Stanisław Jagmin

Stanisław Jagmin

Data i miejsce urodzenia	30 kwietnia 1875 Ossa
Data i miejsce śmierci	3 września 1961 Warszawa
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo, ceramika
Odznaczenia

Stanisław Jagmin (ur. 30 kwietnia 1875 w Ossie, powiecie opoczyńskim, zm. 3 września 1961 w Warszawie) – polski rzeźbiarz i ceramik.

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej Kaliksta i Fanny z Aulok-Mielęckich^[1]. Szkołę średnią ukończył w Łowiczu. Krótko pracował w Warszawie w fabryce platerów Frageta. W roku 1898 rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej. Studiował rzeźbę i ceramikę w pracowni Konstantego Laszczki^[1]. W latach 1904–1905 przebywał w Paryżu w Académie Julian i praktykował w Sèvres u braci Mougin oraz w wytwórniach ceramicznych w Miśni i Wiedniu.

W latach 1903–1906 wznowił działalność radziwiłłowskiej manufaktury ceramiki w Nieborowie k. Łowicza. Tworzył w niej nieszkliwioną ceramikę nawiązującą do pochodzących z wykopalisk form słowiańskich i celtyckich oraz secesyjne wyroby szkliwione wielobarwnie^[2]. W roku 1909 uruchomił w Warszawie, pierwszą w Polsce, całkowicie zmechanizowaną kaflarnię. W latach 1918–1919 wykładał estetykę filmową w pierwszej w Polsce prywatnej szkole filmowej Modzelewskiego w Warszawie. W roku 1920 został kierownikiem Wydziału Rzeźby i Ceramiki w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu^[1]. W latach 1925–1936 prowadził Wydział Ceramiki. Współorganizował fabryki ceramiki w Chodzieży i Ostrzeszowie. W 1926 wystawił swoją rzeźbę "Biust p. D" w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi^[3].

29 kwietnia 1930 został mu nadany Złoty Krzyż Zasługi „za zasługi w pracy na polu sztuki zdobniczej”^[4].

Po II wojnie światowej, w latach 1944–1952 był konserwatorem w Zarządzie Miasta Stołecznego Warszawy i zajmował się odbudową pomników oraz rzeźb parkowych.

Pierwszą żoną Stanisława Jagmina była Irma Boex, zaś drugą Kazimiera Lubeńska^[1].

Został pochowany na Cmentarzu na Tarchominie.

Twórczość

Panneaux ceramiczne Matka Boska Częstochowska na kaplicy ku czci poległych w Brodnicy.

Jagmin był niestrudzonym eksperymentatorem w dziedzinie technologii ceramicznych i ich zastosowania w architekturze. Początek jego twórczości przypada na okres secesji. W tym czasie tworzył naczynia i rzeźby ceramiczne pokryte szkliwami typu flambé, tworzącymi wielobarwne, kontrastowe nacieki^[5]. Typowym przykładem twórczości z tego okresu jest rzeźba „Kobieta na ślimaku”. W 1906 roku w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych odbyła się wystawa dzieł Stanisława Jagmina. Po raz pierwszy w gmachu „Zachęty” wystawiono ceramikę. Jagmin zawsze sprzeciwiał się podziałowi na sztukę czystą i stosowaną.

Grobowiec rodziny Duninów na Powązkach, 1925.

Po okresie fascynacji secesją, późniejsza twórczość bliższa jest klasycyzmowi. Przed wojną w parku im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu stanął pomnik dla uczczenia Antoniego Malczewskiego Pożegnanie Wacława z Marią, noszący cechy akademizmu (został zniszczony w 1939 roku). Również w Poznaniu, spod ręki artysty wyszedł pierwotny (nieistniejący) pomnik Powstańców Wielkopolskich na Górczynie.

Upamiętnienie

Od 1961 w warszawskiej dzielnicy Białołęka, w pobliżu miejsca spoczynku artysty, znajduje się ulica Stanisława Jagmina^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Wielkopolski słownik biograficzny. Poznań: PWN, 1981. ISBN 83-01-02722-3.
• Anna Wiszniewska: Stanisław Jagmin. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2012. ISBN 978-83-63877-13-2.