Stanisław Dzienisiewicz (wojskowy)

Stanisław Tytus Dzienisiewicz

komandor
Data i miejsce urodzenia	4 stycznia 1897 Radziechowice
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1979 Londyn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Marynarka Wojenna (II RP) Polska Marynarka Wojenna
Jednostki	dywizjon szkolny ORP „Conrad” ORP „Dragon” ORP „Piorun” ORP „Gryf” ORP „Ślązak” ORP „Podhalanin”
Stanowiska	dowódca Obozu Szkoleniowego ORP „Bałtyk”
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Tytus Dzienisiewicz (ur. 4 stycznia 1897 w Radziechowicach, zm. 14 czerwca 1979 w Londynie) – polski komandor, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari, trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, w latach 1930–1945 dowódca ośmiu okrętów Marynarki Wojennej, dowódca Dywizjonu Szkolnego MW, komendant Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty, w 1946 dowódca Obozu Szkoleniowego ORP „Bałtyk”.

Służba wojskowa

Stanisław Tytus Dzienisiewicz służbę wojskową rozpoczął w 1917 w 1 pułku ułanów, walczącego w składzie I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Rosji. W 1918 trafił do 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego, a następnie walczył jako podchorąży kawalerii w składzie 14 pułku ułanów Jazłowieckich. Za okazane męstwo podczas walk w latach 1917–1920 był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

W 14 pułku ułanów Jazłowieckich dosłużył się stopnia porucznika i w tym stopniu przeszedł w 1923 do Marynarki Wojennej, rozpoczynając służbę od ukończenia w 1925 Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu. Był na ORP „Kaszub” podczas jego tonięcia po wybuchu kotłów w lipcu 1925. W 1928 jako wykładowca nawigacji pływał na ORP „Iskra”. Na stopień kapitana marynarki awansował w 1929. W latach 1930–1932 dowodził ORP „Podhalanin”, a w międzyczasie ukończył w 1931 Ecole des officiers torpilleurs w Tulonie. W 1933 dowodził ORP „Ślązak”.

Od marca do 29 lipca 1933 pełnił obowiązki dowódcy Oddziału Pomiarowego-Hydrograficznego w Biurze Hydrograficznym Marynarki Wojennej (BHMW).

Na przełomie lat 1934/1935 był dowódcą dywizjonu szkolnego Marynarki Wojennej, w którego skład weszły następujące okręty: ORP „Mazur”, ORP „Lech”, ORP „Kujawiak”, ORP „Ślązak” i ORP „Gen. Sosnkowski” oraz została włączona Szkoła Specjalistów Morskich.

19 marca 1935 otrzymał awans na komandora podporucznika i następnie w latach 1935–1936 był zastępcą komendanta nowo utworzonego w Gdyni Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty. W 1936 uczestniczył w wodowaniu ORP „Gryf”. W latach 1937–1938 był komendantem Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty w Gdyni. 27 lutego 1938 objął dowództwo ORP „Gryf” w stoczni w Havr we Francji i przyprowadził okręt do kraju. We wrześniu 1938 został wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału Planowania i Ewidencji Marynarek Obcych w Sztabie Kierownictwa Marynarki Wojennej, na którym służył do wybuchu II wojny światowej. 5 września 1939 w grupie Sztabu KMW ewakuował się do Pińska. 23 września został aresztowany przez NKWD w Równem i uwięziony w obozie w Juchnowie, potem w Kozielsku. Wiosną 1940, gdy większość polskich jeńców stała się ofiarami zbrodni katyńskiej, nie został skierowany do miejsca kaźni (łącznie trzech oficerów z obozu kozielskiego uniknęło tego losu, także kmdr Wacław Żejma i kmdr. por. Julian Ginsbert)^[1]. Wówczas z garstką ocalonych został przewieziony do obozu w Pawliszczew Borze, a następnie do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu^[2][3]. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym wstąpił do formowanej w Tockoje i Buzułuku Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa. Drogą przez Murmańsk dotarł do Wielkiej Brytanii^[4]. Stamtąd razem z kmdr. inż. Wacławem Żejmą został przewieziony do Murmańska, gdzie 20 stycznia 1942 zaokrętował się na brytyjski krążownik HMS Trinidad, po czym dotarł do Wielkiej Brytanii w lutym 1942.^[4].

Po przybyciu 2 lutego 1942 do Anglii został skierowany do Rezerwowej Grupy Oficerów. Od 9 marca do maja 1942 odbywał staż na niszczycielu ORP „Piorun, a od 7 maja 1942 na niszczycielu ORP „Kujawiak” (16 czerwca 1942 w rejonie Malty tonął na ORP „Kujawiak”, który uderzył w minę). Następnie do końca 1942 pracował w Kierownictwie Marynarki Wojennej i od 12 stycznia do końca kwietnia 1943 ponownie odbywał staż na ORP „Piorun”. 1 maja 1943 został dowódcą ORP „Piorun” i dowodził nim do 7 stycznia 1944. Następnie od 12 stycznia do 15 lipca 1944 dowodził lekkim krążownikiem ORP „Dragon”, który brał udział we wsparciu ogniem lądowania aliantów w Normandii, i z którego to, zgodnie z morskim obyczajem, zszedł w porcie Goosberry jako ostatni, po trafieniu okrętu 8 lipca 1944 żywą torpedą typu Neger (sternik pchor. mar. Karl Heinz Potthast). 4 października 1944 został pierwszym dowódcą bliźniaczego ORP „Conrad”, na którym skończył swój udział w II wojnie światowej dowodząc nim do 26 lipca 1945. Służbę w Marynarce Wojennej zakończył na stanowisku dowódcy Obozu Szkolnego Marynarki Wojennej ORP „Bałtyk” w Okehampton.

Awansowany kolejno na stopnie oficerskie:

• podporucznik kawalerii – 1921
• porucznik kawalerii – 1922
• porucznik marynarki – 1923
• kapitan marynarki – 1929
• komandor podporucznik – 1935
• komandor porucznik – 1939
• komandor – 1945

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6921
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Medal Morski (dwukrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1935)^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. „Kadry Morskie Rzeczypospolitej. Tom II. Polska Marynarka Wojenna. Część I. Korpus oficerów 1918–1947”. Wyższa Szkoła Morska. Gdynia 1996. (ISBN 83-86703-50-4)