Stanisław Burhardt-Bukacki
generał dywizji | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 6 czerwca 1942 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1942 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 8 Dywizja Piechoty |
Stanowiska | dowódca dywizji piechoty |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
|
Stanisław Seweryn Burhardt-Bukacki (ur. 8 stycznia 1890 w Cannes, zm. 6 czerwca 1942 w Edynburgu) – generał dywizji Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych.
Życiorys
Urodził się 8 stycznia 1890 w Cannes we Francji, w rodzinie Jana Kazimierza, obywatela ziemskiego, powstańca styczniowego, i Salomei Otylli z Dębkowskich[1]. Był wnukiem powstańca listopadowego. Uczęszczał do Gimnazjum Gustawa Kośmińskiego w Częstochowie, a następnie rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. Od 1906 brał udział w ruchu niepodległościowym. Należał do „Sokoła”, Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich. W PDS dowodził m.in. kompanią podoficerską i II Okręgiem (warszawskim).
Po wybuchu I wojny światowej w Legionach. Dowódca II plutonu I kompanii kadrowej. Służył w 1 i 5 pułku piechoty Legionów Polskich dowodząc kompanią, batalionem i pułkiem. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.
W październiku 1918 mianowany komendantem POW terenów okupowanych przez armię austriacką.
16 listopada 1918 wyznaczony został na stanowisko szefa Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin”. Tydzień później przeniesiony został do Warszawy na równorzędne stanowisko w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”.
W 1920 szef sztabu Armii Rezerwowej gen. Sosnkowskiego. 23 czerwca tego roku „został na przeciąg trzech miesięcy oddany do dyspozycji Naczelnego Dowództwa celem objęcia komendy nad 8 Dywizją Piechoty względnie 1 Dywizją Rezerwową”[2]. Ostatecznie objął dowództwo 8 Dywizji Piechoty, a następnie grupy własnego imienia złożonej z 8 i 10 Dywizji Piechoty. Następnie dowodził grupą operacyjną w 6 Armii na froncie ukraińskim. Od 25 września 1921 dowodził 8 Dywizją Piechoty w Modlinie.
31 marca 1924 Prezydent RP, Stanisław Wojciechowski, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, generała dywizji Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 5. lokatą w korpusie generałów[3]. 31 grudnia 1925 został mianowany szefem Oddziału III Sztabu Generalnego[4].
W czasie przewrotu majowego 1926 roku był szefem sztabu gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, dowódcy wojsk wiernych Józefowi Piłsudskiemu[5]. Do czerwca 1926 roku pełnił obowiązki szefa Sztabu Generalnego. 19 czerwca 1926 Prezydent RP mianował go II wiceministrem spraw wojskowych[6]. 14 października 1926 został wyznaczony na stanowisko generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych z siedzibą w Wilnie[7]. W lutym 1932 był polskim delegatem do komisji: lądowej, powietrznej morskiej, na konferencji rozbrojeniowej w Genewie[8]. W 1933 został II zastępcą szefa Sztabu Głównego. 23 grudnia 1935 został mianowany inspektorem armii.
27 sierpnia 1939 przeprowadził inspekcję mobilizacji 18 i 41 Dywizji Piechoty. Następnego dnia o godz. 13.00 zameldował się u marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza, który wyznaczył go na szefa Misji Wojskowej przy Naczelnym Dowództwie Sprzymierzonych. Tego samego dnia był zmuszony nauczyć się na pamięć tekstu umowy udostępnionej mu przez pułkownika Jaklicza, „ponieważ sztab miał tylko jeden egzemplarz” i nie mógł robić notatek. 1 września około godz. 13.30 został przyjęty przez Naczelnego Wodza, który miał mu oświadczyć, że „jego jedynym żądaniem pomoc lotnicza natychmiast i wypełnienie warunków umowy co do rozpoczęcia działań na froncie francuskim”. 3 września o godz. 11.30 wyjechał na czele misji samochodami do Wilna. Następnego dnia samolotem Lockheed L-14 Super Electra, należącym do Polskich Linii Lotniczych LOT, dotarł do Sztokholmu z międzylądowaniem w Rydze, Tallinie i w Helsinkach. 5 września o godz. 21.00 wyjechał koleją do Oslo, do którego przybył następnego dnia rano. Godzinę później wyjechał koleją do Bergen. 6 września o godz. 21.00 przybył do Bergen skąd samochodami wyjechał do Haugesund. 7 września o godz. 5.00 przybył do Haugesund. Po śniadaniu wypłynął z portu kutrem rybackim. W fiordzie przesiadł się na pokład brytyjskiego niszczyciela. O godz. 17.00 przypłynął do Wick w północnej Szkocji, skąd autobusem wyjechał do Inverness na pociąg do Londynu[9]. 8 września o godz. 17.00 przybył do Londynu, a następnego dnia o godz. 22.00 przypłynął do Hawru. Noc spędził w wagonie pociągu z powodu braku miejsc w hotelach. 10 września o godz. 10.30 przybył do Paryża. Tego samego dnia o godz. 16.00 zameldował się u generała Maurice Gamelin w École Superieure de Guerre[10]. 13 września na spotkaniu z generałem Henri Dentz, oficerem łącznikowym do Misji Sprzymierzonych wręczył mu „memoriał o konieczności pomocy lotniczej przez rozpoczęcie bombardowania Niemiec”. Dwa dni później otrzymał „zupełnie wykrętną” odpowiedź na swój memoriał. 27 września „otrzymał od marszałka Śmigłego nominację na dowódcę Armii Polskiej we Francji, ale wobec przyjazdu generała Sikorskiego zameldował się do jego dyspozycji, oddając dowództwo”[11].
