Stanisław Batys Gorski

Stanisław Batys Gorski (ur. 6 maja 1802 w Dwórce k. Kobrynia, zm. 3 kwietnia 1864 w Warszawie) – polski biolog, botanik, entomolog i farmaceuta.

Przez rok studiował nauki przyrodnicze, a następnie medycynę na Uniwersytecie Wileńskiego, studia ukończył w 1825, od 1830 był tam wykładowcą. Prowadził badania dotyczące m.in. flory i fauny Puszczy Białowieskiej. Był autorem pracy Zoologia albo historyja naturalna zwierząt... (1836-37, wspólnie z N.A.Kumelskim). W latach 1829-1832 pełnił funkcję kierownika Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wileńskiego. W 1830 stworzył katalog zebranych przez siebie w latach 1820-29 roślin naczyniowych, w 1834 katalog roślin zgromadzonych w Ogrodzie Botanicznym Wileńskiej Medyko-Chirurgicznej Akademii. Od 1832 był asystentem i profesorem w na tej uczelni, wykładał tam botanikę i farmakologię. Kolekcjonował zbiory przyrodnicze, w początkowym okresie zielniki roślin z terenów województw wileńskiego, trockiego i podlaskiego (m.in. z Puszczy Białowieskiej). Od 1836 Gorski zainteresował się owadami, nabył od rodziny b. królewskiego kartografa Karola Hermanna Perthéesa jego rękopisy i jako jedyny systematyk opracował część zgromadzonej kolekcji wybranych grup błonkówek, muchówek i pluskwiaków. W 1842 władze rosyjskie zlikwidowały akademię, a zbiory przyrodnicze Batys Gorskiego przekazały do Kijowa. Z całej kolekcji Batys Gorskiemu pozwolono zachować tylko prywatną część kolekcji owadów oraz zielniki, równocześnie zmuszono go do przejścia na emeryturę. Zamieszkał wówczas w prywatnym muzeum przyrodniczym Konstantego hr. Tyzenhauza w Postawach. Hrabia przez ponad dziesięć lat finansował badania Gorskiego i jego wyjazdy za granicę m.in. w Berlinie drukowane i ilustrowane były monografie florystyczne i entomologiczne Gorskiego. W 1853 zmarł hr. Tyzenhauz, Batys Gorski zamieszkał wówczas u ziemianina Adolfa Kubickiego w Polesiu k. Święcian. Ostatnie 11 lat życia poświęcił opracowywaniu kolekcji chrząszczy, tworząc obszerną monografię, jego prace przerwało powstanie styczniowe. W dniu 3 maja 1864 roku Stanisław Batys Gorski popełnił samobójstwo.

Bibliografia