Stanisław Bobrowski
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 6 kwietnia 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | od 1915 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska | szef sztabu dywizji piechoty |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Stanisław Bobrowski (ur. 6 kwietnia 1896 w Okocimiu, zm. 10 lipca 1990 w Toronto) – pułkownik Wojska Polskiego, żołnierz Armii Hallera, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 i kampanii wrześniowej. W 1972 roku został awansowany przez prezydenta Augusta Zaleskiego do stopnia generała brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
W Okocimiu spędził dzieciństwo i uczęszczał do szkoły podstawowej. Następnie rozpoczął naukę w gimnazjum klasycznym w Nowym Targu, którą kontynuował w Tarnowie, później w Krakowie i ukończył ją w 1915 w Wiedniu zdaniem matury.
W tym samym roku został powołany do cesarskiej i królewskiej armii i wcielony do tarnowskiego 57 pułku piechoty, jako jednoroczny ochotnik. Podstawowe przeszkolenie wojskowe przeszedł w Přerovie w Czechach, a następnie został skierowany do szkoły oficerskiej, którą ukończył 24 lutego 1916. Wraz z pododdziałami 57 pp trafił na front włoski. W lipcu 1916 roku został mianowany Kadett-Aspiranem (chorążym) i objął dowództwo plutonu piechoty. Walczył na odcinkach frontu w Tyrolu, Karyntii, Izonzo i Bainsizza. Brał udział w ofensywie w Tyrolu i nad Izonzo oraz zdobyciu wzgórz Ortigara i Lepozze. Po ukończeniu kursu karabinów maszynowych w Lissa pod Pragą, w lutym 1917, został mianowany dowódcą kompanii karabinów maszynowych.
W dniu 27 września 1917 trafił do niewoli włoskiej. Początkowo przebywał w obozie jenieckim w Cassino, a następnie w obozie dla jeńców narodowości polskiej w Santa Maria Capua Vetere pod Neapolem, gdzie działał przy tworzeniu polskich jednostek wojskowych mających walczyć przy armii włoskiej. Do Armii Polskiej wstąpił 5 listopada 1918 i po odbyciu kursu w szkole oficerskiej pełnił funkcję adiutanta II batalionu 1 pułku strzelców im. H. Dąbrowskiego.
W grudniu 1918 trafił do Francji, gdzie został przydzielony do 2 pułku strzelców polskich w składzie 1 Dywizji Strzelców Polskich, najpierw jako dowódca plutonu piechoty, a następnie plutonu saperów. W kwietniu 1919, wraz z Armią Hallera wrócił do Polski. Od 3 maja 1919 brał udział w walkach na wschodzie, w ofensywie kijowskiej, a następnie wojnie polsko-rosyjskiej 1920 roku jako dowódca plutonu saperów oraz adiutant 2 psp (44 pułku Strzelców Kresowych). Uczestniczył w walkach pod Łuckiem, Równem, Połonnem, Miropolem, Holendrami, Ostrogiem, Krzemieńcem, Górynką, Biłką Szlachecką, Krasnem, Wolicą Śniatycką, Tyszowcami i Zwiahelem.
Po wojnie pozostał w Wojsku Polskim. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W tym samym roku objął dowództwo I batalionu 44 pułku piechoty Strzelców Kresowych, a następnie został przeniesiony do dowództwa 13 Dywizji Piechoty na stanowisko oficera sztabu dowódcy piechoty dywizyjnej, płk. Jana Skorobohaty-Jakubowskiego. 9 marca 1925 roku został przydzielony do Oddziału II Sztabu Generalnego w Warszawie na stanowisko referenta[1]. Szefem Oddziału II był wówczas płk inż. Michał Bajer. Początkowo pełnił tam funkcję szefa Wydziału „Zachód”, a następnie zastępcy szefa kontrwywiadu armii i szefa Referatu Informacyjnego DOK I Warszawa.
W maju 1926 roku, w czasie zamachu stanu wystąpił po stronie rządu i Prezydenta RP Wojciechowskiego. W czerwcu tego roku powrócił do macierzystego pułku w Równem na stanowisko dowódcy kompanii. 2 kwietnia 1929 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 61. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu tego roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II batalionu 44 pp[2].
W okresie od 5 stycznia 1931 roku do 1 listopada 1932 roku był słuchaczem XI Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Uczelnię ukończył z siedemnastą lokatą na 120 studiujących oficerów. Otrzymał dyplom naukowy oficera dyplomowanego i przydział do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. W listopadzie 1933 roku został przeniesiony do 45 pułk piechoty Strzelców Kresowych w Równem na stanowisko dowódcy batalionu[3]. W 1935 roku został oddelegowany do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu, a następnie objął stanowisko szefa sztabu 27 Dywizji Piechoty w Kowlu, które piastował do września 1939 roku.
W kampanii wrześniowej 1939 przeszedł, wraz z 27 DP, szlak bojowy od Borów Tucholskich do Lasek pod Warszawą. Brał udział w walkach na przedmościu bydgoskim, pod Aleksandrowem Kujawskim, w okolicach Włocławka, w bitwie nad Bzurą i w Puszczy Kampinoskiej.
