncercie w Warszawie: łamanie zasad wychodzi jej świetnie [RELACJA]. Onet.pl, 2016-08-06. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  134. Roztańczony PGE Narodowy. PGE Narodowy. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  135. Daniel Kiełbasa: Coldplay w Warszawie: wielokolorowa magia (RELACJA, ZDJĘCIA). Interia.pl, 2017-06-19. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  136. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-25)]. (ang.).
  137. Anna Nicz: Depeche Mode w Warszawie: Muzyczni superherosi na Narodowym (relacja, zdjęcia). Interia.pl, 2017-07-22. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  138. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-02)]. (ang.).
  139. „Roztańczony PGE Narodowy” już dziś w Polsacie. Polsat, 2017-09-16. [dostęp 2018-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-16)]. (pol.).
  140. Beyoncé i Jay-Z w Warszawie: wpadka z drabiną. Interia.pl, 2018-07-02. [dostęp 2018-07-03]. (pol.).
  141. Current Boxscore. [w:] Billboard [on-line]. [dostęp 2018-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-18)]. (ang.).
  142. The Rolling Stones znów w Polsce: Koncert w Warszawie potwierdzony. Znamy ceny biletów!. Interia.pl, 2018-02-26. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  143. a b Drugi koncert Eda Sheerana w Polsce. Pierwszy wyprzedał się w godzinę. Interia.pl, 2017-07-08. [dostęp 2018-03-15]. (pol.).
  144. Koncert „Roztańczony PGE Narodowy” w TVP2. TVP, 2018-09-18. [dostęp 2018-10-01]. (pol.).
  145. Koncert dla Niepodległej. prezydent.pl, 2018-11-10. [dostęp 2018-11-12].
  146. Phil Collins wystąpi w Polsce. Koncert 26 czerwca w Warszawie. onet.pl. [dostęp 2018-11-26]. (pol.).
  147. Bon Jovi zagra po raz pierwszy w Warszawie. Koncert w 2019 r. na Stadionie Narodowym. 2018-10-29, 2018-10-29.
  148. Pink na Stadionie Narodowym. wp.pl, 2018-10-16. [dostęp 2018-10-16].
  149. Metallica wystąpi w Polsce. Koncert 21 sierpnia 2019 na PGE Narodowym w Warszawie. onet.pl, 2018=09-24. (pol.).
  150. Podsiadło i Taco Hemingway zagrają na Stadionie Narodowym. Wiemy, kiedy kupicie bilety. NOIZZ.pl, 2019-05-09. (pol.).
  151. Koncert „Roztańczony PGE Narodowy” w TVP2. TVP, 2019-09-20. [dostęp 2022-05-05]. (pol.).
  152. Solidarni z Białorusią. 2020-09-24. (pol.).
  153. Iron Maiden na Stadionie Narodowym.. pgenarodowy.pl, 2022-08-22. (pol.).
  154. Wyborcza.pl, warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  155. uefaeuro2012.um.warszawa.pl: Oficjalny komunikat miasta st. Warszawy. [dostęp 2012-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 stycznia 2012)]. (pol.).
  156. bikers.pl: Zawody Redbull X Fighters. [dostęp 2012-01-12]. (pol.).
  157. 2012.org.pl: Zawody Redbull X Fighters znowu w Polsce. [dostęp 2012-02-01]. (pol.).
  158. uefaeuro2012.um.warszawa.pl: OFICJALNY KOMUNIKAT MIASTA ST. WARSZAWY. [dostęp 2012-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 stycznia 2012)]. (pol.).
  159. Euro 2012: pierwszy mecz na Stadionie Narodowym z Niemcami. Newsweek, 2010-03-30. [dostęp 2010-08-17]. (pol.).
  160. warszawa.naszemiasto.pl: Stadion Narodowy imienia Kazimierza Górskiego. Sejm przyjął odpowiednią uchwałę. [dostęp 2012-06-28]. (pol.).
  161. Stadion PGE Narodowy im. Kazimierza Górskiego. Legendarny trener oficjalnym patronem obiektu, pap.pl, 10 października 2021 [dostęp 2021-10-10].
