Stanisław Gliwicz

Stanisław Gliwicz

pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1899 Piotrków Trybunalski
Data i miejsce śmierci	15 marca 1969 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945, 1957–1960
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Wyższa Szkoła Wojenna Karpacki Pułk Artylerii 9 Pułk Artylerii Lekkiej
Stanowiska	wykładowca dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa kampania wrześniowa Bitwa o Tobruk kampania włoska
Późniejsza praca	Wojskowy Instytut Historyczny
Odznaczenia

Stanisław Gliwicz (ur. 11 listopada 1899 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 15 marca 1969 w Warszawie) – pułkownik Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich, wykładowca Wyższej Szkoły Wojennej, oficer Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, oficer Naczelnego Dowództwa WP w wojnie obronnej 1939, współorganizator Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, uczestnik bitwy o Tobruk, uczestnik kampanii włoskiej, oficer Naczelnego Dowództwa Polskich Sił Zbrojnych, pracownik naukowy Wojskowego Instytutu Historycznego.

Życiorys

Już we wczesnej młodości wstąpił w szeregi tajnych drużyn harcerskich powstających na terenie Piotrkowa Trybunalskiego. W 1914 jako uczeń 6 klasy gimnazjum zaciągnął się do Legionów Polskich. Od października 1914 do października 1916 pełnił służbę początkowo w 5 pułku piechoty Legionów, a następnie w 6 pułku piechoty Legionów, gdzie skończył szkołę podoficerską. Od października 1916 służył w 3 pułku piechoty Legionów jako podoficer, a następnie szef kompanii. Ukończył kurs wyszkoleniowy w Zegrzu, a w 1918 kurs oficerski w Polskiej Sile Zbrojnej.

W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. W czerwcu 1919 otrzymał pierwszy stopień oficerski podporucznika wraz z przydziałem do 3 pułku artylerii polowej Legionów, gdzie dowodził początkowo plutonem, a następnie baterią. 1 stycznia 1922 awansował do stopnia porucznika, a 1 lipca 1922 został kapitanem. W 1921 ukończył Oficerski Kurs Artylerii. W latach 1923–1925 pełnił służbę w 9 pułku artylerii polowej w Białej Podlaskiej^[1][2]. 20 lipca 1925 został przeniesiony służbowo do 1 pułku szwoleżerów na okres trzech miesięcy celem praktycznego zapoznania się z organizacją, uzbrojeniem i regulaminami kawalerii^[3]. Z dniem 1 listopada tego roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1925/27^[4].

Z dniem 28 października 1927, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału III Sztabu Generalnego (od 22 grudnia 1928 – Sztabu Głównego)^[5][6]. W lipcu 1929 został przeniesiony do Inspektoratu Armii w Warszawie na stanowisko referenta^[7]. Później został przeniesiony do składu osobowego inspektora armii w Wilnie, gen. dyw. Edwarda Śmigły-Rydza. W styczniu 1931 awansował do stopnia majora^[8]. Z dniem 2 kwietnia 1932 został przydzielony do Szkoły Strzelania Artylerii w Toruniu w charakterze słuchacza II pięciomiesięcznego kursu doskonalącego oficerów artylerii^[9]. W grudniu tego roku został przeniesiony z GISZ do 5 pułku artylerii lekkiej we Lwowie na stanowisko dowódcy dywizjonu^[10]. Od października 1934 do 1 września 1939 roku był wykładowcą przedmiotu taktyka artylerii w Wyższej Szkoły Wojennej^[11][12]. Brał udział w fachowym przygotowaniu licznej kadry oficerów dyplomowanych Armii II Rzeczypospolitej. Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 30. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[13].

Podczas kampanii wrześniowej 1939 był drugim oficerem sztabu Naczelnego Dowództwa Artylerii. Po krótkotrwałym internowaniu w Rumunii już 7 listopada 1939 roku zameldował się w Paryżu w dowództwie organizującej się Armii Polskiej we Francji. Od listopada 1939 do kwietnia 1940 był kierownikiem kursu artylerii w Centrum Wyszkolenia Armii Polskiej we Francji. Następnie został skierowany wraz z płk. Stanisławem Kopańskim do Syrii w celu zorganizowania Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W brygadzie objął stanowisko dowódcy Karpackiego pułku artylerii. Przeszedł wraz z brygadą przez Palestynę, do Egiptu i dowodząc artylerią brał udział w bitwie o Tobruk oraz w walkach na Pustyni Libijskiej, pod Gazalą i Bardią. W szeregach brygady służył do października 1942 roku. Z kolei do lipca 1943 piastował stanowisko dowódcy 9 pułku artylerii lekkiej na Bliskim Wschodzie. 3 maja 1943 awansował do stopnia pułkownika. Od lipca do listopada 1943 był słuchaczem Kursu Wyższych Dowódców Polskich Sił Zbrojnych. po czym objął stanowisko szefa Wydziału Artylerii w Inspektoracie Wyszkolenia Wojska PSZ, na którym pozostawał do kwietnia 1944. Następnie był szefem samodzielnego wydziału artylerii w Naczelnym Dowództwie PSZ. 8 września 1944 został przeniesiony na staż do dowództwa artylerii 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a następnie do Grupy Artylerii 2 Korpusu Polskiego we Włoszech.

We wrześniu 1946 powrócił do Polski i pracował w cywilu, m.in. w Dyrekcji Naczelnej PKS. W latach 1950–1957 pracował w Zakładzie Transportu Miejskiego oraz w Centralnym Zarządzie Przemysłu Piekarniczego. 28 stycznia 1957 roku, rozkazem ministra obrony narodowej gen. Mariana Spychalskiego został przyjęty do służby w ludowym Wojsku Polskim. Został skierowany do pracy w Zarządzie Wojskowo-Historycznym Sztabu Generalnego WP na stanowisko redaktora Wojskowego Przeglądu Historycznego. W marcu 1959 został redaktorem naukowym Zakładu III WIH, który zajmował się dziejami Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. 25 listopada 1960, w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego przeszedł w stan spoczynku.

Na łamach Wojskowego Przeglądu Historycznego opublikował wiele prac poświęconych obronie Tobruku, walkom na Pustyni Libijskiej, bitwie pod Gazalą oraz kampanii włoskiej.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (28 lutego 1921)^[14][15]
• Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)^[16]
• Krzyż Walecznych („za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921”)^[17]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)
• Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1932)^[18]
• Złoty Medal za Długoletnią Służbę
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1967)
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
• Distinguished Service Order (Wielka Brytania)
• Defence Medal (Wielka Brytania)
• Gwiazda Afryki (Wielka Brytania)
• Gwiazda Italii (Wielka Brytania)
• Order Korony Rumunii (Rumunia)
• Order Gwiazdy Rumunii (Rumunia)

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Płk dypl. Stanisław Gliwicz 1899–1969 [w:] Wojskowy Przegląd Historyczny, 1969, nr 2, s. 478–479.
• Józef Nowak: Zarys historji wojennej 9-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Piotr Stawecki, Oficerowie dyplomowani Wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, Wrocław 1997, s. 157, ISBN 83-04-04390-4.