Stanisław Dziwisz

Stanisław Dziwisz
Kardynał prezbiter
Ilustracja
Stanisław Dziwisz (2018)
Sursum corda
W górę serca
Kraj działania

Polska, Watykan

Data i miejsce urodzenia

27 kwietnia 1939
Raba Wyżna

Arcybiskup metropolita krakowski
Okres sprawowania

2005–2016

Osobisty sekretarz papieża Jana Pawła II
Okres sprawowania

1978–2005

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

25 marca 1963

Prezbiterat

23 czerwca 1963

Nominacja biskupia

7 lutego 1998

Sakra biskupia

19 marca 1998

Kreacja kardynalska

24 marca 2006
Benedykt XVI

Kościół tytularny

bazylika Najświętszej Maryi Panny Wszystkich Ludzi

Faksymile
Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wielki Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna) Krzyż Wielki I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Krzyż Wielki Orderu Bernardo O’Higginsa (Chile) Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Zasługi (Kolumbia) Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Portugalia) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Krzyż Wielki Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Kawaler/Dama Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

19 marca 1998

Miejscowość

Watykan

Miejsce

bazylika św. Piotra

Konsekrator

Jan Paweł II

Współkonsekratorzy

Angelo Sodano
Franciszek Macharski

Biskup Stanisław Dziwisz wraz z Janem Pawłem II podczas jego wizyty w Sejmie (1999)
Stanisław Dziwisz podczas procesji zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kalwarii Zebrzydowskiej (2007)
Kardynał Stanisław Dziwisz, arcybiskup Józef Kowalczyk oraz ksiądz prałat Konrad Krajewski podczas uroczystości pogrzebowych pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich (2010)

Stanisław Jan Dziwisz[1] (ur. 27 kwietnia 1939 w Rabie Wyżnej) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, sekretarz i kapelan arcybiskupa metropolity krakowskiego Karola Wojtyły w latach 1966–1978, osobisty sekretarz papieża Jana Pawła II w latach 1978–2005, arcybiskup metropolita krakowski w latach 2005–2016, kardynał prezbiter od 2006, od 2016 arcybiskup senior archidiecezji krakowskiej. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 27 kwietnia 1939 w Rabie Wyżnej. W 1957 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu[2].

W latach 1957–1963 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej[2]. Święcenia diakonatu otrzymał 25 marca 1963 przez posługę Karola Wojtyły, biskupa pomocniczego krakowskiego, który również 23 czerwca 1963 udzielił mu w katedrze na Wawelu święceń prezbiteratu[3][4].

W latach 1965–1967 odbył studia specjalistyczne w zakresie liturgiki na Wydziale Teologicznym w Krakowie, uwieńczone uzyskaniem licencjatu. Następnie rozpoczął studia doktoranckie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Doktorat z teologii uzyskał w 1981 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie na podstawie dysertacji Kult św. Stanisława Biskupa w Krakowie do Soboru Trydenckiego[5][2].

Prezbiter

W latach 1963–1965 pracował jako wikariusz w parafii Przemienienia Pańskiego w Makowie Podhalańskim[4][6] u boku proboszcza Franciszka Dźwigońskiego[7]. W latach 70. był krótko proboszczem parafii św. Marcina w Krempachach[8][9].

W 1966 został kapelanem i sekretarzem arcybiskupa metropolity krakowskiego Karola Wojtyły. Jednocześnie był wykładowcą liturgiki w Wyższym Instytucie Katechetycznym w Krakowie oraz redaktorem „Notificationes a Curia Metropolitana Cracoviensi”, urzędowego pisma kurii krakowskiej. W strukturach archidiecezjalnych pełnił funkcje członka: Komisji Liturgicznej (której był sekretarzem), Komitetu Roku Świętego 1974–1975 oraz rady kapłańskiej[2]. Uczestniczył w odbywającym się w latach 1972–1979 Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej, pracując w Komisji Głównej, Komisji ds. Kultu Bożego i Komisji Uświęcania Czasu, a także zespole redakcyjnym Ceremoniału diecezjalnego i Podręcznika parafialnego[10].

Pozostał sekretarzem Karola Wojtyły, gdy ten 16 października 1978 został wybrany na papieża i przyjął imiona Jan Paweł II[2]. Był przy Janie Pawle II 13 maja 1981 w czasie zamachu na placu św. Piotra dokonanego przez Mehmeta Alego Ağcę, a podejmowane przez niego szybkie decyzje przyczyniły się do uratowania życia papieża[11]. W 1987 został wiceprzewodniczącym Rady Administracyjnej Fundacji Jana Pawła II[2].

W 1985 został mianowany przez papieża Jana Pawła II prałatem Jego Świątobliwości[4], a w 1996 protonotariuszem apostolskim numerowanym, co uprawniało go do stwierdzania autentyczności papieskiego podpisu. W 1995 otrzymał godność kanonika lwowskiej kapituły katedralnej, a w 1997 krakowskiej kapituły metropolitalnej[2].

