Stanisław Edward Grodzki

Stanisław Edward Grodzki

Edward, dr Edward, Sadowski, Leszczyński

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	19 października 1895 Zieleniewice
Data i miejsce śmierci	2 grudnia 1946 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1946
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego, Wojsko Polskie Armia Krajowa ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego 8 Pułk Piechoty Legionów 71 pułk piechoty Armia „Modlin” 16 Kaszubska Dywizja Piechoty 5 Saska Dywizja Piechoty
Stanowiska	attaché wojskowy dowódca pułku szef sztabu armii dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa Kampania wrześniowa
Odznaczenia

Grób Stanisława Grodzkiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, 23 lipca 2008

Stanisław Edward Grodzki, ps. „Edward”, „doktor Edward”, „Sadowski”, „Leszczyński”^[1] (ur. 19 października 1895^[2] w Zieleniewicach^[3], zm. 2 grudnia 1946 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Kazimierza i Heleny z Hermanowiczów^[3]. W 1912 r. ukończył szkołę realną w Pińsku, następnie Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie^[4].

W latach 1914–1917 oficer armii rosyjskiej, potem wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Od 1918 w Wojsku Polskim. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii generała Hallera^[5]. 5 stycznia 1921 Minister Spraw Wojskowych zezwolił mu korzystać tytularnie ze stopnia majora^[6]. W czasie wojny polsko–bolszewickiej dowodził batalionem i pułkiem^[4].

Po wojnie pełnił służbę w Departamencie Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, a od 1923 w Oddziale II Sztabu Głównego. W maju 1925 mianowany został attaché wojskowym przy Poselstwie RP w Belgradzie^[7]. W 1928 uzyskał stopień podpułkownika. Z dniem 1 kwietnia 1929 przeniesiony został do 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie na stanowisko zastępcy dowódcy^[8]. W sierpniu 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska^[9] i powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza II rocznika Kursu Normalnego 1928–1930. Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został mianowany zastępcą dowódcy 71 pułku piechoty w Zambrowie^[10][11]. W grudniu 1934 objął dowództwo 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu^[12]. W 1938 został awansowany do stopnia pułkownika, ukończył kurs dla szefów sztabów przy Wyższej Szkole Wojennej. W czasie kampanii wrześniowej szef sztabu Armii „Modlin”^[4].

W latach 1941–1942 komendant Organizacji Wojskowej „Unia”, 1943–1945 komendant Obszaru Zachód AK, następnie w LWP m.in. dowódca 16 Dywizji Piechoty i 5 Saskiej Dywizji Piechoty (7 VIII – 16 XI 1946).

Rodziny nie założył. Zmarł wskutek pooperacyjnego porażenia jelit i niedomogi krążenia. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A26-tuje-22)^[13].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (13 kwietnia 1921)^[14]
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (pośmiertnie, 6 grudnia 1946)^[15]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[16]
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 10 listopada 1928^[17][16], 10 listopada 1938^[18])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[19]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[19]
• Wielki Oficer Orderu Sławy (Tunezja)^[19]
• Komandor Order Korony Rumunii (Rumunia)^[19]
• Komandor Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)^[19]
• Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)^[19]
• Oficer Orderu Orła Białego (Jugosławia)^[19]
• Kawaler Orderu Orła Białego (Jugosławia)^[19]
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)^[19]
• Order Zbawiciela (Grecja)^[19]
• Krzyż Wojenny (Francja)^[19]
• Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1914–1918 (Czechosłowacja)^[19]
• Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)^[19]
• Medal Żołnierza (USA)^[19]
• Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[19]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07274-4.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 489-491
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 76–77. ISBN 83-211-0758-3.