Stanisław Burhardt-Bukacki

Stanisław Seweryn Burhardt-Bukacki
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

8 stycznia 1890
Cannes, Francja

Data i miejsce śmierci

6 czerwca 1942
Edynburg, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1914–1942

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

8 Dywizja Piechoty
Sztab Generalny
Ministerstwo Spraw Wojskowych
Sztab Główny
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
Polska Misja Wojskowa we Francji
Dowództwo Obozów i Oddziałów WP w Szkocji

Stanowiska

dowódca dywizji piechoty
dowódca grupy operacyjnej
szef Oddziału III
wiceminister spraw wojskowych
zastępca szefa Sztabu Głównego
generał do prac przy GISZ
inspektor armii
szef misji wojskowej
dowódca Obozów i Oddziałów WP w Szkocji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Żelazny (1813) II Klasy
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka „Za wierną służbę” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Tablica pamiątkowa w kościele parafialnym na Saskiej Kępie

Stanisław Seweryn Burhardt-Bukacki (ur. 8 stycznia 1890 w Cannes, zm. 6 czerwca 1942 w Edynburgu) – generał dywizji Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

Urodził się 8 stycznia 1890 w Cannes we Francji, w rodzinie Jana Kazimierza, obywatela ziemskiego, powstańca styczniowego, i Salomei Otylli z Dębkowskich[1]. Był wnukiem powstańca listopadowego. Uczęszczał do Gimnazjum Gustawa Kośmińskiego w Częstochowie, a następnie rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. Od 1906 brał udział w ruchu niepodległościowym. Należał do „Sokoła”, Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich. W PDS dowodził m.in. kompanią podoficerską i II Okręgiem (warszawskim).

Po wybuchu I wojny światowej w Legionach. Dowódca II plutonu I kompanii kadrowej. Służył w 1 i 5 pułku piechoty Legionów Polskich dowodząc kompanią, batalionem i pułkiem. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.

W październiku 1918 mianowany komendantem POW terenów okupowanych przez armię austriacką.

16 listopada 1918 wyznaczony został na stanowisko szefa Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin”. Tydzień później przeniesiony został do Warszawy na równorzędne stanowisko w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”.

W 1920 szef sztabu Armii Rezerwowej gen. Sosnkowskiego. 23 czerwca tego roku „został na przeciąg trzech miesięcy oddany do dyspozycji Naczelnego Dowództwa celem objęcia komendy nad 8 Dywizją Piechoty względnie 1 Dywizją Rezerwową”[2]. Ostatecznie objął dowództwo 8 Dywizji Piechoty, a następnie grupy własnego imienia złożonej z 8 i 10 Dywizji Piechoty. Następnie dowodził grupą operacyjną w 6 Armii na froncie ukraińskim. Od 25 września 1921 dowodził 8 Dywizją Piechoty w Modlinie.

31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, generała dywizji Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 5. lokatą w korpusie generałów[3]. 31 grudnia 1925 został mianowany szefem Oddziału III Sztabu Generalnego[4].

W czasie przewrotu majowego 1926 roku był szefem sztabu gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, dowódcy wojsk wiernych Józefowi Piłsudskiemu[5]. Do czerwca 1926 roku pełnił obowiązki szefa Sztabu Generalnego. 19 czerwca 1926 Prezydent RP mianował go II wiceministrem spraw wojskowych[6]. 14 października 1926 został wyznaczony na stanowisko generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych z siedzibą w Wilnie[7]. W lutym 1932 był polskim delegatem do komisji: lądowej, powietrznej morskiej, na konferencji rozbrojeniowej w Genewie[8]. W 1933 został II zastępcą szefa Sztabu Głównego. 23 grudnia 1935 został mianowany inspektorem armii.