  162. a b Michał Wojtczuk. Nowy sponsor? Dopiero, gdy znikną covidowe łóżka. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 3 lutego 2021. 
  163. Wyniki działalności Stadionu Narodowego za okres 01-07.2013. stadionnarodowy.org.pl. [dostęp 2015-07-18]. (pol.).
  164. Ile kosztują nasze stadiony?. [dostęp 2012-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-08)].
  165. a b Wiemy, ile będzie kosztowało Euro 2012 – Jedynka – polskieradio.pl.
  166. CONTI – Kantor Wymiany Walut. conti.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)]..
  167. Studnia bez dna.
  168. Stadiony wybudowane na Euro 2012 pilnie poszukują sponsorów tytularnych.
  169. Wysokie rachunki szefów sportowych.
  170. Herra negatywnie ocenił sposób zarządzania stadionem przez Wojtasia z NCS.
  171. a b Bilety na Euro 2012: zyski zgarną PZPN i UEFA.
  172. Abramowicz płaci 5 milionów złotych za lożę – Bankier.pl.
  173. Abramowicz kupił lożę na Narodowym. Za 5 mln zł – Finanse – WP.PL.
  174. a b Będziemy się zrzucać na utrzymanie Stadionu Narodowego – Bankier.pl.
  175. Wycieczki. stadionnarodowy.org.pl. s. Stadion Narodowy w Warszawie. [dostęp 2014-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-30)].
  176. Stadion Narodowy – Car Park, en.parkopedia.pl [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  177. Strona główna – Veturilo – Warszawski Rower PublicznyVeturilo – Warszawski Rower Publiczny, veturilo.waw.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-10] (pol.).
  178. Hałaśliwy Narodowy? „On nie powinien tam być, ale jeżeli już jest, to nie dla tak głośnych imprez”. rdc.pl. [dostęp 2016-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-27)].
  179. Stadion Narodowy przeprasza za hałas. tvnwarszawa.tvn24.pl. [dostęp 2016-09-25].
  180. Przeprowadzili pomiary hałasu na Narodowym. „Mamy czym walczyć”. tvnwarszawa.tvn24.pl. [dostęp 2016-09-25].
  181. Saska Kępa chce zmian organizacji w czasie imprez na Narodowym. tvnwarszawa.tvn24.pl. [dostęp 2016-10-05].
  182. Stadion Narodowy. Rzeźba „Sztafeta” w cieniu szpetnej reklamy. wyborcza.pl. [dostęp 2016-10-14].

Bibliografia

  • Joanna Warsza (red.) Stadion X. Miejsce, którego nie było. Wyd. Korporacja Ha!Art, 2008, ISBN 978-83-61407-84-3.
Panorama stadionu
Panorama stadionu

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Gfi-set01-stadium.svg
Autor: , Licencja: CC BY 2.0
icone pour terrain de sport
Soccerball shade.svg
Autor: Derived from image:soccer ball.svg, this version made by User:Ed g2s., Licencja: CC0
A soccer ball with shade.
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of England.svg
Flag of England. Saint George's cross (a red cross on a white background), used as the Flag of England, the Italian city of Genoa and various other places.
Flag of Gibraltar.svg
Flag of Gibraltar
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Albania.svg
Flag of Albania
UEFA Cup (adjusted).png
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
UEFA Cup Trophy
Finał Pucharu Polski (14095359341).jpg
Autor: dziurek from Lubin, Poland, Licencja: CC BY-SA 2.0
02.05.2014 Warszawa , final Pucharu Polski mecz KGHM Zaglebie Lubin - Zawisza Bydgoszcz , n/z puchar fot. P. Dziurman
Speedway logo.svg
Autor: MesserWoland, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Speedway logo.
Szatnia dla zawodników Stadion Narodowy w Warszawie.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Szatnia dla zawodników na Stadionie Narodowym w Warszawie
Narodowy-otwarcie19.JPG
Autor: Mateusz Włodarczyk , Licencja: CC BY-SA 3.0
Stadion w czasie imprezy inauguracyjnej - OTO JESTEM!