Biskup

7 lutego 1998 Jan Paweł II prekonizował go biskupem tytularnym San Leone i mianował prefektem pomocniczym Domu Papieskiego[12][2]. Święcenia biskupie otrzymał 19 marca 1998 w bazylice św. Piotra w Rzymie. Udzielił mu ich osobiście Jan Paweł II z towarzyszeniem kardynała Angela Sodano, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, i kardynała Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego[13][3]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Sursum corda” (W górę serca). 29 września 2003 został wyniesiony do godności arcybiskupa[14][15]. Po śmierci papieża Jana Pawła II decyzją jego następcy Benedykta XVI pozostał na urzędzie prefekta pomocniczego Domu Papieskiego[11].

3 czerwca 2005 Benedykt XVI prekonizował go arcybiskupem metropolitą krakowskim[16][2]. Paliusz metropolitalny otrzymał 29 czerwca 2005 w bazylice św. Piotra w Rzymie[17]. Natomiast 27 sierpnia 2005 odbył ingres do katedry na Wawelu i kanonicznie objął swój urząd[18]. Jako arcybiskup metropolita krakowski objął urząd wielkiego kanclerza Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Przyczynił się do podniesienia uczelni do godności Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie[19]. Był inicjatorem budowy Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”, a także zorganizowania w Krakowie 31. Światowych Dni Młodzieży. Gościł w Krakowie dwóch papieży: Benedykta XVI i Franciszka[20]. W kwietniu 2010 udzielił zgody na pochowanie na Wawelu zmarłej w katastrofie smoleńskiej pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, co spotkało się z krytyką i protestami, jak i kontrprotestami zwolenników pochówku pary prezydenckiej na Wawelu[21][22]. W kwietniu 2014 w związku z ukończeniem 75 lat zgodnie z przepisami prawa kanonicznego oddał się do dyspozycji papieża[23], jednakże Franciszek zlecił mu dalsze sprawowanie urzędu arcybiskupa krakowskiego[24]. Rezygnacja została przyjęta 8 grudnia 2016[25][26], jednocześnie do 28 stycznia 2017, kiedy to jego następca, dotychczasowy arcybiskup metropolita łódzki Marek Jędraszewski kanonicznie objął urząd, pełnił zleconą mu przez papieża funkcję administratora apostolskiego archidiecezji[27][28].

22 lutego 2006 Benedykt XVI wyniósł go do godności kardynalskiej[29][30]. Kreowany kardynałem prezbiterem został na konsystorzu 24 marca 2006[31][32][3]. Ingres kardynalski do katedry na Wawelu odbył 1 kwietnia 2006[33], natomiast 24 października 2006 objął swój kościół tytularny w Rzymie – bazylikę Najświętszej Maryi Panny Wszystkich Ludzi[34][3]. Decyzjami papieża Benedykta XVI został członkiem czterech dykasterii Kurii Rzymskiej: 6 maja 2006 Kongregacji Wychowania Katolickiego oraz Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu[35][36], 24 kwietnia 2008 Papieskiej Rady ds. Świeckich[37][38], a 5 stycznia 2011 Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia[39][40]. W 2013 wziął udział w konklawe, na którym papieżem został wybrany Franciszek[41][42]. 27 kwietnia 2019 w związku z ukończeniem 80 lat utracił prawo udziału w konklawe[43].

W ramach Konferencji Episkopatu Polski 14 marca 2007 został wybrany na członka Rady Stałej[44]. W związku z zatwierdzeniem przez Stolicę Apostolską nowego statutu KEP 7 września 2009 został członkiem Rady Stałej z urzędu jako kardynał sprawujący jednocześnie urząd biskupa diecezjalnego[45]. Objął również funkcję przewodniczącego Komisji Duchowieństwa i Zespołu ds. Wizyty Ojca Świętego w Polsce w 2016 roku[46]. Dokonał konsekracji biskupów pomocniczych krakowskich: Grzegorza Rysia (2011) i Damiana Muskusa (2011) oraz biskupów bielsko-żywieckich: diecezjalnego – Romana Pindla (2014) i pomocniczego – Piotra Gregera (2011). Ponadto był współkonsekratorem podczas święceń jedenastu biskupów[3].

W 2009 wszedł w skład Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa[47].

Jan Paweł II uczynił go wykonawcą swojego testamentu[2]. Pomimo zobowiązania w tym dokumencie nie zniszczył osobistych notatek papieża, zaś niektóre z nich udostępnił do publikacji w książce Jestem bardzo w rękach Bożych z 2014, co wzbudziło kontrowersje. Uzasadniając swoje działanie, oświadczył, że Jan Paweł II pozwolił mu samodzielnie zadecydować w sprawie osobistych zapisków. Te z nich, które należało zniszczyć, zostały zniszczone, zaś opublikowano te notatki, które pozwalają zrozumieć duchowość papieża[48]. Autor książki Świadectwo (2007), opisującej wspomnienia dotyczące życia i pracy Jana Pawła II, na podstawie której w 2008 został wyprodukowany film pod tym samym tytułem.

