Stanisław Graeve

Stanisław Graeve
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1868
Karolew

Data i miejsce śmierci

23 listopada 1912
Biskupice

Stanisław Graeve (ur. 4 maja 1868 w Biskupicach, zm. 23 listopada 1912 w Biskupicach[1]) – polski etnograf i krajoznawca, współtwórca Muzeum Ziemi Kaliskiej.

Urodził się w Karolewie, które to dobra nabył jego ojciec Aleksander Graeve w 1882. S. Graeve osiadł w Biskupicach na stałe w latach 90. XIX w. i mieszkał tam wraz z matką i żoną z Wężyków z Rychłocic. Zainteresował się kulturą i zwyczajami wsi sieradzkiej. Z czasem te sprawy pochłonęły go zupełnie i "...za cele swej działalności postawił sobie, aby cechy charakterystyczne sieradzkiej okolicy utrwalić piórem, pędzlem lub aparatem fotograficznym i przekazać je w ten sposób następnym pokoleniom" (według "Wspomnień pośmiertnych", [w:] "Rocznik PTK", 1912, s. 12). Zbierał stroje ludowe, ceramikę, wycinanki, próbki tkanin i różne rekwizyty obrzędowe. Utrwalał na fotografiach relikty budownictwa. Około 1908 podjął inicjatywę stworzenia cyklu obrazów przedstawiających charakterystyczne typy ludowe okolic Sieradza. Zatrudnił w tym celu malarzy: Franciszka Łubieńskiego i Floriana Piekarskiego. Wydał własnym sumptem serię pocztówek ludowych, a w 1909 album Sztuka ludowa w Sieradzkiem, złożony z różnobarwnych kartonów z wycinankami. Od tegoż roku przystąpił do wydawania cyklu opracowań regionalnych w serii "Biblioteki Krajoznawczej"[2]. Najpoważniejszą jego pracą był Przewodnik po guberni kaliskiej wydany w 1912 wraz ze szczegółową kolorową mapą drukowaną w Wiedniu. Był współzałożycielem i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Kaliszu (1908).

W roku 1912 popełnił samobójstwo[3]. Został pochowany na cmentarzu w Charłupi Małej. Obecny na jego pogrzebie Władysław Reymont żegnał go w imieniu zgromadzonych przyjaciół. Maria Dąbrowska napisała o nim: "...cicha, łagodna twarz hojnego pracownika, który utrudził się dla uwiecznienia umiłowanej Ziemi Sieradzkiej"[4].

Przypisy

  1. ↑ Bednarska-Gryniewicz i inni, Etnografowie i ludoznawcy polscy : sylwetki, szkice biograficzne, t.III, s. 104., Kraków, ISBN 978-83-87266-28-8, OCLC 55860393.
  2. ↑ Komisja Historii i Tradycji ZG PTTK, www.khit.pttk.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  3. ↑ Anna Tabaka, Maciej Błachowicz: Barona Graevego opisanie świata. Życie Kalisza. [dostęp 2016-09-04].
  4. ↑ M. Dąbrowska, "Muzeum w Kaliszu", [w:] "Prawda", 1914 r., nr 25, s. 12

Bibliografia

  • Dekowski J.P., Graeve Stanisław (1868-1912), [w:] "Polski Słownik Biograficzny", t. VIII.
  • K.b. (Bzowski K.), St. baron Graeve, [w:] "Rocznik PTK", 1912, s. 1.
  • J. Dolat, Stanisław Graeve, [w:] Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne, t. III pod red. A. Spiss, Z. Szromba-Rysowa, Wrocław-Kraków 2010.

Linki zewnętrzne