Stadion Narodowy w Warszawie Tunel VIP.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Korytarz VIP na Stadionie Narodowym w Warszawie
Kaplica wielowyznaniowa Stadion Narodowy w Warszawie.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kaplica wielowyznaniowa na Stadionie Narodowym w Warszawie
Warschau, Neubau Stadion I.JPG
Autor: Nikolaus von Nathusius, Licencja: CC BY-SA 3.0
Warschau, Neubau Stadion
Stadion Narodowy sala do hydromasażu.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Sala do hydromasażu dla zawodników na Stadionie Narodowym w Warszawie
Stadion narodowy s.jpg
Autor: Spens03, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stadion Narodowy w Warszawie
Stade de pologne2.png
Autor: Rapider2, Licencja: CC BY-SA 3.0
National Stadium in Warsaw interior
Statue of Kazimierz Górski.jpg
Autor: Escottf, Licencja: CC BY-SA 4.0
A statue of Polish football hero Kazimierz Górski outside Warsaw's National Stadium (Stadion Narodowy).
POL Stadion Narodowy Warszawa 09.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Dach Stadionu Narodowego w Warszawie - operacja zamknięcia dachu.
ProjektStadionuNarodowegoWarsaw.png
Autor: m.chilinski, Licencja: CC BY 2.0
Maquette du futur Stade National de Varsovie
POL Stadion Narodowy Warszawa 12.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzesełka na trybunach Stadionu Narodowego w Warszawie.
Aleja Gwiazd Piłki Nożnej Stadion Narodowy 2018a.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Aleja Gwiazd Piłki Nożnej na promenadzie Stadionu Narodowego w Warszawie
Uruchomienie oswietlenia Stadionu Narodowego w W-wie.JPG
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
uruchomienie zewnętrznego oświetlenia korony Stadionu Narodowego w Warszawie
SN budowa 25.10.08.jpg
Budowa Stadionu Narodowego w Warszawie
Stadion narodowy1.jpg
Budowa Stadionu Narodowego w Warszawie
POL-GRE Euro 2012 (05).jpg
Autor: Bernenka, Licencja: CC BY 2.0
UEFA Euro 2012 opening match between Poland and Greece.
Stadion Narodowy siatka elewacyjna wrzesien 09.jpg
Stadion Narodowy - próbki siatki elewacyjnej
Stadion Narodowy w Warszawie od strony Wisły 2019b.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stadion Narodowy w Warszawie od strony Wisły
Narodowy-otwarcie16.JPG
Autor: Mateusz Włodarczyk , Licencja: CC BY-SA 3.0
Stadion w czasie imprezy inauguracyjnej - OTO JESTEM!
National Stadium panorama.jpg
Autor: Richard Matthews, Licencja: CC BY 2.0
National Stadium in Warsaw panorama, before Poland-England.
Stadoion Narodowy i Most Średnicowy nocą radek kołakowski.jpg
Autor: Cyrkiel-network, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stadoion Narodowy i Most Średnicowy nocą
Sztafeta..jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rzeźba Adama Romana, "Sztafeta".
POL Stadion Narodowy Warszawa 08.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trybuny Stadionu Narodowego w Warszawie.
Loża VIP Stadion Narodowy w Warszawie 2014 019.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Jedna z lóż VIP na Stadionie Narodowym w Warszawie
POL-GRE Euro 2012 (02).jpg
Autor: Bernenka, Licencja: CC BY 2.0
UEFA Euro 2012 opening match between Poland and Greece.
National Stadium Warsaw aerial view 2.jpg
(c) Arne Müseler / www.arne-mueseler.com, CC BY-SA 3.0 de
National Stadium Warsaw
Stadion Narodowy w Warszawie 20120422.jpg
Stadion narodowy w Warszawie.
Stadionxlecia.jpg
Autor: Piofol, Licencja: CC BY 3.0
Budowa stadionu narodowego - stan z 14 lipca 2009