W 2007 w artykułach „Głosu Wielkopolskiego” i „La Stampy” zarzucono mu niepowiadamianie Jana Pawła II o przypadkach molestowania seksualnego w Kościele katolickim[49][50][51]. W 2020 w reportażu telewizyjnym Marcina Gutowskiego Don Stanislao. Druga twarz kardynała Dziwisza, wyemitowanym w stacji TVN24, sformułowane zostały wątpliwości co do jego roli w tuszowaniu nadużyć seksualnych popełnionych m.in. przez księdza z diecezji bielsko-żywieckiej, założyciela Legionu Chrystusa Marciala Maciela i byłego kardynała Theodore’a McCarricka, a także czerpania z tego tytułu osobistych korzyści[52][53]. W reportażu zamieszczono wypowiedzi z zarzutami sformułowanymi przez księdza Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego[53] oraz fragmenty wywiadu udzielonego Piotrowi Kraśce, w którym hierarcha zaprzeczał swojej wiedzy na temat przypadków wykorzystania seksualnego w Kościele[54]. Stolica Apostolska wszczęła postępowanie weryfikujące zarzuty sygnalizowanych jego zaniedbań z czasów sprawowania urzędu arcybiskupa metropolity krakowskiego, a zadanie przygotowania dokumentacji zostało zlecone kardynałowi Angelowi Bagnascowi, emerytowanemu arcybiskupowi Genui[55]. W 2022 Nuncjatura Apostolska w Polsce powiadomiła, że w zbadanych przypadkach jego działania oceniono jako prawidłowe[56].

W 2021 państwowa komisja ds. pedofilii złożyła do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez niego (oraz innych biskupów: Tadeusza Rakoczego, Romana Pindla i Piotra Gregera) przestępstwa niezawiadomienia organów ścigania o nadużyciach seksualnych na szkodę małoletnich[57], których w latach 1984–1989 miał się dopuścić ówczesny proboszcz parafii św. Marii Magdaleny w Międzybrodziu Bialskim[58]. Prokurator odmówił wszczęcia postępowania w tej sprawie, uznając, że gdy hierarchowie mieli otrzymać informacje o tych czynach, nie istniał jeszcze prawny obowiązek zawiadomienia organów ścigania[59].

Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2017 prezydent RP Andrzej Duda „w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla życia publicznego i społecznego, za budowanie pozytywnego wizerunku Polski na świecie oraz za osiągnięcia w dziele pojednania między ludźmi” odznaczył go Orderem Orła Białego[1]. Wcześniej postanowieniem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 10 października 2003 „w uznaniu wybitnych zasług w rozwijaniu współpracy między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską” został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[60]. Otrzymał również: Order Bernardo O’Higginsa (1993, Chile)[61], Order Wyzwoliciela San Martina (1998, Argentyna)[5], Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (1999, Hiszpania)[62], Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2000, Włochy)[63], Krzyż Wielki Orderu Zasługi (2008, Portugalia)[64], Wielką Złotą Odznakę Honorową na Wstędze za Zasługi dla Republiki Austrii (2009, Austria)[65], Krzyż Wielki Narodowego Orderu Zasługi (2010, Kolumbia)[66] i Krzyż Wielki Orderu Zasługi (2016, Węgry)[67]. W 2019 został udekorowany Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości[68].

Nadano mu honorowe obywatelstwo: Zakopanego (1998)[69], Wadowic (2001)[70], Nowego Targu (2006)[71], gminy Pelplin (2006)[72], Krosna (2007)[73], Mszany Dolnej (2007)[74], gminy Opoczno (2007)[75], Starego Sącza (2007)[76], Lidzbarka Warmińskiego (2008)[77], Krakowa (2009)[78], Międzyrzeca Podlaskiego (2010)[79], Wieliczki (2016)[80], Libiąża (2019)[81] oraz argentyńskiego Buenos Aires (2009)[82] i słowackiego Rużomberka (2020)[83]. Został wyróżniony medalem „Za Szczególne Zasługi dla Rabiańskiej Gminy” (2002)[84], Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego (2009)[85] i Złotym Medalem Honorowym za Zasługi dla Województwa Małopolskiego (2012)[86]. Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP uhonorowała go tytułem Człowieka Roku 2006[87], zaś Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski tytułem Małopolanina Roku 2006[88].

Tytuły doktora honoris causa przyznały mu: Katolicki Uniwersytet Lubelski (2001)[89], Akademia Pedagogiczna w Krakowie (2006)[90], katolicki uniwersytet Abat Oliba CEU w Barcelonie (2007)[91], Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (2008)[92], Papieski Uniwersytet Katolicki w Buenos Aires (2009)[93], Stołeczny Uniwersytet America w Bogocie (2010)[5][66], Uniwersytet Bukareszteński (2011)[94], Uniwersytet del Salento w Lecce (2011)[95], Uniwersytet Tirański (2013)[96] i Uniwersytet Preszowski (2014)[97]. W 1996 został odznaczony medalem Bene merenti Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie[5].

