Stanisław Hroboni

Stanisław Hroboni
podporucznik rezerwy piechoty podporucznik rezerwy piechoty
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1902
Stryj

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1921-1940

Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

19 Pułk Piechoty Odsieczy Lwowa

Stanisław Florian Hroboni (ur. 4 maja 1902 w Stryju, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski inżynier mechanik, podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Grobowiec rodzinny Hrobonich
Upamiętnienie na Mauzoleum w Sanoku
Kamień przy Dębie Pamięci honorującym Stanisława Hroboniego w Sanoku

Życiorys

Urodził się 4 maja 1902 w Stryju[1] jako syn Jana (1872-1937, prawnik, sędzia[2][3][4][5]) i Felicji z domu Marek (zm. 1952[6]). Miał brata Tadeusza (1905–1986, lekarz-chirurg, powstaniec warszawski), siostrę Zofię (zm. w 1917 w wieku 9 lat)[7]. Wraz z rodziną mieszkał w Sanoku przy ulicy Jana III Sobieskiego nr 207 (pod tym samym adresem zamieszkiwała rodzina Zygfryda Gölisa)[8].

21 czerwca 1921 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli Józef Lubowiecki, Józef Skoczyński, Józef Stachowicz)[1][9]. Podczas nauki szkolnej był ochotnikiem Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej[1]. Był harcerzem sanockiego hufca, drużynowym I Drużyny im. hetmana Stanisława Żółkiewskiego w Sanoku[10][11] (jego następcą na tym stanowisku był jego brat Tadeusz)[12]. Został absolwentem Politechniki Lwowskiej z tytułem inżyniera mechanika. Podczas studiów należał do Akademickiego Koła Sanoczan we Lwowie (należeli do niego także m.in. Józef Stachowicz, Walerian Bętkowski, Maria Myćka, Józef Kucharski, Marian Strzelbicki, Julian Puzdrowski)[13]. W 1931 ukończył kurs w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Biedrusku. Został mianowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 (lok. 323). Został przydzielony do 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa.

Zamieszkiwał w Głownie, był kawalerem.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września, został aresztowany przez Sowietów, po czym był przetrzymywany w obozie w Kozielsku, skąd został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Upamiętnienie

Podczas „Jubileuszowego Zjazdu Koleżeńskiego b. Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej Matury” 21 czerwca 1958 nazwisko Stanisława Hroboniego zostało wymienione w apelu poległych w obronie Ojczyzny w latach 1939–1945[14] oraz na ustanowionej w budynku gimnazjum tablicy pamiątkowej poświęconej poległym i pomordowanym absolwentom gimnazjum[15].

W 1962 Stanisław Hroboni został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Został symbolicznie upamiętniony na grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[16]

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia porucznika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18].

8 października 2012 r., w ramach programu „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w tzw. Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku został zasadzony Dąb Pamięci upamiętniający Stanisława Hroboniego (a także drugi dąb poświęcony pamięci Zdzisława Peszkowskiego)[19][20].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 57.
  2. Z. B.. Ś. p. Jan Wacław Hroboni. „Głos Sądownictwa”. Nr 6, s. 502-503, 1937. 
  3. Z żałobnej karty. Ś. p. Jan Hroboni. „Nowa Palestra”, s. 240, Nr 5 z maja 1937. 
  4. Nekrologia. W roku 1937 zmarli koledzy. W: Sprawozdania Zarządu Głównego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej za rok 1937/1938. Warszawa: 1938, s. 48.
  5. Informacja o zmarłych: Jan Wacław Hroboni. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-05-04].
  6. Informacja o zmarłych: Felicja Hroboni. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-05-04].
  7. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 206 (poz. 20).
  8. Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 536, 540.
  9. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-06].
  10. Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 94. ISBN 978-83-62960-05-7.
  11. Krystyna Chowaniec: Wypominki harcerskie. braterstwo.zhp.pl, 2009-11-15. [dostęp 2015-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-24)].
  12. Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 57-59.
  13. Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 100, 193. ISBN 83-901827-1-8.
  14. Józef Stachowicz: Diariusz zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 67.
  15. Zjazd w fotografii. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 231.
  16. Cmentarz Stare Powązki: JAN WACŁAW HROBONI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-02-04].
  17. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  19. Jolanta Ziobro, Sanok uczcił ks. Peszkowskiego, „Tygodnik Sanocki” (nr 40 (1089)), 12 października 2012, s. 3 [dostęp 2020-04-08].
  20. 5. rocznica śmierci ks. Zdzisława Peszkowskiego, pissanok.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Jan Hroboni grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób na Cmentarzu Powązkowskim
Mausoleum in Sanok, Hrabar, Hrebenda, Hroboni.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Dąb Pamięci to Stanisław Hroboni in Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kamień przy Dębie Pamięci honorującym Stanisława Hroboniego na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
PL Epolet ppor.svg
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).