Stanisław Alexandrowicz (historyk)

Stanisław Alexandrowicz
Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1931
Wilno

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 2015
Toruń

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia Europy Wschodniej XIV-XIX w. , historia kartografii
Alma Mater

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Doktorat

1960

Habilitacja

1972

Profesura

10 maja 1994

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Stanisław Jerzy Alexandrowicz (ur. 5 kwietnia 1931 w Wilnie, zm. 9 kwietnia 2015 w Toruniu[1]) – polski historyk, specjalizujący się w historii Europy Wschodniej XIV-XIX w. oraz historii kartografii.

Życiorys

Jego ojciec Bohdan Alexandrowicz był kierownikiem oddziału polityczno-narodowościowego w Urzędzie Wojewódzkim w Łucku, w urzędzie województwa wołyńskiego; po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów 24 września 1939 r. (wraz z nim wicewojewoda województwa wołyńskiego Ignacy Strzemiński), a następnie skazany na śmierć przez trybunał wojskowy i stracony w Łucku 28 grudnia 1939 r.[2] W 1950 r. Stanisław Alexandrowicz ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Toruniu i rozpoczął studia w zakresie historii i archiwistyki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Studia I° ukończył w 1953 r. Jego wykładowcami byli wówczas m.in. Bronisław Włodarski i Karol Górski. Studia II° odbył na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie wykładali m.in. Gerard Labuda, Henryk Łowmiański i Kazimierz Tymieniecki. Ukończył je w 1955 r. i podjął pracę w Wojskowym Archiwum Państwowym w Poznaniu. W latach 1955–1958 odbywał aspiranturę pod kierunkiem Henryka Łowmiańskiego w Katedrze Historii Narodów ZSRR Uniwersytetu Poznańskiego. W 1958 r. został tam zatrudniony jako starszy asystent. Stopień doktora uzyskał w 1960 r. Tematem jego rozprawy były Funkcje gospodarcze miasteczek Białorusi i Litwy (XVI – I poł. XVII w.). Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1972 r. na podstawie rozprawy Rozwój kartografii Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do połowy XVIII wieku.

W latach 1977–1987 pracował w Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, gdzie kierował Zakładem Historii Starożytnej i Średniowiecznej. Dwukrotnie (1978-1981 oraz 1982-1983) pełnił funkcję prodziekana Wydziału Humanistyczego[3].

W 1987 r. został zatrudniony na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, gdzie do 2001 r. kierował Zakładem Historii Narodów ZSRR (potem przekształconym w Zakład Historii Europy Wschodniej). W 1989 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1994 r. profesora zwyczajnego nauk humanistycznych.

W pierwszej połowie lat 90. prowadził wykłady na sesjach plenarnych Polskiego Uniwersytetu Ludowego w Mińsku[4].

W latach 1995–2001 ponownie współpracował z Uniwersytetem w Białymstoku, a później został wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[5].

Jego zainteresowania zawodowe dotyczyły historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia, historii gospodarczej (zwłaszcza miast i miasteczek), historii kartografii, zesłańców polskich w Kazachstanie w latach 1940–1946, a także dziejów lotnictwa.

Działał w Aeroklubie Poznańskim, był pilotem szybowcowym I klasy, w 1968 r. uzyskał złotą Odznakę Szybowcową.

Ojciec trójki dzieci: Małgorzaty, Przemysława i Jarosława[6].

Został pochowany na zabytkowym cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Zmarł prof. Alexandrowicz (pol.). UMK. [dostęp 2015-04-15].
  2. Stanisław Alexandrowicz: W cieniu czerwonej gwiazdy. 68. rocznica agresji sowieckiej na Polskę. Mówili, że idą nam z pomocą. lwow.com.pl. [dostęp 2015-03-06].
  3. Historia Uniwersytetu w Białymstoku [dostęp 2021-01-05].
  4. Oświata i szkolnictwo polskie poza białoruskim systemem oświatowym. W: Oświata... s. 302.
  5. Wykładowcy, wsksim.edu.pl [dostęp 2012-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-28].
  6. Przed ponad miesiącem odszedł na zawsze z Torunia kolejny wilnianin i zesłaniec [dostęp 2018-09-26].
  7. Alexandrowicz Stanisław – miejsce pochówku [dostęp z dnia: 2018-03-17].

Bibliografia

  • Agnieszka Grędzik-Radziak: Oświata i szkolnictwo polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej i współczesnej Białorusi 1939–2001. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2007, s. 441. ISBN 978-83-60738-09-2.
  • Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 64–65, ISBN 83-231-1988-0.

Linki zewnętrzne