Stanisław Czarnowski (inżynier)
Stanisław Czarnowski (1911) | |
Data i miejsce urodzenia | 31 stycznia 1864 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie | urzędnik |
Narodowość | polska |
Rodzice | Józef, Aleksandra |
Małżeństwo | Maria z d. Sumińska |
Dzieci | Teofil, Michalina, Zygmunt, Stefan |
Krewni i powinowaci | Andrzej Towiański (dziadek), Stefan Sumiński (szwagier) |
Odznaczenia | |
Stanisław Czarnowski herbu Łada (ur. 31 stycznia 1864 w Chołdowcu, zm. 2 lipca 1926 w Krakowie) – polski inżynier chemii, działacz społeczny, właściciel dóbr.
Życiorys
Urodził się 31 stycznia 1864 w miejscowości Chołdowiec (wzgl. Chełdowiec) na obszarze Królestwa Polskiego[1][2][3][4][a]. Był synem Józefa (1819-1894)[4][5] i Aleksandry z domu Towiańskiej (1832-1886, córka Andrzeja Towiańskiego)[4][6][7]. Ukończył szkołę realną z egzaminem dojrzałości[1]. Od 1882 do 1884 kształcił się na Wydziale Chemii Szkoły Politechnicznej we Lwowie, a następnie studiował w Grazu oraz w Wiedniu, gdzie kończył studia chemiczne[1][8]. Uzyskał tytuł inżyniera[8].
W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej wstąpił do c. k. służby cywilnej 25 sierpnia 1891[2]. W tym roku pracował na stanowisku I asystenta w Zakładzie Chemicznym Wydziału Filozoficznego na Uniwersytecie Jagiellońskim[1][9][b]. Wstąpił do państwowej służby skarbowej[8]. Od około 1892 do około 1894 był kontrolerem gorzelni w C. K. Powiatowej Dyrekcji Skarbu w Krakowie[10]. Od około 1894 do około 1896 był kontrolerem gorzelni w C. K. Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Tarnowie[11]. Około 1896/1897 figurował jako kontroler gorzelni w C. K. Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Sanoku[c]. Następnie ponownie był urzędnikiem C. K. Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Tarnowie, gdzie około 1897-1898 nadal był kontrolerem gorzelni[12], a od około 1898 do około 1903 sprawował stanowisko starszego kontrolera technicznego[13]. Z Tarnowa przeszedł do służby w C. K. Dyrekcji Okręgu Skarbowego w Sanoku, gdzie pracował jako starszy kontroler techniczny od 1903[14][15], od 23 grudnia 1911 służył w randze inspektora VII klasy rangi[2], a od około 1912 do 1916 pozostawał na stanowisku inspektora technicznej kontroli finansowej[2][16][17].
W Sanoku aktywnie udzielał się aktywnie społecznie. Był działaczem Towarzystwa Upiększania Miasta Sanoka, którego od 1904 był prezesem, a od 30 kwietnia 1910 do 1914 prezesem[18][19][20][21][22]. 2 lipca 2010 został członkiem komisji rewizyjnej powołanego wówczas Związku Towarzystw Upiększania Kraju z siedzibą w Krakowie, w 1911 jako prezes TUMS kierował częścią środkową ZTUK[23]. Od czerwca 1910 do 2 stycznia 1914 był członkiem wydziału Towarzystwa Kredytowego Urzędników i Sług Państwowych w Sanoku, wybrany w 1910[24][25]. 22 stycznia 1904 został wybrany członkiem oddziału Towarzystwa Gospodarskiego Ziemi Sanockiej[26]. Był członkiem i działaczem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1906, 1912)[27][28], w którym pełnił funkcje członka wydziału (1892)[29]. Był działaczem Towarzystwa Pszczelniczo-Ogrodniczego w Sanoku, w którym w 1907 został wybrany wydziałowym[30].
Ponadto działał na polu politycznym. W 1905 z jego inicjatywy został zawiązany komitet miejski w Sanoku, który w nawiązaniu do odezwy ks. Władysława Bandurskiego miał za cel niesienie pomocy Polakom z Królestwie Kongresowym rannym i potrzebującym w wyniku poboru żołnierzy do udziału w wojnie rosyjsko-japońskiej[31]. Zdobywał mandat Rady Miejskiej w Sanoku w 1910[32], 1912 i wówczas zasiadł w komisjach budowlanej i wodociągowej[33]. Był także właścicielem dóbr ziemskich[34].
Po wybuchu I wojny światowej od 8 września 1914 wraz z bliskimi przebywał w Wiedniu[35]. Jego żoną od 1895 była poślubiona w Brzesku Maria Julia Czarnowska z domu Sumińska herbu Leszczyc (1869-1942)[3][36][37][38], siostra mjr. Stefana Sumińskiego[39]. Ich dziećmi byli Zygmunt (1896-1897[40]), Stefan (1899-1983, inżynier rolnik, kapitan Wojska Polskiego[41])[4].
