Stanisław J. Paprocki

Stanisław Paprocki
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1895
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 września 1976
Londyn

Zawód, zajęcie

działacz polonijny, sowietolog

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stanisław Józef Paprocki (ur. 5 maja 1895 w Warszawie, zm. 29 września 1976 w Londynie) – polski sowietolog.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Konstantego (ur. 1863) i Marii z Jeziorańskich (1866–1927)[1]. Ukończył 7 klas Szkoły Realnej im St. Staszica i klasę 8 IV Rządowego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie. W latach 1906–1915 należał do Organizacji Młodzieży Narodowej[2] (Związku Młodzieży Polskiej „Zet”). W latach 1915–1923 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Podczas I wojny światowej, w latach 1915–1918, należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Od listopada 1918 do 1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej oraz kierował wydziałem organizacyjnym Towarzystwa Straży Kresowej[3]. W 1922 współtwórca Instytutu Badań Spraw Narodowościowych (sekretarz generalny od 1927), od 1922 przez dwa lata był naczelnikiem Wydziału Opieki nad Młodzieżą w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. W maju 1924 został redaktorem „Dziennika Berlińskiego”, a następnie kierował Wydziałem Prasowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 1926 zainicjował, a następnie pełnił funkcję sekretarza Związku Naprawy Rzeczypospolitej. Od maja 1927 pełnił funkcję sekretarza generalnego Instytutu Badań Narodowościowych, które wydawało czasopismo Sprawy Narodowościowe, którego w latach 1927–1939 był redaktorem i dyrektorem naukowym. W grudniu 1935 powołano go na stanowisko dyrektora Biura Polityki Narodowościowej w Prezydium Rady Ministrów, należał do grona inicjatorów i organizatorów I Zjazdu Polaków z Zagranicy, który miał miejsce w lipcu 1929[3]. Od 1928 do 1937 redagował równocześnie „Les Questions Minoritaires” oraz od 1934 był członkiem Prezydium Światowego Związku Polaków z Zagranicy. Członek władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[4].

Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do 71 pułku piechoty w Zambrowie[5].

We wrześniu 1939 przez Rumunię przedostał się do Francji, gdzie walczył w kampanii francuskiej w szeregach 1 pułku Grenadierów Warszawy. Po upadku Francji wyjechał do Hiszpanii, skąd udał się do Wielkiej Brytanii. Współpracownik Instytutu Wschodniego „Reduta” i Instytutu Badania Zagadnień Krajowych, gdzie pełnił funkcję sekretarza generalnego. W latach 1949–1951 redaktor pisma „Wschód Polski” (1949–1955) wydawanego przez Instytut Wschodni „Reduta”. Należał do grupy założycieli Ligi Niepodległości Polski oraz był członkiem Rady Narodowej[3]. W latach 1952–1961 zajmował stanowisko redaktora naczelnego Biuletynu Prasy Krajowej w Radiu Wolna Europa, który ukazywał się w Monachium. Od 1966 był członkiem korespondentem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie[6].

Grób Stanisława Paprockiego na Starych Powązkach

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 183-6-22,23)[7].

Ordery i odznaczenia

Wybrane publikacje

  • Ś.p. Tadeusz Hołówko wobec problemów narodowościowych, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Spraw Narodowościowych 1931.
  • Sprawy mniejszościowe w Polsce: wykłady wygłoszone w dn. 16 i 17 października 1933 r. na Kursach Naukowych dla urzędników służby zagranicznej, Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych 1933.
  • La Pologne et le problème des minorités : recueil d'informations, Varsovie: Institut pour l'Étude des Questions Minoritaires 1935.
  • Polen und das Minderheitenproblem : Informationen in Umrissen, Warszawa: Institut zur Erforschung der Minderheitsfragen, 1935
  • Minority affairs and Poland: an informatory outline, ed. by S. J. Paprocki, Warsaw: Nationality Research Institut 1935.
  • Narodowości Rzeczypospolitej wobec zgonu Józefa Piłsudskiego, Warszawa: Instytut Spraw Narodowościowych 1935.
  • I Zjazd Naukowy Poświęcony Ziemiom Wschodnim w Warszawie 20 i 21 września 1936 r.: Polesie: (sprawozdanie i dyskusje), Warszawa: Komisja Naukowych Badań Ziem Wschodnich 1938.
  • Kwestia ukraińska, Londyn: „Reduta” 1949.
  • Struktura narodowościowa Z.S.R.R., Londyn: „Reduta” 1949.
  • Stosunek PRL do emigracji, Londyn: Instytut Badania Zagadnień Krajowych 1965.
  • Oblicze ideowe młodzieży w kraju: referat wygłoszony 2 grudnia 1967 r., Londyn: Stow. Pol. Kombatantów. Federacja Światowa. Biuro Studiów 1968.

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Józef Paprocki h. Jastrzębiec, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-06-27].
  2. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 553. [dostęp 2022-06-27].
  3. ↑ a b c Referat o zagadnieniu PROMETEJSKIM – 12 lutego 1940 (cz. II) (pol.). Stowarzyszenie Dom Kaukaski w Polsce, 5 września 2009. domkaukaski.org. [dostęp 2016-06-19].
  4. ↑ Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938–1939, [w:] Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.
  5. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 51, 540.
  6. ↑ Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 82. docplayer.pl. [dostęp 2016-10-12].
  7. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARJAN PAPROCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-05].
  8. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy w dziedzinie badania problemów narodowościowych”.
  10. ↑ M.P. z 1939 r. nr 115, poz. 270 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Grób Stanisława Paprockiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Paprockiego na Starych Powązkach