27 sierpnia 1939 przeprowadził inspekcję mobilizacji 18 i 41 Dywizji Piechoty. Następnego dnia o godz. 13.00 zameldował się u marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, który wyznaczył go na szefa Misji Wojskowej przy Naczelnym Dowództwie Sprzymierzonych. Tego samego dnia był zmuszony nauczyć się na pamięć tekstu umowy udostępnionej mu przez pułkownika Jaklicza, „ponieważ sztab miał tylko jeden egzemplarz” i nie mógł robić notatek. 1 września około godz. 13.30 został przyjęty przez Naczelnego Wodza, który miał mu oświadczyć, że „jego jedynym żądaniem pomoc lotnicza natychmiast i wypełnienie warunków umowy co do rozpoczęcia działań na froncie francuskim”. 3 września o godz. 11.30 wyjechał na czele misji samochodami do Wilna. Następnego dnia samolotem Lockheed L-14 Super Electra, należącym do Polskich Linii Lotniczych LOT, dotarł do Sztokholmu z międzylądowaniem w Rydze, Tallinie i w Helsinkach. 5 września o godz. 21.00 wyjechał koleją do Oslo, do którego przybył następnego dnia rano. Godzinę później wyjechał koleją do Bergen. 6 września o godz. 21.00 przybył do Bergen skąd samochodami wyjechał do Haugesund. 7 września o godz. 5.00 przybył do Haugesund. Po śniadaniu wypłynął z portu kutrem rybackim. W fiordzie przesiadł się na pokład brytyjskiego niszczyciela. O godz. 17.00 przypłynął do Wick w północnej Szkocji, skąd autobusem wyjechał do Inverness na pociąg do Londynu[9]. 8 września o godz. 17.00 przybył do Londynu, a następnego dnia o godz. 22.00 przypłynął do Hawru. Noc spędził w wagonie pociągu z powodu braku miejsc w hotelach. 10 września o godz. 10.30 przybył do Paryża. Tego samego dnia o godz. 16.00 zameldował się u generała Maurice Gamelin w École Superieure de Guerre[10]. 13 września na spotkaniu z generałem Henri Dentz, oficerem łącznikowym do Misji Sprzymierzonych wręczył mu „memoriał o konieczności pomocy lotniczej przez rozpoczęcie bombardowania Niemiec”. Dwa dni później otrzymał „zupełnie wykrętną” odpowiedź na swój memoriał. 27 września „otrzymał od marszałka Śmigłego nominację na dowódcę Armii Polskiej we Francji, ale wobec przyjazdu generała Sikorskiego zameldował się do jego dyspozycji, oddając dowództwo”[11].

Po ewakuacji Wojska Polskiego z Francji od czerwca do sierpnia 1940 był dowódcą Obozów i Oddziałów WP w Szkocji. Wskutek konfliktu z generałami Paszkiewiczem i Modelskim usunięty ze stanowiska. Zmarł 6 czerwca 1942 w Edynburgu. Został pochowany na tamtejszym Corstophine Hill Cemetery.

Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Jadwigą Salkowską, z którą miał córkę Joannę (ur. 1920) i która następnie poślubiła Józefa Becka, a po raz drugi (od 1929) z Matyldą Luizą Milli Ireną z Szulców Kwiatkowską[12].

Awanse

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Stawecki 1994 ↓, s. 88.
  2. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 29 z 4 sierpnia 1920 r.
  3. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 32 z 2 kwietnia 1924 r. Piotr Stawecki podał, że awans na generała brygady miał miejsce w roku 1924, lecz nie sprecyzował, że ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r.
  4. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 141 z 31 grudnia 1925 roku, s. 765.
  5. Wacław Jędrzejewicz, Józef Piłsudski 1867–1935, życiorys, Warszawa 2002, s. 171.
  6. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 196.
  7. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
  8. Konferencja rozbrojeniowa w Genewie. „Gazeta Bydgoska”, s. 3, Nr 49 z 1 marca 1932. 
  9. Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 8.
  10. Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 9.
  11. Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 10.
  12. Stawecki 1994 ↓, s. 89.
  13. Dekret Wodza Naczelnego L. 2795 z 26 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 410)
  14. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 54 z 23 grudnia 1926 r.
  15. M.P. z 1939 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
  17. „Za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1836 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1209)
  18. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  19. M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 308 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  20. a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 87–88.
  21. 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18.
  22. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 19 z 1929 r., s. 361.
  23. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 9 z 26 kwietnia 1928 r.
  24. Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 25)
  25. Kronika. Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 4, Nr 17 z 16 kwietnia 1916. 
  26. Adolf Nowaczyński, Dokumenty historyczne z wojny europejskiej, z. 1. Warszawa 1922, s. 42.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
PL Epolet gen bryg.svg
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Za wierną służbe 4.jpg
Autor: Saper65, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka Za Wierną Służbę.
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
POL Warszawa Burchardt-Bukacki plaque 01, Nobla street.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica pamiątkowa w w kościele parafialnym przy ul. Alfreda Nobla w Warszawie.
GenInspWP.jpg
Autor: Gruzin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka Generalnego Inspektoratu WP
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej.JPG
Autor: Jurek281, Licencja: CC BY-SA 3.0
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet ppor.svg
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Bukacki.jpg
Stanisław Burhardt-Bukacki
PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
PL Epolet gen dyw.svg
Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
Znak oficerski "Parasol".jpg
Znak oficerski "Parasol"
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
PL Epolet mjr.svg
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).