Po przejściu na emeryturze osiadł w Krakowie[8]. W tym mieście zamieszkiwał przy ulicy Siemiradzkiego 23 w części miasta Piasek[34]. Od 1923 był członkiem i działaczem krakowskiej Sodalicji Mariańskiej Panów[8]. Zmarł nagle 2 lipca 1926 ok. godz. 10 tuż po wyjściu z Kościoła Mariackiego w Krakowie[34][42][8][43]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[43] (kwatera X(iks), płn.-zach.).
Odznaczenia
austro-węgierskie
- Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1912)[15][17].
- Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1912)[15][17].
Uwagi
- ↑ Tu podano rok urodzenia 1865. Dr. Maciej Mączyński. Ś. p. Stanisław Czarnowski, Sodalis Marianus. „Sodalis Marianus”. Nr 26, s. 159-160, 1926.
- ↑ W Szematyzmie z 1892 wcale nie figurował. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 868.
- ↑ Wymieniony jako „Stanisław Czarnomski”. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 168.
Przypisy
- ↑ a b c d Księga pamiątkowa Towarzystwa „Bratniej Pomocy” Słuchaczów Politechniki we Lwowie (wydana z powodu Zjazdu z dnia 12. lipca 1894 byłych słuchaczów Akademii technicznej, następnie Szkoły politechnicznej we Lwowie). Lwów: 1897, s. 206.
- ↑ a b c d Szematyzm galicyjskich władz i urzędów skarbowych na rok 1914. Lwów: Prezydyum Krajowej Dyrekcyi Skarbu, 1914, s. 33, 262.
- ↑ a b Stanisław Czarnowski. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ a b c d Stanisław Czarnowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Józef Czarnowski. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Aleksandra Czarnowska. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Andrzej Towiański. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ a b c d e f Dr. Maciej Mączyński. Ś. p. Stanisław Czarnowski, Sodalis Marianus. „Sodalis Marianus”. Nr 26, s. 159-160, 1926.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 366.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 165.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 165. - ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 170.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 170. - ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 198.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 197.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 199.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 199.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 215.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 215. - ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 213.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 213.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 237.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 237.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 237.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 256.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 256.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 264. - ↑ a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 274.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 274.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 276. - ↑ a b c Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 966.
- ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 3, s. 3, 15 maja 1910.
- ↑ Kronika. T.U.M.S.. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 26, s. 3, 30 czerwca 1912.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Tow. Upiększania Miasta Sanoka. „Miesięcznik Artystyczny”. Nr 7, s. 66, 67, 1912.
- ↑ Zbigniew Koziarz. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka (1904–1994). „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 10, 1995. ISSN 0557-2096.
- ↑ Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 99. ISBN 83-909787-3-3.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Tow. Upiększania Miasta Sanoka. „Miesięcznik Artystyczny”. Nr 7, s. 60, 62, 1912.
- ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 26, s. 3, 23 października 1910.
- ↑ Firma. „Gazeta Lwowska”. Nr 132, s. 16, 13 czerwca 1914.
- ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 5, s. 3, 31 stycznia 1904.
- ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 145, 147. ISBN 978-83-939031-1-5.
- ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Kronika. „Sokół” sanocki. „Gazeta Przemyska”. Nr 103, s. 3, 22 grudnia 1892.
- ↑ Tow. Pszczeln.-Ogrodnicze. „Gazeta Sanocka”. Nr 175, s. 3, 5 maja 1907.
- ↑ Rodacy – Obywatele!. „Gazeta Sanocka”. Nr 68, s. 3, 16 kwietnia 1905.
- ↑ Po wyborach. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 34, s. 1-2, 18 grudnia 1910.
- ↑ Z Rady Miejskiej. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 26, s. 2, 30 czerwca 1912.
- ↑ a b c Kronika. Nagły zgon. „Nowa Reforma”. Nr 149, s. 2, 4 lipca 1926.
- ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 138.
- ↑ Kronika. Loterya gospodarska. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 33, s. 3, 11 grudnia 1910.
- ↑ Maria Julia Czarnowski. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Maria Czarnowska. rakowice.eu. [dostęp 2017-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Stefan Antoni Grzegorz hrabia Sumiński. geni.com. [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 263 (poz. 77).
- ↑ Stefan Czarnowski, Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 82, s. 5, 27 kwietnia 1983.
- ↑ Tragiczny wypadek. „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Nr 181, s. 7, 4 lipca 1926.
- ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Stanisław Czarnowski. rakowice.eu. [dostęp 2017-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
Media użyte na tej stronie
Biało-czerwona baretka dla różnych tyrolskich odznaczeń – Austria.
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
- pl:Signum Laudis
- pl:Krzyż Zasługi Cywilnej
- pl:Krzyż Żelazny Zasługi
- odznaczenia jubileuszowe i pamiątkowe
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Czarnowskiego na Cmentarzu Rakowickim
Stanisław Czarnowski (1911)