Stal żaroodporna

Wykres fazowy żelazo-tlen (fragment)[1]

Stal żaroodporna – jest to stal odporna na korozyjne działanie gazów utleniających w wysokich temperaturach (korozja chemiczna). Żaroodporność stali wynika głównie z możliwości tworzenia się na jej powierzchni zwartej zgorzeliny (pasywacja). Do temperatury ok. 560 °C utlenianie żelaza zachodzi stosunkowo wolno (powstaje Fe3O4, magnetyt), zaś powyżej tej temperatury zgorzelinę w większości tworzy FeO (wustyt), który krystalizuje z nadmiarem atomów tlenu (roztwór stały), co ułatwia dyfuzję jonów żelaza i przyspiesza utlenianie.

Stale żaroodporne zawierają w swym składzie dodatki stopowe o większym powinowactwie do tlenu niż żelazo, takie jak: krzem, aluminium, chrom.

W zależności od składu chemicznego można rozróżnić np. stale chromowe lub chromowo-niklowe, jednak bardziej rozpowszechniona jest klasyfikacja tych stali ze względu na ich strukturę. Rozróżnia się tu stale ferrytyczne, ferrytyczno-perlityczne, ferrytyczno-austenityczne i austenityczne. Stale o strukturze ferrytycznej i ferrytyczno-perlitycznej wykazują wysoką odporność na utlenianie, jednak nie nadają się do pracy przy większych obciążeniach mechanicznych.

Polska Norma PN-XX/H-86022 podaje szereg stali żaroodpornych i żarowytrzymałych, między innymi oznaczane symbolami: H5M, H6S2, 2H17, H13JS, H18JS, H24JS, H25T, H26N4, H18N9S, H23N13, H20N12S2, H23N18, H25N20S2, H25N20S2, H18N25S2 i stale zaworowe H9S2, H10S2M, 4H14N14W2M, 50H21G9N4[2].

Ze stali żaroodpornych i żarowytrzymałych wykonuje się elementy pieców, kotłów parowych, wentylatory do gorących gazów, skrzynki do nawęglania, komory spalania turbin gazowych oraz zawory tłokowych silników spalinowych.

Przypisy

  1. Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa: Struktury stopów żelaza o specjalnych właściwościach. W: Skrypt ZUT: Tworzywa metaliczne [on-line]. www.zmio.zut.edu.pl/. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-30)].
  2. Symbole zawierają informacje o rodzaju dodatku stopowego i jego procentowej zawartości, np. H – chrom, N – nikiel, S – krzem, M – molibden, G – magnez, T – tytan, W – wolfram.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie