Stanisław Jaromi

Stanisław Jaromi
dr Stanisław Jaromi OFMConv
Ilustracja
Stanisław Jaromi, 2020
Kraj działania

Polska
Czechy (1991–1995)
Włochy (2004–2009)

Data i miejsce urodzenia

4 września 1963
Skołoszów

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych

Śluby zakonne

8 grudnia 1988

Prezbiterat

23 czerwca 1990

Bazylika Świętego Franciszka i klasztor franciszkanów Sacro Convento w Asyżu
Klasztor franciszkanów konwentualnych w Krakowie

Stanisław Jaromi (ur. 4 września 1963 w Skołoszowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, franciszkanin konwentualny, filozof i ekolog, organizator chrześcijańskiej edukacji ekologicznej.

Życiorys

Maturę uzyskał w Technikum Elektronicznym w Przemyślu i w 1983 wstąpił do zakonu franciszkanów. Jest zakonnikiem Prowincji św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krakowie. Śluby wieczyste złożył w 1988 i ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Franciszkanów w Krakowie uzyskując tytuł magistra teologii na podstawie pracy o katolickiej nauce społecznej (pod kierownictwem dr Władysława Skrzydlewskiego OP)[1][2].

Święcenia kapłańskie otrzymał w 1990 od bpa Augustyna Januszewicza, franciszkanina pracującego w Brazylii[3]. Przez krótki okres prowadził pracę duszpasterską w Legnicy. W 1991 wyjechał do Czech i pracował w klasztorach w Brnie i Opawie, gdzie w 1993 został administratorem, a następnie proboszczem dużej miejskiej parafii[1]. Był formatorem kandydatów do zakonu i pierwszym duszpasterzem akademickim w nowo założonym Uniwersytecie Śląskim w Opawie[4].

W 1995 rozpoczął studia z filozofii i ochrony środowiska na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II i w 1999 otrzymał na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym magisterium z ochrony środowiska (pod kierownictwem prof. Stefana Kozłowskiego)[3]. W 2004 na Wydziale Filozofii uzyskał doktorat nauk humanistycznych w zakresie filozofii przyrody na podstawie pracy Ecologia humana w ujęciu Jana Pawła II. Aspekty filozoficzne (promotorem był abp prof. Józef Życiński)[5]. W 1996 został przewodniczącym Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu (REFA), odnowił jego struktury i statut oraz doprowadził do rejestracji jako stowarzyszenie[6].

W 2004 otrzymał nominację na franciszkańskiego asystenta generalnego ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia i wyjechał do Asyżu do wspólnoty Sacro Convento oraz do pracy w Międzynarodowym Centrum na rzecz Dialogu (CEFID)[7]. W 2007 przeszedł do kurii generalnej w Rzymie, pracując we franciszkańskim sekretariacie ds. sprawiedliwości, pokoju, ochrony stworzenia, ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego oraz we Franciszkańskim Centrum Studiów Ekologicznych (CFSA) w międzynarodowym kolegium „Seraphicum”[8].

W 2009 wrócił do Krakowa i rozpoczął pracę wykładowcy Wyższego Seminarium Duchownego Franciszkanów. Z nominacji kardynała Stanisława Dziwisza został pierwszym franciszkańskim kapelanem zgromadzenia sióstr sercanek w Krakowie[1]. Równocześnie kontynuował pracę szefa REFA[9]. Został także redaktorem rocznika naukowego „W nurcie franciszkańskim” oraz przewodniczącym (2010–2017) Franciszkańskiego Towarzystwa Naukowego[10]. W 2016 przeniósł się do klasztoru w Radomsku, gdzie utworzył centralne biuro REFA[3].

Działalność

Na początku studiów w 1984 wstąpił do nowo powstałego w Krakowie stowarzyszenia REFA i zaangażował się w budowę ruchu ekologicznego w Polsce[1]. W 1990 opublikował tekst z okazji 10-lecia ogłoszenia św. Franciszka z Asyżu patronem środowiska[11].

Scena Kazania do ptaków opisana w życiorysie św. Franciszka – fresk (ok. 1295) autorstwa Giotto di Bondone w bazylice Świętego Franciszka w Asyżu

Zajmuje się ekologią i ochroną środowiska naturalnego w perspektywie tradycji franciszkańskiej. Pisze o chrześcijańskiej wizji świata i różnych nurtach ekofilozofii[12][2]. Jest propagatorem nauczania społecznego Kościoła na tematy ekologiczne, zwłaszcza ekologii Jana Pawła II i orędzia papieża Franciszka na tematy ekologiczne przedstawionego w encyklice Laudato si’[13][14]. Wskazał na franciszkańskie inspiracje tej encykliki[15]. W licznych tekstach rozwijał etykę zrównoważonego rozwoju, tematykę dialogu nauki i wiary, ekologię integralną, tematy bioetyczne, kwestie odpowiedzialności klimatycznej, duchowości i eko-sprawiedliwości[16][17][18].