Ponadto został uhonorowany Medalem Świętego Brata Alberta (2000)[98], Złotym Hipolitem i godnością Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej (2005)[99], Orderem Wielkiego Krzyża, Honoru i Dewocji Zakonu Maltańskiego (2006)[100], Złotym Krzyżem Pielgrzyma (2006)[101], międzyreligijną Nagrodą im. Kardynała Augustyna Bea Ligi Przeciw Zniesławianiu (2010)[102], Nagrodą im. Włodzimierza Pietrzaka Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” (2015)[103] oraz nagrodą im. Sándora Petőfiego (2017)[104]. Redakcja „Tygodnika Solidarność” przyznała mu tytuł Człowieka Roku 2005[105]. W plebiscycie Wiktory 2008 Akademia Telewizyjna wyróżniła go nagrodą Superwiktor Specjalny[106]. W 2003 został honorowym kibicem rzymskiego S.S. Lazio[2].

Za życia wystawiono mu trzy pomniki, na których został przedstawiony w towarzystwie Jana Pawła II – w Rokicinach Podhalańskich[107], w Zakopanem na Krzeptówkach[108] i w Rabie Wyżnej[109]. Jego wizerunek widnieje także na płaskorzeźbie przy Ołtarzu Trzech Tysiącleci, znajdującego się na terenie klasztoru paulinów w Krakowie[110].

Publikacje książkowe

  • 1984: Kult św. Stanisława biskupa w Krakowie do Soboru Trydenckiego, Kraków
  • 1988: Ojciec Święty Jan Paweł II w swojej Ojczyźnie, Rzym, ISBN 88-209-1604-5
  • 2001: Dotknąłem tej tajemnicy, Kraków, ISBN 83-87960-84-5
  • 2003: Modlitwa w Getsemani wciąż trwa, Lublin, ISBN 83-917352-2-2
  • 2006: Miłością mocni, Kraków, ISBN 83-7422-069-4
  • 2006: Więcej sportu..., Kraków, ISBN 83-60293-39-2
  • 2006: Pozwólcie mi Odejść. Siła w Słabości Jana Pawła II, Częstochowa, ISBN 83-7424-195-0
  • 2006: Pielgrzym miłości. Świadectwo o słudze Bożym Janie Pawle II, Kraków, ISBN 83-7422-083-X
  • 2007: Świadectwo, Warszawa
  • 2008: Bo wezwał Cię Chrystus, Rafael, Kraków
  • 2008: Głos ze Skałki, Kraków, ISBN 978-83-60967-72-0
  • 2009: Kardynał Stanisław Dziwisz. Nadzieje i niepokoje. O myśli społecznej Kościoła, Wydawnictwo Znak, Kraków, ISBN 978-83-240-1193-3
  • 2010: Kapłani. Słudzy wielkiej tajemnicy, Kraków, ISBN 978-83-7422-276-1
  • 2011: Ale dali szkołę, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków
  • 2011: Jan Paweł II. Papież, który kochał góry, Warszawa, ISBN 978-83-01-16644-1
  • 2011: Dziedzictwo świętości Jana Pawła II w relacjach świadków, Kraków, ISBN 978-83-62747-02-3
  • 2012: Dziękczynienie za dar Jana Pawła II, Kraków, ISBN 978-83-7553-132-9
  • 2014: U boku Świętego. Rozmowa z Gian Franco Svidercoschim, Kraków, ISBN 978-83-7422-587-8
  • 2015: Polsko, uwierz w swoją wielkość, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków
  • 2016: Pielgrzymka odwagi i nadziei. Franciszek w Polsce z młodzieżą świata, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków

