Stanisław Świtalski

Stanisław Świtalski

pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	28 marca 1890 Gródek Jagielloński, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	19 września 1939 Krzywa Góra, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1914–1939
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	9 Dywizja Piechoty DOK VII 16 Dywizja Piechoty
Stanowiska	szef sztabu dywizji dowódca piechoty dywizyjnej pomocnik dowódcy okręgu korpusu ds. uzupełnień dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska obrona Lwowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Stanisław Świtalski (z prawej) i por Józef Gigiel-Melechowicz. Okres służby w Legionach

Stanisław Jan Ferdynand Świtalski (ur. 28 marca 1890 w Gródku Jagiellońskim, zm. 19 września 1939 k. Famułek Królewskich) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Był synem radcy Józefa Świtalskiego i Heleny z Chądzyńskich. Po ukończeniu szkoły ludowej w Gródku i gimnazjum we Lwowie (1908) wstąpił na Uniwersytet Lwowski^[1]. Przed I wojną światową ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego (1913). Od sierpnia 1914 do lipca 1917^[2] w Legionach. Walczył w szeregach 2 pułku piechoty (dowodził plutonem a następnie kompanią). Przeniesiony do 6 pułku piechoty, walczył nad Styrem i Stochodem. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie, od 1918 w Polskiej Organizacji Wojskowej^[2].

Od 3 listopada 1918^[2] w Wojsku Polskim, brał udział jako dowódca kompanii sztabowej Brygady Lwów w bitwie o Lwów w tymże roku. Podczas walk został ranny^[1]. Podczas wojny polsko-rosyjskiej dowodził batalionem w 6 pułku piechoty Legionów, a następnie pełnił funkcję zastępcy dowódcy tego pułku w latach 1920–1922^[2].

W latach 1922–1923 słuchacz Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do 20 Dywizji Piechoty na stanowisko szefa sztabu^[3]. 1 listopada 1923 roku został przydzielony do Inspektoratu Armii Nr I w Wilnie na stanowisko 2 referenta^[4]. 1 września 1926 roku został przeniesiony do składu osobowego generała do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych, generała brygady Stanisława Burhardt-Bukackiego na stanowisko I oficera sztabu^[5]. 31 marca 1927 roku został przeniesiony do 82 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy pułku^[6]. W październiku 1931 roku został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach^[7]. W 1934 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu na stanowisko pomocnika dowódcy do spraw uzupełnień^[8]. 2 kwietnia 1938 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu^[9].

2 września 1939 z powodu nieudolnego dowodzenia został odwołany ze stanowiska dowódcy dywizji i skierowany do dyspozycji dowódcy Armii „Pomorze”. 7 września objął dowództwo improwizowanej grupy bojowej złożonej z oddziałów wartowniczych, etapowych, Przysposobienia Wojskowego i rozbitków z innych oddziałów armii. 10 września grupa ta po dołączeniu III batalionu 144 pułku piechoty rez. liczyła około trzech batalionów piechoty i miała za zadanie utrzymanie przeprawy na Bzurze w Sochaczewie. Podczas przebijania się resztek grupy przez Puszczę Kampinoską, poległ w walce z Niemcami w okolicach gajówki Krzywa Góra. Początkowo pochowany w miejscu śmierci, w 1951 prochy ekshumowano i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B10-6-9)^[10].

Awanse

Grób Stanisława Świtalskiego

• podporucznik – 1915
• porucznik – 1916
• kapitan – 1919
• major – 1920
• podpułkownik – 1924
• pułkownik – 1 stycznia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[11]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[12]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[13]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[14][15]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie^[16], po raz drugi w 1921^[17])
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[18][19]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[15]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[15]
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę^[15]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[15]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[20]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
• Krzyż Pamiątkowy 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich (Krzyż Wytrwałości)^[16]
• Odznaka 82 Pułku Piechoty
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, 1929)^[21]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931, s. 11.
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 828–829. ISBN 83-211-1096-7.