Stanisław Dowoyno-Sołłohub

Stanisław Dowoyno-Sołłohub

Stanisław Dowoyno-Sołłohub (1930)
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	8 czerwca 1885 Kijów
Data i miejsce śmierci	22 września 1939 Ziołowo
Przebieg służby
Lata służby	1903–1936
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Formacja	II Korpus Polski w Rosji
Jednostki	61 Pułk Piechoty 4 Dywizja Piechoty 12 Dywizja Piechoty
Stanowiska	szef sztabu korpusu dowódca pułku piechoty dowódca piechoty dywizyjnej dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Stanisław Dowoyno-Sołłohub (ur. 8 czerwca 1885 w Kijowie, zm. 22 września 1939 w Ziołowie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Stanisław Dowoyno-Sołłohub urodził się 8 czerwca 1885 roku w Kijowie^[1] w rodzinie Jana i Marii. Pochodził z dawnego litewskiego rodu bojarskiego h. Prawdzic, skoligaconego ze Świrskimi, Giedroyciami, Ogińskimi, Puzynami, Sapiehami i Radziwiłłami. Po ukończeniu Korpusu Kadetów w Kijowie w 1903 rozpoczął zawodową służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. W 1905 ukończył Oficerską Szkołę Piechoty w Moskwie, a w 1912 Mikołajewską Akademię Sztabu Generalnego w Petersburgu. Podpułkownik z 1916 elitarnego Lejb-Gwardyjskiego Siemionowskiego pułku w Sankt Petersburgu. Pełnił służbę w sztabach związków taktycznych.

W czasie I wojny światowej walczył na froncie austriackim. W latach 1917–1918 był szefem sztabu 4 Dywizji Strzelców Polskich, a w 1918 – II Korpusu Polskiego w Rosji. Od lipca 1918 był pełnomocnikiem i szefem polskiej misji wojskowej w Murmaniu na północy Rosji. W 1919 został awansowany przez gen. Józefa Hallera do stopnia pułkownika.

Do Polski przybył w lipcu 1920 i po formalnym przyjęciu do Wojska Polskiego pozostawał w dyspozycji Ministerstwa Spraw Zagranicznych, będąc przedstawicielem II Rzeczypospolitej na konferencji w Baranowiczach i Rydze. W 1923 roku został dowódcą 61 pułku piechoty. W czerwcu 1924 roku został odkomenderowany z 14 Dywizji Piechoty do Obozu Warownego Poznań w celu pełnienia obowiązków komendanta obozu^[2]. W sierpniu tego roku powrócił z odkomenderowania do dowództwa 14 DP^[3]. Od października 1924 roku do stycznia 1927 roku pełnił funkcję dowódcy piechoty dywizyjnej w 4 Dywizji Piechoty w Toruniu^[4]. W maju 1926 roku, w czasie zamachu stanu, stanął po stronie Józefa Piłsudskiego. Razem z majorem Sztabu Generalnego Stanisławem Krzysikiem był aresztowany z rozkazu dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII generała dywizji Jana Hubischty.

7 marca 1927 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go dowódcą 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu, a 16 marca 1927 roku awansował na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 10. lokatą w korpusie generałów^[5][6]. Obowiązki dowódcy dywizji sprawował do września 1935 roku. W 1936 roku został przeniesiony został w stan spoczynku. Obywatel honorowy miasta Tarnopola^[7].

Na emeryturze osiadł w Warszawie, a lato spędzał w majątku Ziołowo w powiecie kobryńskim, będącym własnością jego żony Olgi Anatoliewnej ks. Dołgorukow (ślub 20 maja 1913^[7]). We wrześniu 1939 gościł w nim gen. Leonarda Skierskiego z żoną Natalią i płk. dypl. Rajmunda Brzozowskiego, z którymi usiłował przeciwdziałać rabunkom i grabieżom mienia dokonywanym przez Sowietów po wkroczeniu Armii Czerwonej. Stanisław Dowoyno-Sołłohub zginął zastrzelony 22 września 1939 roku o godzinie 7 rano przez sowieckiego oficera^[8], a naoczny świadek zbrodni gen. Skierski w wyniku donosu został aresztowany i uwięziony w Kobryniu, potem przewieziony do obozu w Starobielsku, gdzie podzielił tragiczny los polskich więźniów.

We wrześniu 2008 podczas prac ekshumacyjnych w rejonie kobryńskim odnaleziono szczątki kilkudziesięciu polskich żołnierzy, policjantów i cywilów pomordowanych przez Sowietów w 1939, a wśród nich – generała Stanisława Dowoyno-Sołłohuba. Ich uroczysty pogrzeb, przy asyście honorowej pocztów sztandarowych Wojska Polskiego i policji, odbył się 13 września 2008 na cmentarzu w Kobryniu. Uroczystościom przewodniczył ks. bp Tadeusz Płoski, ordynariusz polowy Wojska Polskiego^[9].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6701
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie, po raz pierwszy w 1921)^[10]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[11]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[7]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[7]
• Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[7]
• Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania)^[7]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[7]
• Krzyż Wojenny (Francja)^[7]
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”) (zezwolenie Naczelnika Państwa w 1921)^[12]
• Nishan-i-Izzat-i-Afghaniya (Order Godności Afgańskiej)

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Mieczysław Bielski. Generałowie Odrodzonej Rzeczypospolitej, tom II. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, 1996, s. 115–133.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2: M–Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• Zdzisław Nicman. Sołłohub (Dowoyno-Sołłohub) Stanisław (Sergiusz). Polski Słownik Biograficzny. Warszawa - Kraków: Instytut Historii PAN, 2001. Tom XL/3, z. 166, s. 323–325.

Linki zewnętrzne

• Waleria Brażuk, 69 lat po śmierci bohaterowie doczekali się godnego pochówku, „Głos znad Niemna”, 2008.