Po ewakuacji Wojska Polskiego z Francji od czerwca do sierpnia 1940 był dowódcą Obozów i Oddziałów WP w Szkocji. Wskutek konfliktu z generałami Paszkiewiczem i Modelskim usunięty ze stanowiska. Zmarł 6 czerwca 1942 w Edynburgu. Został pochowany na tamtejszym Corstophine Hill Cemetery.
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Jadwigą Salkowską, z którą miał córkę Joannę (ur. 1920) i która następnie poślubiła Józefa Becka, a po raz drugi (od 1929) z Matyldą Luizą Milli Ireną z Szulców Kwiatkowską[12].
Awanse
- podporucznik – 29 września 1914
- kapitan – 5 marca 1915 z pominięciem stopnia porucznika
- major – 16 kwietnia 1916
- podpułkownik – 1918
- pułkownik – 1920, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
- generał brygady – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 5. lokatą
- generał dywizji – 1 stycznia 1936
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (26 marca 1921)[13]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1926)[14]
- Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)[15]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[16]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy 1921)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 17 marca 1930[18], 10 czerwca 1939[19])
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[20]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[20]
- Znak oficerski „Parasol”
- Odznaka „Za wierną służbę”
- Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”[21]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[20]
- Wielki Oficer Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1929)[22]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1928)[23]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922)[24]
- Krzyż Żelazny II klasy (Prusy, 1916)[25][26]
Przypisy
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 88.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 29 z 4 sierpnia 1920 r.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 32 z 2 kwietnia 1924 r. Piotr Stawecki podał, że awans na generała brygady miał miejsce w roku 1924, lecz nie sprecyzował, że ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 141 z 31 grudnia 1925 roku, s. 765.
- ↑ Wacław Jędrzejewicz, Józef Piłsudski 1867–1935, życiorys, Warszawa 2002, s. 171.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 196.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
- ↑ Konferencja rozbrojeniowa w Genewie. „Gazeta Bydgoska”, s. 3, Nr 49 z 1 marca 1932.
- ↑ Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 8.
- ↑ Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 9.
- ↑ Burhardt-Bukacki 1939 ↓, s. 10.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 89.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2795 z 26 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 410)
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 54 z 23 grudnia 1926 r.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
- ↑ „Za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”; Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1836 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1209)
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 308 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 87–88.
- ↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18 .
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 19 z 1929 r., s. 361.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 9 z 26 kwietnia 1928 r.
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 25)
- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 4, Nr 17 z 16 kwietnia 1916.
- ↑ Adolf Nowaczyński, Dokumenty historyczne z wojny europejskiej, z. 1. Warszawa 1922, s. 42.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stanisław Burhardt-Bukacki: Sprawozdanie z działalności Polskiej Misji Wojskowej w Londynie w 1939 roku. [w:] Relacje z Kampanii 1939 roku, sygn. B.I.119e [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1939. [dostęp 2017-03-03].
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica pamiątkowa w w kościele parafialnym przy ul. Alfreda Nobla w Warszawie.
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Stanisław Burhardt-Bukacki
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Naramiennik generała dywizji Wojska Polskiego (1919-39).
Znak oficerski "Parasol"
Orzełek legionowy
Naramiennik majora Wojska Polskiego (1919-39).