Przypisy

  1. ↑ a b M.P. z 2017 r. poz. 333. [dostęp 2019-04-27].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Abp Stanisław Dziwisz metropolitą krakowskim. ekai.pl (arch.), 2005-06-03. [dostęp 2018-02-22].
  3. ↑ a b c d e Stanisław Dziwisz. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2021-02-06]. (ang.).
  4. ↑ a b c C. Ryszka. „Nigdy nie opuścił Krakowa”. „Niedziela”. nr 36/2005. ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-03-17]. 
  5. ↑ a b c d Nota biograficzna Stanisława Dziwisza na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl (arch.). [dostęp 2019-02-22].
  6. ↑ Wikariusze w parafii. parafiamakowska.pl. [dostęp 2017-12-19].
  7. ↑ G. Starzak: Kościół potrzebuje świętych kapłanów. dziennikpolski24.pl, 2013-03-28. [dostęp 2017-12-19].
  8. ↑ F. Pacyga: Podsumowanie roku 2006 przez kancelarię oraz komitet parafialny w Krempachach. krempachy.ugnowytarg.pl (arch.). [dostęp 2022-08-14].
  9. ↑ Kardynał Dziwisz w Krempachach. Nadanie gimnazjum im. Jana Pawła II. „Na Spiszu”. Nr 3 (60), s. 3–4, 2006. ISSN 1234-2262. [dostęp 2020-08-24]. 
  10. ↑ Abp Stanisław Dziwisz – nowy metropolita krakowski (biogram). ekai.pl (arch.), 2005-06-03. [dostęp 2018-02-22].
  11. ↑ a b P. Bieliński: Abp Stanisław Dziwisz – Cyrenejczyk nie z przymusu (sylwetka). ekai.pl (arch.), 2005-08-27. [dostęp 2018-02-22].
  12. ↑ Nomina del Prefetto Aggiunto della Casa Pontificia. press.catholica.va (arch.), 1998-02-07. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  13. ↑ A. Boniecki: Don Stanislao. tygodnik.onet.pl, 2009-04-21. s. 3. [dostęp 2013-03-17].
  14. ↑ Conferimento della dignità arcivescovile. press.vatican.va, 2003-09-29. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  15. ↑ Bp Stanisław Dziwisz mianowany arcybiskupem. ekai.pl (arch.), 2003-09-29. [dostęp 2018-02-22].
  16. ↑ Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Cracovia (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2006-06-03. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  17. ↑ Uroczystości świętych Piotra i Pawła w Rzymie. ekai.pl (arch.), 2005-06-29. [dostęp 2018-02-22].
  18. ↑ Abp Dziwisz objął rządy w archidiecezji krakowskiej. ekai.pl (arch.), 2005-08-27. [dostęp 2013-08-22].
  19. ↑ Historia Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. upjp2.edu.pl. [dostęp 2015-02-02].
  20. ↑ Nota biograficzna Stanisława Dziwisza na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl. [dostęp 2019-04-28].
  21. ↑ Kardynał Dziwisz o pochówku na Wawelu: Wysłuchałem pragnienia rodziny. gazeta.pl (arch.), 2010-04-16. [dostęp 2017-07-29].
  22. ↑ „Nie na Wawel! Powązki!” „Ręce precz od kardynała!”. tvn24.pl (arch.), 2010-04-14. [dostęp 2020-12-13].
  23. ↑ Kard. Dziwisz złożył rezygnację. ekai.pl (arch.), 2014-05-02. [dostęp 2018-02-22].
  24. ↑ D. Cicha: Kto zostanie metropolitą po kardynale Dziwiszu?. gazetakrakowska.pl, 2016-08-26. [dostęp 2016-08-27].
  25. ↑ Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Kraków (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2016-12-08. [dostęp 2016-12-08].
  26. ↑ Kraków: Przyjęcie rezygnacji kard. Stanisława Dziwisza. Abp Marek Jędraszewski – metropolitą krakowskim. episkopat.pl, 2016-12-08. [dostęp 2016-12-09].
  27. ↑ Abp Marek Jędraszewski nowym metropolitą krakowskim. diecezja.pl (arch.). [dostęp 2019-02-22].
  28. ↑ B. Gancarz: „Najwspanialsza pośród gwiazd” w rękach abp. Marka Jędraszewskiego. krakow.gosc.pl, 2017-01-28. [dostęp 2017-01-28].
  29. ↑ Annuncio di Concistoro per la creazione di nuovi Cardinali. press.vatican.va, 2006-02-22. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  30. ↑ Abp Dziwisz nowym kardynałem. ekai.pl (arch.), 2006-02-22. [dostęp 2018-02-22].
  31. ↑ Concistoro ordinario pubblico per la creazione di quindici nuovi Cardinali (continuazione). press.vatican.va, 2006-03-24. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  32. ↑ Pierwszy konsystorz Benedykta XVI. ekai.pl (arch.), 2006-03-24. [dostęp 2018-02-22].
  33. ↑ M. Bochenek: Kardynalski ingres. radiomaryja.pl, 2006-04-03. [dostęp 2013-03-17].
  34. ↑ Kard. Dziwisz obejmie jutro swój kościół tytularny w Rzymie. ekai.pl (arch.), 2006-10-23. [dostęp 2018-02-22].
  35. ↑ Nomina di Cardinali Membri dei Dicasteri della Curia Romana. press.vatican.va, 2006-05-06. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  36. ↑ Kard. Dziwisz członkiem dwóch watykańskich dykasterii. ekai.pl (arch.), 2006-05-06. [dostęp 2018-02-22].
