Stadium Merdeka

Stadium Merdeka

Photo by CEphoto, Uwe Aranas or alternatively © CEphoto, Uwe Aranas, CC BY-SA 3.0 Stadium Merdeka
Państwo	Malezja
Data budowy	1956–1957
Data otwarcia	sierpień 1957
Pojemność stadionu	20 000 widzów
Położenie na mapie Kuala Lumpur Stadium Merdeka
Położenie na mapie Malezji Stadium Merdeka
3°08′21,5″N 101°42′03,0″E/3,139306 101,700833

Stadium Merdeka – stadion sportowy w Kuala Lumpur, stolicy Malezji. Został otwarty w sierpniu 1957 roku. Może pomieścić 20 000 widzów. Obiekt gościł wiele znaczących wydarzeń sportowych, był także miejscem ceremonii związanych z ogłoszeniem niepodległości Federacji Malajów (1957) oraz Malezji (1963).

W otoczeniu stadionu znajdują się m.in. hale sportowe Stadium Negara i Chin Woo Stadium^[1]. W 2014 roku obok stadionu rozpoczęto również budowę wieżowca Merdeka 118, który po ukończeniu (planowanym na 2022 rok) ma być drugim pod względem wysokości budynkiem na świecie (644 m)^[2][3].

Historia

Budowa stadionu rozpoczęła się 25 września 1956 roku. Obiekt powstawał z myślą o ceremonii ogłoszenia niepodległości Federacji Malajów. W budowie brali udział pracownicy z Chin oraz Indii, jak również wiele kobiet^[4]. Projektantem areny był Stanley Edward Jewkes. Prace zakończono 21 sierpnia 1957 roku. W dniach 24–29 sierpnia po raz pierwszy udostępniono stadion publice. 30 sierpnia 1957 roku miało miejsce otwarcie obiektu, a dzień później (31 sierpnia) na wypełnionym po brzegi stadionie odbyła się ceremonia ogłoszenia niepodległości Federacji Malajów^[1][5]. Deklarację ogłosił premier nowego państwa, Tunku Abdul Rahman. Punktem kulminacyjnym, który przeszedł do historii, było siedmiokrotne wykrzyczenie przez premiera słowa „merdeka” („niepodległość”)^[6]. 16 września 1963 roku na stadionie miała z kolei miejsce uroczystość ogłoszenia niepodległości Malezji. Deklarację ponownie ogłosił Tunku Abdul Rahman^[7].

Stadion był pierwszym nowoczesnym obiektem sportowym Malezji, swą wiodącą rolę utracił dopiero w latach 90. XX wieku, kiedy powstały stadiony Shah Alam i Bukit Jalil^[8]. Obiekt powstał w stylu modernizmu^[5]. Otoczony był ze wszystkich stron trybunami i początkowo mógł pomieścić 20 000 widzów. Od strony zachodniej nad trybunami powstał betonowy dach złożony z półkolistych segmentów. W 1986 roku oddano do użytku piętrowe, żelbetowe trybuny od strony północnej, wschodniej i południowej, zwiększając pojemność do 45 000 widzów^[9][10][1].

Pod koniec lat 90. XX wieku obiekt został zakupiony przez prywatne przedsiębiorstwo, które zamierzało go zlikwidować i wybudować w jego miejscu kompleks biurowo-rozrywkowy. Firma jednak popadła w problemy finansowe, a obiekt przejęło przedsiębiorstwo państwowe PNB. Nowy właściciel podjął kroki w celu ocalenia powoli niszczejącego stadionu. Postanowiono przywrócić go do stanu z początkowych lat istnienia, kiedy dokonały się na nim historyczne dla Malezji wydarzenia. W 2003 roku obiekt został uznany za zabytek. W 2007 roku zlikwidowano wszystkie modyfikacje areny, dokonane po jej otwarciu, m.in. rozebrano piętrowe trybuny redukując pojemność do 20 000 widzów^[10], zlikwidowano tartanową bieżnię lekkoatletyczną, wymieniono maszty oświetleniowe, zamieniono elektroniczną tablicę wyników na manualną^[11], a plastikowe krzesełka na powrót zastąpiono drewnianymi ławkami. Wszystkie prace restoracyjne ukończono w 2009 roku. Przywrócenie historycznego wyglądu zyskało uznanie UNESCO, które w 2008 roku przyznało nagrodę za rekonstrukcję obiektu o znaczeniu kulturowym^{[9][12][1][5]}.

Do 1994 roku na stadionie swoje spotkania rozgrywali piłkarze drużyny FA Selangor^[13]. Do lat 90. XX wieku na obiekcie często grała także piłkarska reprezentacja Malezji^[14][15], odbywały się finały Pucharu Malezji^[16] i rozgrywano międzynarodowy turniej Pestabola Merdeka. W latach 1965, 1971, 1977 i 1989 obiekt był główną areną Igrzysk Azji Południowo-Wschodniej. W marcu 1975 roku na obiekcie rozegrano mecze 3. edycji Mistrzostw Świata w hokeju na trawie^[17]. 1 lipca 1975 roku na stadionie walkę bokserską stoczyli Muhammad Ali i Joe Bugner (zwycięstwo Muhammada Alego na punkty)^[18]. W 1991 roku na stadionie rozegrano zawody 9. edycji lekkoatletycznych Mistrzostw Azji^[19]. Na obiekcie odbywały się również liczne koncerty światowej sławy artystów, m.in. Michaela Jacksona, Linkin Park, Mariah Carey, Backstreet Boys, Céline Dion, Avril Lavigne, Justina Biebera, Jennifer Lopez czy Metalliki^[20].

Przypisy