Jest organizatorem i moderatorem działań Ruchu REFA, który w 2018 został zaprezentowany w Watykanie, jako jedna z 12 katolickich inicjatyw ekologicznych na świecie odpowiadająca na wezwania Laudato si'[19]. Przedstawiciele REFA (w tym Stanisław Jaromi) uczestniczyli wtedy w audiencji papieskiej dla katolickich ekologów i otrzymali od Franciszka błogosławieństwo na dalsze działania[20]. W czasie Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 Ruch zrealizował eko-wioskę nazwaną Laudato si’[21]. W 2018 REFA działał w międzynarodowym forum poświęconym światowej polityce klimatycznej – Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Katowicach[22].

Od 2012 Stanisław Jaromi jest szefem portalu internetowego Święto Stworzenia, który stał się głosem chrześcijańskim i franciszkańskim w szeroko rozumianej problematyce ekologicznej. Był inicjatorem kampanii „Czyńcie sobie Ziemię kochaną”[23], projektu Ogrodów Brata Franciszka oraz szkół liderów ekologii integralnej[1][24].

Stanisław Jaromi jest autorem Przewodnika po encyklice Laudato si’ Ojca Świętego Franciszka[25]. Zagadnienia ekologii katolickiej w relacji do problemów współczesności przedstawił w książkach Idea franciszkańska – Wielkie problemy współczesności oraz Patron Ekologów[26][27]. W 2019 opublikował książkę Boska Ziemia, w której analizował kwestie etyczno-moralne różnych aspektów ochrony środowiska i którą kończył pisać w dżungli amazońskiej[28][29]. Wydawnictwo Znak wydało wcześniej z jego udziałem e-book Ekologia[30]. Prowadzi bloga z zakresu filozofii, wiary i duchowości, a także nauki, kultury i ekologii[2][31]. Przedstawia w mediach zasady ekologii chrześcijańskiej[32][33]. Uczestniczy w gremiach eksperckich[34] i konferencjach naukowych[35][36].

Wyróżnienia

Został wyróżniony tytułem Człowieka Roku Polskiej Ekologii 2016[31]. W 2015 otrzymał nagrodę przyrodników – Medal Polskiej Niezapominajki[37][38]. Za zaangażowanie w edukację ekologiczną został uhonorowany w 2015 nagrodą im. bpa Romana Andrzejewskiego przyznawaną przez fundację Solidarna Wieś[39][40]. Równocześnie otrzymał specjalną nagrodę Senatu RP[41]. W czasie wręczenia głównej nagrody przez abpa Henryka Hosera w auli Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski odczytano list od prezydenta Andrzeja Dudy, który napisał:

Laureat tegorocznej edycji Nagrody im. ks. bpa Romana Andrzejewskiego, idąc w ślad za duchowym ojcem franciszkanów, świętym Franciszkiem z Asyżu, od lat angażuje się w filozoficzne pogłębienie oraz popularyzację chrześcijańskiej refleksji nad zagadnieniami współczesnej ekologii. Pragnę wyrazić uznanie dla tych wysiłków i serdecznie pogratulować Ojcu Doktorowi prestiżowego wyróżnienia.

z listu datowanego 25 lutego 2015[42]

.