  37. ↑ Nomine nel Pontificio Consiglio Per i Laici. press.vatican.va, 2008-04-24. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  38. ↑ Troje Polaków weszło do Papieskiej Rady ds. Świeckich. ekai.pl (arch.), 2008-04-24. [dostęp 2018-02-22].
  39. ↑ Nomina di Membri e di Consultori del Pontificio Consiglio per gli Operatori Sanitari. press.vatican.va, 2011-01-05. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  40. ↑ Polacy członkami Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. ekai.pl (arch.), 2011-01-05. [dostęp 2018-02-22].
  41. ↑ Elenco dei cardinali che entrano in conclave secondo il loro rispettivo ordine e precedenza (vescovi, presbiteri, diaconi). press.vatican.va, 2013-03-12. [dostęp 2014-05-03]. (wł.).
  42. ↑ Kardynałowie będą szli w procesji. ekai.pl (arch.), 2013-03-12. [dostęp 2018-02-22].
  43. ↑ Nota biograficzna Stanisława Dziwisza w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy. cardinals.fiu.edu. [dostęp 2020-06-28]. (ang.).
  44. ↑ Kard. Stanisław Dziwisz członkiem Rady Stałej KEP (popr.). ekai.pl (arch.), 2007-03-14. [dostęp 2018-02-22].
  45. ↑ Biskupi Jędraszewski i Polak weszli do Rady Stałej KEP. ekai.pl (arch.), 2009-10-07. [dostęp 2018-02-22].
  46. ↑ Stanisław Dziwisz na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-08-15].
  47. ↑ A. Agaciak: Nominowano 65 nowych członków Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. gazetakrakowska.pl, 2009-09-14. [dostęp 2013-03-17].
  48. ↑ T. Krzyżak: Zapiski papieża Jana Pawła II ujawnione. rp.pl, 2014-01-22. [dostęp 2020-12-13].
  49. ↑ K.M. Kaźmierczak: Milczenie kardynała Dziwisza. wiadomosci24.pl (za „Głos Wielkopolski”), 2007-01-26. [dostęp 2010-08-31].
  50. ↑ G. Galeazzi: Preti pedofili, il segreto di Stanislao. lastampa.it (arch.), 2007-02-22. [dostęp 2010-05-08]. (wł.).
  51. ↑ „Dziwisz ukrywał skandale seksualne”. interia.pl (arch.), 2007-02-22. [dostęp 2017-02-27].
  52. ↑ 50 tysięcy dolarów, kapela w stylu El Mariachi i „walizki z pieniędzmi”. Niejasne powiązania kardynała Dziwisza. tvn24.pl, 2020-11-10. [dostęp 2020-12-20].
  53. ↑ a b S. Piegza: Sprawa kardynała Dziwisza. Odnalazł się list o ofierze pedofilii. wiadomosci.onet.pl, 2020-12-01. [dostęp 2020-12-20].
  54. ↑ Kardynał Dziwisz: chcą przerzucić na mnie odpowiedzialność, ale ja tej odpowiedzialności nie miałem. tvn24.pl, 2020-10-20. [dostęp 2020-12-13].
  55. ↑ Komunikat w sprawie wizyty kard. A. Bagnasco. nuncjatura.pl, 2021-06-26. [dostęp 2021-06-26].
  56. ↑ Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w sprawie kard. S. Dziwisza. nuncjatura.pl, 2022-04-22. [dostęp 2022-08-14].
  57. ↑ Sprawa Janusza Szymika. Zawiadomienie w sprawie czterech hierarchów w tym kard. Dziwisza. onet.pl, 2021-03-11. [dostęp 2022-08-18].
  58. ↑ S. Piegza: Czy Pan Bóg zapomniał o Międzybrodziu?. onet.pl, 2020-09-11. [dostęp 2022-09-10].
  59. ↑ S. Piegza: Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie biskupów i kard. Dziwisza. onet.pl, 2021-10-01. [dostęp 2021-10-06].
  60. ↑ M.P. z 2004 r. nr 6, poz. 110. [dostęp 2017-04-07].
  61. ↑ Laudacja na cześć Stanisława Dziwisza wygłoszona podczas wręczenia tytułu doktora honoris causa Akademii Pedagogicznej w Krakowie. up.krakow.pl. [dostęp 2015-09-30].
  62. ↑ Akt nadania orderów przez króla Jana Karola. boe.es, 1999-02-13. [dostęp 2013-03-17]. (hiszp.).
  63. ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 2000-03-06. [dostęp 2010-08-31]. (wł.).
  64. ↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt, 2009-02-26. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
  65. ↑ Aufstellung aller durch den Bundespräsidenten verliehenen Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik Österreich. parlament.gv.at. [dostęp 2012-08-21]. (niem.).
  66. ↑ a b Kard. Dziwisz z wizytą na Kubie. ekai.pl (arch.), 2010-02-23. [dostęp 2018-02-22].
  67. ↑ Kardynał Dziwisz z orderem od Viktora Orbana. fakty.interia.pl, 2016-01-24. [dostęp 2016-01-24].
  68. ↑ J. Tyrka, J. Adamik: Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości dla kard. Stanisława Dziwisza. diecezja.pl, 2019-05-29. [dostęp 2019-06-08].
  69. ↑ A. Karpiel: Spotkanie trzech Honorowych Obywateli Zakopanego. watra.pl, 2006-05-03. [dostęp 2014-08-09].
  70. ↑ Abp Dziwisz honorowym obywatelem Wadowic. ekai.pl (arch.), 2005-11-21. [dostęp 2018-02-22].
