Stanisław Groniowski

Stanisław Antoni Groniowski
Data i miejsce urodzenia

12 marca 1895
Warszawa

Data i miejsce śmierci

wrzesień 1939
Prużana

Zawód, zajęcie

prawnik, archiwista

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Medal Niepodległości

Stanisław Antoni Groniowski (ur. 12 marca 1895 w Warszawie, zm. we wrześniu 1939 w Prużanie) – polski prawnik, archiwista.

Życiorys

Ukończył w 1913 roku Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców w Łodzi, następnie – Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego w 1922 roku. Już w latach szkolnych należał do Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Średnich, a w czasie studiów należał do OMN Szkół Wyższych (od 1915 roku)[1] i kierownictwa OMN „Zarzewie”. Był również członkiem POW (w latach 1916–1918)[2].

W listopadzie 1918 roku wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i jako podoficer walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 10 pułku artylerii polowej[2].

W latach 1920–1921 pracował w centrali Towarzystwa Straży Kresowej[3], od końca 1921 roku w Archiwum Głównym Akt Dawnych, początkowo jako asystent, a od 1928 roku – jako archiwista, aż do wybuchu II wojny światowej. W Archiwum pracował głównie nad systematyzacją, opracowaniem i inwentaryzacją akt władz wymiaru sprawiedliwości i sądów polskich XIX wieku (1807–1876)[2].

Pracując zawodowo, czynnie pracował społecznie. Był bratem zetowym[1] i członkiem Związku Patriotycznego. Od 1924 roku należał do Związku Młodej Polski. W latach 1924–1925 był członkiem Narodowej Partii Robotniczej. Należał do Senioratu OMN (od 1926 roku – członek Zarządu Głównego Związku Senioratu), później ZPMD (wiceprezes i członek Rady Naczelnej). W 1926 roku wszedł do Związku Naprawy Rzeczypospolitej[2][3].

W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany jako podporucznik[1] rezerwy. Zginął w walce we wrześniu 1939 roku[2].

Wybrane publikacje

  • Adiunkt Archiwum Ogólnego Krajowego w powstaniu narodowym (szkic, „Archeion”, 1930)
  • Rok 1830 w polskich archiwach państwowych. Archiwum Główne (opracowanie archiwoznawcze, „Archeion”, 1930)
  • Archiwum Komisji Rządowej Sprawiedliwości Królestwa Polskiego Ministerium Sprawiedliwości (nieopublikowana rozprawa, 1931)
  • O Dyrekcji Sprawiedliwości i jej Archiwum (nieopublikowana rozprawa, 1932)
  • Zebranie i opracowanie dokumentacji archiwalnej oraz redakcja pamiętnika Bogdana Hutten-Czapskiego, Sześćdziesiąt lat życia politycznego i towarzyskiego, 1-2, wydanego nakładem Księgarni F. Hoesicka, Warszawa 1936 (Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa). Sechzig Jahre Politik und Gesellschaft, 1-2,. Berlin 1936[2].

Ordery i odznaczenia

Życie prywatne

Stanisław Groniowski był synem Adama, lekarza rentgenologa i Eugenii Reginy z Brodzkich. 27 kwietnia 1930 roku ożenił się z Wandą Kopczyńską[3][5] (lekarką stomatologiem)[6]. Od 1937 roku mieszkali w Warszawie przy ulicy Ursynowskiej 12[3][7].

Przypisy

  1. ↑ a b c Nowacki 1996 ↓, s. 264.
  2. ↑ a b c d e f Stebelski 1960 ↓, s. 635.
  3. ↑ a b c d Łoza 1939 ↓, s. 97.
  4. ↑ M.P. z 1938 r. nr 140, poz. 245 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  5. ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki (zeszyt 357, 1935), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
  6. ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki (zeszyt 378, 1937), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
  7. ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki (zeszyt 382, 1937), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie