Stanisław Goździewski

Stanisław Goździewski
Ilustracja
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1886
Drohobycz

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1934

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier,
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

80 Pułk Piechoty Austro-Węgier
5 Batalion Sanitarny
Szpital Rejonowy w Tarnowie
16 Pułk Piechoty Ziemi Tarnowskiej

Stanowiska

komendant szpitala
starszy lekarz pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Honorowa PCK II stopnia

Stanisław Nikodem Goździewski (ur. 31 marca 1886 w Drohobyczu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – lekarz pediatra, działacz społeczny, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Stanisława i Stanisławy z Barskich[1]. Ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. W 1912 roku otrzymał dyplom lekarza. Był specjalistą pediatrą.

Uczestniczył w I wojnie światowej w szeregach c. i k. armii, w ewidencji której figurował jako Stanislaus Gozdziewski de Wieniawa. 1 marca 1915 roku został mianowany na stopień starszego lekarza rezerwy. Jego oddziałem macierzystym był 80 pułk piechoty[2]. W marcu 1915 roku otrzymał najwyższe wyrazy uznania za mężne zachowanie się wobec nieprzyjaciela[3].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-ukraińskiej brał udział w obronie Lwowa[4]. Potem uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

3 maja został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 96. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy, a jego oddziałem macierzystym była wówczas kompania zapasowa sanitarna Nr 5 w Krakowie[5]. W latach 1923–1924 był komendantem Szpitala Rejonowego Tarnów, pozostając oficerem nadetatowym 5 batalionu sanitarnego w Krakowie[6][7]. Na przełomie lat 20. i 30. był naczelnym lekarzem 16 pułku piechoty w Tarnowie[8][9]. Z dniem 30 czerwca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[10].

Działał jako prezes organizacji społecznych w Tarnowie (był prezesem tamtejszego oddziału PCK)[4], publikował prace naukowe.

W 1936 roku był dyrektorem Lecznicy dla dzieci miasta Tarnowa przy ulicy Nowodąbrowskiej 6d oraz członkiem zarządu miejscowego Towarzystwa Przeciwgruźliczego. Do 1939 roku mieszkał przy Placu Kazimierza Wielkiego 2 w Tarnowie[11][12][13].

Jego żoną była Wilhelmina (1890–1937), córka Tadeusza Tertila[14]. Miał syna Stanisława[1].

Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku[15]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Upamiętnienie

Stanisław Goździewski został upamiętniony wraz z innymi oficerami Wojska Polskiego na tablicy upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej związane z Tarnowem, odsłoniętej w 1988 w kościele Świętego Krzyża i Świętego Filipa Neri w Tarnowie (prócz niego uhonorowany został m.in. także por. Jan Krudowski)[16].

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Goździewskiego przy II Liceum Ogólnokształcącym im. Zbigniewa Herberta w Brzegu.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 178.
  2. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1702.
  3. Odznaczenia. „Czas”, s. 3, Nr 166 z 24 marca 1915. 
  4. a b Tarnowianie – ofiary Katynia. lootos-neverlandd.blogspot.com, 2008-08-08. [dostęp 2017-07-12].
  5. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 312.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1150, 1194, 1198.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1016, 1043, 1080.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 710, 725.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 322, w tym roku był jedynym podpułkownikiem lekarzem w służbie czynnej ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 146.
  11. Konopka 1936 ↓, s. 1106-1108.
  12. Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 603.
  13. Spis urzędowy lekarzy 1939 ↓, s. 67.
  14. Protokół nr IV/2002 z sesji Rady Miejskiej w Tarnowie, która odbyła się w dniu 19 grudnia 2002. Ad. 21 Sprawozdanie z działalności Prezydenta Miasta. bip.malopolska.pl. [dostęp 2015-01-13].
  15. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 217. ISBN 83-7001-294-9.
  16. Tablica ofiar Katynia. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2015-01-13].
  17. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  19. Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
  20. Wysokie odznaczenie lwowianina Kurier Lwowski 1916 nr 629 s.5

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Ordine imperiale della corona di ferro, austria.png
nastrino Ordine imperiale della corona di ferro
Signum laudis2.gif
Baretka Signum laudis
POL Złota Honorowa Odznaka PCK BAR.png
Baretka Złotej Honorowej Odznaki PCK
Stanisław Goździewski.JPG
Lekarz ppłk Stanisław Goździewski