  71. ↑ Uchwała Nr 24/XXXVII/06 Rady Miasta Nowego Targu. nowytarg.pl, 2006-03-29. [dostęp 2013-03-17].
  72. ↑ Metropolita Krakowski Ksiądz Kardynał Stanisław Dziwisz. pelplin.pl. [dostęp 2019-08-01].
  73. ↑ Uchwała Nr X/185/07 Rady Miasta Krosna. bip.umkrosno.pl, 2007-06-09. [dostęp 2016-05-01].
  74. ↑ Uchwała Nr X/57/2007 Rady Miasta w Mszanie Dolnej. bip.malopolska.pl, 2007-05-21. [dostęp 2014-12-08].
  75. ↑ Uchwała Nr XII/107/07 Rady Miejskiej w Opocznie. prawomiejscowe.pl, 2007-10-11. [dostęp 2022-08-14].
  76. ↑ Uchwała Nr VIII/89/07 Rady Miejskiej w Starym Sączu. bip.stary.sacz.pl, 2007-04-26. [dostęp 2014-08-09].
  77. ↑ Uchwała Nr XXIV/182/08 Rady Miejskiej w Lidzbarku Warmińskim. lidzbarkw-um.bip-wm.pl, 2008-07-30. [dostęp 2014-12-08].
  78. ↑ Uchwała Nr LXV/832/09 Rady Miasta Krakowa. bip.krakow.pl, 2009-03-04. [dostęp 2013-03-17].
  79. ↑ Uchwała Nr LIII/442/10 Rady Miasta Międzyrzec Podlaski. ummiedzyrzecpodlaski.bip.lublin.pl, 2010-07-20. [dostęp 2018-06-21].
  80. ↑ Uchwała Nr XXVII/324/2016 Rady Miejskiej w Wieliczce. bip.malopolska.pl, 2016-11-10. [dostęp 2018-02-22].
  81. ↑ Uchwała Nr VI/44/2019 Rady Miejskiej w Libiążu. bip.malopolska.pl, 2019-04-04. [dostęp 2019-10-06].
  82. ↑ kard. Dziwisz honorowym obywatelem Buenos Aires. ekai.pl (arch.), 2009-11-16. [dostęp 2018-02-22].
  83. ↑ M. Frukacz, P. Mačala: Kard. Dziwisz został honorowym obywatelem miasta Ružomberok. niedziela.pl, 2020-12-24. [dostęp 2020-12-24].
  84. ↑ Raba Wyżna: medale dla Papieża i bp. Dziwisza. ekai.pl (arch.), 2002-04-09. [dostęp 2018-02-22].
  85. ↑ Uchwała Nr XXXIV/796/09 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego. kujawsko-pomorskie.pl (arch.), 2009-05-25. [dostęp 2016-12-27].
  86. ↑ Święto Małopolski 2012. malopolska.pl, 2012-06-06. [dostęp 2017-06-18].
  87. ↑ Uchwała. federacja.krakow.pl (arch.). [dostęp 2016-07-05].
  88. ↑ Tytuły Małopolan Roku 2006 wręczone. nowamalopolska.pl (arch.), 2007-02-18. [dostęp 2018-06-21].
  89. ↑ Doktor Honoris Causa KUL Stanisław Kardynał Dziwisz. kul.pl. [dostęp 2013-03-17].
  90. ↑ Doktorzy honoris causa. wsp.krakow.pl (arch.). [dostęp 2019-02-22].
  91. ↑ Kard. Dziwisz doktorem h.c. uniwersytetu w Barcelonie. ekai.pl (arch.), 2007-11-17. [dostęp 2018-02-22].
  92. ↑ Doktorzy Honoris Causa UWM. bip.uwm.edu.pl. [dostęp 2013-03-17].
  93. ↑ Kard. Dziwisz doktorem honoris causa Papieskiego Uniwersytetu Katolickiego w Buenos Aires. ekai.pl (arch.), 2009-11-19. [dostęp 2018-02-22].
  94. ↑ Kard. Dziwisz doktorem honoris causa Uniwersytetu w Bukareszcie. ekai.pl (arch.), 2011-05-19. [dostęp 2018-02-22].
  95. ↑ Kardynał Dziwisz doktorem honoris causa. ekai.pl (arch.), 2011-11-16. [dostęp 2018-02-22].
  96. ↑ Kard. Dziwisz doktorem honoris causa. ekai.pl (arch.), 2013-04-26. [dostęp 2018-02-22].
  97. ↑ Słowackie honory dla kard. Dziwisza. krakow.gosc.pl, 2014-11-12. [dostęp 2015-01-20].
  98. ↑ Medal Św. Brata Alberta. albert.krakow.pl. [dostęp 2020-07-30].
  99. ↑ Sylwetka Stanisława Dziwisza na stronie Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego. thc.org.pl. [dostęp 2013-05-26].
  100. ↑ Kard. Dziwisz odznaczony najwyższym Orderem Zakonu Maltańskiego. ekai.pl (arch.), 2007-05-14. [dostęp 2018-02-22].
  101. ↑ J. Kraj: Reportaż: Kard. Dziwisz w Ziemi Świętej. franciszkanie.pl (arch.), 2006-11-21. [dostęp 2020-01-26].
  102. ↑ Kard. Dziwisz nagrodzony za dialog katolicko-żydowski. ekai.pl (arch.), 2010-05-27. [dostęp 2018-02-22].
  103. ↑ Kard. Stanisław Dziwisz i Caritas Polska laureatami nagrody im. Wł. Pietrzaka. ekai.pl (arch.), 2015-06-06. [dostęp 2018-02-22].
  104. ↑ Kard. Stanisław Dziwisz laureatem węgierskiej nagrody im. Sándora Petőfiego. ekai.pl, 2017-12-04. [dostęp 2017-12-10].
  105. ↑ K. Śliwa. Rozproszyć mrok. „Tygodnik Solidarność”. nr 10 (911) 10 marca 2006. ISSN 0208-8045. [dostęp 2014-10-13]. 
  106. ↑ Superwiktor, kardynał Stanisław Dziwisz. wp.pl, 2009-04-24. [dostęp 2018-02-22].
  107. ↑ Historia Parafii. rokicinyparafia.pl. [dostęp 2022-09-02].
  108. ↑ C. Ryszka. Pomnik ojca i syna na Krzeptówkach. „Niedziela”. nr 37/2004. ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-03-17]. 
  109. ↑ Odsłonięto pomnik Jana Pawła II w Rabie Wyżnej. malopolskie.pl, 2008-05-05. [dostęp 2013-03-17].
  110. ↑ Ołtarz Trzech Tysiącleci. skalka.paulini.pl (arch.). [dostęp 2021-09-25].