Do niewoli dostał się 20 września 1939 pod Laskami. Początkowo przebywał w obozie jenieckim w Hohnstein koło Drezna, a po jego likwidacji w oflagach w Arnswalde, Gross-Born i Dössel. We wszystkich obozach z narażeniem życia chronił polskich oficerów pochodzenia żydowskiego oraz prowadził tajne kursy wojskowe, szczególnie zakazane przez władze niemieckie.
Z niewoli został uwolniony 1 kwietnia 1945 przez oddziały amerykańskie. Po uwolnieniu pełnił funkcję komendanta obozu w Wetzlar, a następnie dowódcy garnizonu i łącznika 9 Armii amerykańskiej. Po nieudanej próbie dołączenia do oddziałów 2 Korpusu Polskiego w Ankonie we Włoszech, powrócił do Niemiec, gdzie spotkał się z rodziną, która przyjechała z Polski.
W 1948 wyemigrował do Kanady i zamieszkał w Toronto. Od 1950 roku działał aktywnie w Kongresie Polonii Kanadyjskiej oraz współpracował z Kongresem Polonii Amerykańskiej. Równocześnie został dożywotnim członkiem dwóch placówek kombatanckich: Placówki 114 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Toronto oraz Placówki 346 Canadian Legion i ściśle współpracował z Placówką 206 SWAP w Miami.
W 1972 roku został awansowany do stopnia generała brygady i mianowany delegatem Ministra Obrony Narodowej i Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych na Kanadę. Po śmierci prezydenta Augusta Zaleskiego związał się z prezydentem Juliuszem Nowina-Sokolnickim, w którego rządzie pełnił obowiązki ministra ds. weteranów. W tym czasie mianowany został także kanclerzem kapituły orderu Polonia Restituta oraz awansowany kolejno do stopnia generała dywizji – 1 stycznia 1977 roku i generała broni – 15 sierpnia 1979 roku[4]. Tych dwóch ostatnich nominacji, w związku z napiętymi stosunkami jakie łączyły go z obozem prezydenta Sokolnickiego w końcu lat 70. XX w., Stanisław Bobrowski nigdy osobiście nie uznał.
W ciągu swego pobytu w Kanadzie prowadził bogatą korespondencję m.in. z Senatem Stanów Zjednoczonych Ameryki, rządem kanadyjskim, premierem Izraela M. Beginem, papieżem Janem Pawłem II, kardynałem S. Wyszyńskim i NSZZ Solidarność.
Jego memoriały dotyczące wojny w Wietnamie, konfliktu na Bliskim Wschodzie, ekonomii światowej i udziału Kanady w strukturach NATO i NORAD, znalazły uznanie w kręgach cywilnych i wojskowych USA i Kanady. W 1984 roku został mianowany honorowym admirałem floty stanu Nebraska.
Zmarł w Toronto 10 lipca 1990 roku w wieku 94 lat. 24 marca 1923 zawarł związek małżeński z Jadwigą Rutkowską.
Publikacje
Stanisław Bobrowski jest autorem kilkudziesięciu artykułów opublikowanych w prasie polskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej.
- Zarys historii wojennej 44-go Pułku Strzelców Kresowych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Awanse
- chorąży (Kadett-Aspirant) – lipiec 1916;
- podporucznik – luty 1917;
- porucznik – czerwiec 1919;
- kapitan – 1922;
- major – 1929;
- podpułkownik – 1936;
- generał brygady – 1972;
- generał dywizji - 1977, generał broni – 1979 – awansów nie przyjął.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[5];
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Medal Wojska
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 (10 listopada 1928)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (22 grudnia 1928)
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)
- Krzyż Kawalerski Orderu Orła Białego (Serbia)
- Medal Wojny 1939-1945 (Wielka Brytania)
- Medal Zwycięstwa (Francja)
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)
- Krzyż Kombatantów (Francja)
- Krzyż Zwycięstwa (Francja)
Na emigracji:
- Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari;
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari;
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski;
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski;
Przypisy
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 27 z 06.03.1925 r.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 188.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 8.
- ↑ Jan Strzemieniewski, Generałowie Juliusza Nowina-Sokolnickiego 1973-1990, "Mars" Problematyka i historia wojskowości. Studia i materiały Nr 13 z 2002, s. 136-137.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2862 z 13 kwietnia 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 560
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- S. Bobrowski, W służbie Rzeczpospolitej. Moje wspomnienia, Neriton, Warszawa 2006
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Médaille commémorative des Services Volontaires dans la France Libre.
Baretka Signum laudis
Odznaka pamiątkowa Armii gen. Józefa Hallera
Baretka: Order Białego Orła – Kawaler – Królestwo Serbii / Królestwo SHS / Królestwo Jugosławii.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Médaille commémorative de la Guerre 1914-1918. France.
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Ribbon for the World War I Victory Medal awarded by the Allies:
- w:World War I Victory Medal (United States) awarded by the w:United States Department of Defense
- w:Victory Medal (United Kingdom) also called the Inter-Allied Victory Medal
- w:Médaille Interalliée 1914–1918 (France)
- w:Inter-Allied Victory Medal (Greece)
- w:Allied Victory Medal (Italy)
- etc.
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix du Combattant (France, 1930)