Stanisław Bogusz (szlachcic)

Ten artykuł należy dopracować: zweryfikować informacje pochodzące z portalu geni.pl, uzupełnić numery stron. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Stanisław Tadeusz Bogusz

Miejsce pochówku Stanisława Bogusza
Data i miejsce urodzenia	1762 Żelechów
Data i miejsce śmierci	20 luty 1846 Siedliska-Bogusz
Zawód, zajęcie	prawnik, szambelan
Rodzice	Józef Bogusz i Salomea Bogusz
Małżeństwo	Apolonia Weronika Bogusz
Dzieci	Feliks Bogusz, Wiktoryn Bogusz, Stanisław Bogusz, Nikodem Bogusz, Henryk Bogusz, Ludwika Gorajska

Stanisław Tadeusz Bogusz herbu Półkozic (ur. 1762 w Żelechowie, zm. 20 lutego 1846 w Siedliskach) – szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, senior rodu Boguszów oraz dziedzic Siedlisk, Winnicy, Zasówki i Żędzianowic^[1]. Jedna z sześciu zamordowanych osób w Siedliskach podczas rzezi galicyjskiej.

Genealogia

Stanisław Tadeusz Bogusz był synem Józefa Bogusza h. Półkozic i Salomei z Przetockich. W 1794 roku poślubił córkę burgrabiego krakowskiego Apolonię Weronikę Jordan-Stojowską herbu Trąby. Dzięki małżeństwu posiadł w posagu wieś Siedliski. Z żoną doczekali się sześciu synów: Feliksa, Wiktoryna, Stanisława i Henryka oraz jednej córki Ludwiki, późniejszej małżonki Ludwika Gorajskiego herbu Korczak^[2][3].

Tablica genealogiczna rodziny Stanisława Bogusza

Kariera

Wychowywał się na dworze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Wyższe wykształcenie uzyskał w konwikcie Pijarów na Żoliborzu w Warszawie. W 1782 roku obywał praktyki w sądzie grodzki w Pilznie, gdzie adwokatem był jego brat Wojciech. Był jednym z twórców konstytucji 3 maja. Po ślubie osiadł na dworze w Siedliskach, gdzie poddanym był mu między innymi przywódca rabacji galicyjskiej, Jakub Szela.

Śmierć

Stanisław Bogusz został zamordowany 20 lutego w wieku 86 lat przez Tomasza Gurzana, wójta wsi Gorzejewy^[4]. Tego dnia wraz z nim życie stracili jego jego syn Wiktoryn, wnuk Tytus, sędzia Kalita, ekonom Jan Stradomski oraz jego siostrzeniec, także Jan Stradomski. Pomordowanych wyciągnięto z domu i ułożono w rzędzie na dworskim dziedzińcu. Pośród oprawców znalazł się syn Jakuba Szeli, Stanisław^[5]. Obdarte z ubrań ciała ofiar wrzucono do jednego dołu wykopanego za cmentarzem parafialnym.

Upamiętnienie

W 1880 roku córka Stanisława Bogusza, Ludwika Gorajska ufundowała kaplicę w miejscu pochówku ofiar. Na budynku umieszczono pamiątkową tablicę wraz ze znajdującym się na niej napisem: Ku wiecznej pamięci Stanisławowi z Ziemblic Boguszowi, Wiktorynowi, Nikodemowi, Włodzimierzowi i Tytusowi Boguszowi, Zabierzowskiemu, Pohoreckiemu, Bilińskiemu, Kalicie, Kleinowi, Stradomskiemu, Gumińskiemu, Pieszczyńskiemu, Roskusznemu, Piotrowskiemu, Olszańskiemu, Kaczkowskiemu, Powornickiemu w dniu 20 lutego 1846 r. z tego świata boleśnie zeszłym a tu pochowanym Ludwika z Boguszów Gorayska tę kaplicę postawiła 1880 r.^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Adam Bogusz: Karty z dziejów wsi Smarżowy i Siedlisk powiatu pilźnieńskiego oraz wspomnienia ich dawnych dziedziców (1686-1846). Kraków: 1904.
• Adam Bogusz: Wieś Siedliska-Bogusz. Monografia zebrana z dokumentów i wspomnień rodzinnych ze szczególnym uwzględnieniem wypadków roku 1846 i życiorysu Jakóba Szeli. Kraków: 1903.
• Adam Boniecki: Herbarz polski. Cz. 1. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 1. Warszawa: 1899.
• Romuald Romański: Niewyjaśnione zagadki historii Polski. Warszawa, 2004.

Linki zewnętrzne

• Stanisław Bogusz w Sejmie Wielkim