Linki zewnętrzne

Biskupi krakowscy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Polscy kardynałowie
Zmarli kardynałowie
Zmarli byli kardynałowie
Żyjący kardynałowie
bez uprawnień elektorskich
Żyjący kardynałowie elektorzy

kursywą oznaczono kardynałów mianowanych przez antypapieża Feliksa V
w nawiasach podano rok kreacji kardynalskiej

Członkowie Kolegium Kardynałów
Kardynał
biskup
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Kardynał
prezbiter
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Kardynał
diakon
kardynałowie
elektorzy
kardynałowie
nieelektorzy
Powiązane
byli
kardynałowie

Template-Cardinal.svg

Liczba purpuratów wynosi 224 zaś uprawnionych do udziału w Konklawe wynosi 125

Papież Jan Paweł II
  • 16 października 1978 – 2 kwietnia 2005

JohannesPaulusSimonis1985.2 (cropped).jpg
(c) Rob Croes / Anefo, CC BY 4.0
Biografia
Pontyfikat
Upamiętnienie
Dramaty i książki
Dokumenty papieskie
Współpracownicy

John paul 2 coa.svg

Małopolanie Roku

Media użyte na tej stronie

ARG Order of the Liberator San Martin - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Wyzwoliciela San Martina
HUN Order of Merit of the Hungarian Rep (civil) 1class BAR.svg
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (Orderu Zasługi Węgier) – odmiana cywilna.
National Order of Merit (Colombia) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Merit (Colombia)
Stanisław Dziwisz (2018).jpg
Dzień Zaduszny w Sanktuarium Jana Pawła II w Krakowie
Cordone di gran Croce OMRI BAR.svg
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
Dziwisz signature.svg
Autor: Manitarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Podpis kard. Stanisława Dziwisza
Template-Cardinal.svg
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5
Generic template for coat of arms of a cardinal.

Indications: The file contains various forms of shields, processional crosses and palliums to choose, only visible when lowered and opens with Inkscape.

Kardynał Stanisław Dziwisz.jpg
Autor: maciek.malec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kardynał Dziwisz w Kalwarii Zebrzydowskiej - Procesja Zaśnięcia NMP 2007
CHI Orden Bernardo O'Higgins Gran Cruz BAR.svg
Baretka: Order Bernardo O'Higginsa – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
046CupolaSPietro.jpg
Autor: MarkusMark, Licencja: CC BY-SA 3.0
Città del Vaticano - Cupola della Basilica di S. Pietro
John paul 2 coa.svg
Autor: Magul, Licencja: CC-BY-SA-3.0

DETAILED (MULTILINGUAL) DESCRIPTION AT THE HOLY SEE WEBSITE: Coat of Arms of His Holiness John Paul II (The Holy See Press Office).

Herb Jana Pawła II.
W błękitnym polu tarczy, krzyż złoty łaciński, (stykający się z krawędzią tarczy jak w przypadku figury zaszczytnej), przesunięty w prawo. Pod poprzeczną belką krzyża, po lewej (heraldycznie) stronie, złota litera M, oznaczająca Maryję.
Dewiza wybrana przez Jana Pawła II brzmiała Totus Tuus (Cały twój). Zgodnie jednak z zasadą konstrukcji stosowaną w herbach papieskich, dewiza ta nie była zamieszczana w herbie.
SMOM-gcs.svg
Autor: Arturolorioli, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order of Malta ribbon (Knight Grand Cross of Honour and Devotion)
Coat of arms of Stanisław Dziwisz.svg
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5
Coat of Arms of the Polish Cardinal Stanisław Dziwisz, Archbishop of Cracow.
JohannesPaulusSimonis1985.2 (cropped).jpg
(c) Rob Croes / Anefo, CC BY 4.0
Jan Paweł II podczas wizyty w Holandii w 1985 roku
POR Ordem do Merito Gra-Cruz BAR.svg
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Portugalia. (Ordem do Mérito – Grã-Cruz).
Wizyta Jana Pawła II w Sejmie RP (1999) 01.jpg
Autor: Sejm RP, Licencja: CC BY 2.0
Wizyta Jana Pawła II w Sejmie RP. 1999.
AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 2nd Class BAR.png
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 2. Klasy
ESP Isabella Catholic Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Isabella the Catholic, Grand Cross