Publikacje książkowe

  • Czyńcie Ziemię kochaną!. Redakcja: Stanisław Jaromi. Kraków: Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu – REFA, 2021, s. 151. ISBN 978-83-960976-0-6.
  • Boska Ziemia. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2019, s. 227. ISBN 978-83-240-5898-3. (ebook)
  • Patron Ekologów. Redakcja: Stanisław Jaromi. Kraków: Wydawnictwo Franciszkanów Bratni Zew – Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu, 2019, s. 128. ISBN 978-83-7485-344-6.
  • Idea franciszkańska. Wielkie problemy współczesności i nasze małe odpowiedzi. Kraków: Wydawnictwo Franciszkanów „Bratni Zew”, 2018, s. 112. ISBN 978-83-7485-321-7.
  • Kościół i nauka w obliczu ekologicznych wyzwań: źródła, inspiracje i konteksty encykliki Laudato si'. Redakcja: Jacek Poznański i Stanisław Jaromi. Kraków: Akademia Ignatianum i Wydawnictwo WAM, 2016, s. 262. ISBN 978-83-7614-258-6.
  • Losy nadziei świętego Jana Pawła II. Redakcja: Agnieszka Hennel-Brzozowska i Stanisław Jaromi. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum” i Towarzystwo Naukowe „Fides et Ratio“, 2016, s. 241. ISBN 978-83-65432-15-5.
  • Eco-book o eko-Bogu. (rozmowa z Michałem Olszewskim). Kraków: Wydawnictwo Salwator, 2010, s. 136. ISBN 978-83-7580-193-4.
  • Duchowość świata według Sergiusza Riabinina: rosnąć można tylko z ziemi.... Redakcja: Stanisław Jaromi. Rzeszów – Kraków – Lublin: Larus Studio, 2007, s. 136. ISBN 978-83-923511-0-8.
  • Ecologia humana – chrześcijańska odpowiedź na kryzys ekologiczny. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”, 2004, s. 222 (praca doktorska). ISBN 83-88903-66-7.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Hanna Dębska, Spod znaku Świętego Franciszka, „Idziemy” (10), 2016, s. 34–35, facsimile pełnego tekstu, streszczenie, ISSN 1734-9079.
  2. ↑ a b c Monika Białkowska, Dobrowolnie skromni – rozmowa z o. Stanisławem Jaromim, „Przewodnik Katolicki”, 40, 2019, ISSN 0137-8384 [dostęp 2020-02-04].
  3. ↑ a b c Franciszkanin wyróżniony tytułem Człowieka Roku Polskiej Ekologii, Niedziela.pl, 1 czerwca 2017 [dostęp 2020-02-04].
  4. ↑ Pavel Nováček, Chválí Tě sestra Země – Úvahy o křesťanství, životním prostředí a udržitelném rozvoji, Olomouc: Matice cyrilometodějská, 1998, s. 5, ISBN 80-238-2740-5 [dostęp 2020-02-08] (cz.).
  5. ↑ Andrzej Zykubek, O. dr Stanisław Jaromi Laureatem prestiżowej Nagrody im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego za rok 2015, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – Wydział Filozofii, 22 lutego 2016 [dostęp 2020-02-04].
  6. ↑ Krzysztof Wojciechowski, Ruch Ekologiczny Świętego Franciszka z Asyżu, „Dzikie Życie” (5), 2001, ISSN 1231-8094 [dostęp 2020-02-23].
  7. ↑ Stanislaw Jaromi, L’Ordine dei Frati Minori Conventuali, [w:] Mariano Steffan (red.), Dialogo, una passione: Francesco e l’Islam – Atti dell’Assemblea 2007, (Parte seconda: L’impegno delle Famiglie Francescane per Giustizia, Pace e Salvaguardia del Creato), Rzym: MOFRA – Movimento Francescano Italiano, 2007, s. 57–58 [dostęp 2020-02-09] (wł.).
  8. ↑ Jan Szewek, Niecodzienne wyróżnienie dla krakowskiego franciszkanina, Posłaniec św. Antoniego z Padwy, 13 maja 2016 [dostęp 2020-02-09].
  9. ↑ Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu, Krajowy Rejestr Sądowy [dostęp 2020-02-23].
  10. ↑ Nowy numer „W nurcie franciszkańskim”, (ISSN 1427-292X), franciszkanie.pl, 29 maja 2017 [dostęp 2020-02-07].
  11. ↑ Stanisław Jaromi, Franciszkanie dla ochrony środowiska, „Aura – ochrona środowiska człowieka” (4), 1990, s. 5–7, ISSN 0137-3668 [dostęp 2020-02-07].
  12. ↑ Stanisław Jartomi, O trudnych pytaniach, ludziach i (pozostałej) przyrodzie. Ekologia głęboka a ochrona przyrody, „Studia Ecologiae et Bioethicae” (2), 2004, s. 107–122, ISSN 1733-1218 [dostęp 2020-02-05].
  13. ↑ Michał Lewandowski, Stanisław Jaromi OFMConv: niszcząc przyrodę niszczymy samych siebie (wywiad), Deon.pl, sierpień 2019 [dostęp 2020-02-02].
  14. ↑ Stanisław Jaromi, Czyńcie sobie ziemię kochaną, „W Drodze” (6), 2017, s. 51–59, ISSN 0137-480X [dostęp 2020-02-05].
  15. ↑ Stanisław Jaromi, Franciszkańskie przesłanie Laudato si’, „Polonia Sacra”, 20 (3), 2016, s. 67–80, ISSN 1428-5673 [dostęp 2020-02-11].
  16. ↑ Stanisław Jaromi, Ekologia integralna. Kompleksowa odpowiedź na kryzys ekologiczny, „Ateneum Kapłańskie”, 169 (1), 2017, s. 64–77, ISSN 0208-9041 [dostęp 2020-02-11].
  17. ↑ Wojciech Bołoz i inni, Ekofilozoficzne przesłanie encykliki Laudato si’, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 14 (4), 2016, s. 109–128, ISSN 1733-1218 [dostęp 2020-02-09].
  18. ↑ Stanisław Jaromi, Dialogical and mediatory potential of an integral ecology, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 18 (1), 2020, s. 23–30, DOI: 10.21697/seb.2020.1.03, ISSN 1733-1218 (ang.).
  19. ↑ 30-lecie REFA, Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu [dostęp 2020-02-04].
  20. ↑ REFA w Watykanie, portal swietostworzenia.pl, 20 lipca 2018 [dostęp 2020-02-23].
  21. ↑ Nowy zarząd REFA, franciszkanie.pl, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2020-02-04].
  22. ↑ Katowice: Franciszkanie w trosce o klimat, portal Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum, 20 grudnia 2018 [dostęp 2020-02-07].
  23. ↑ Stanisław Jaromi, Artur Sporniak, Czyńcie sobie ziemię kochaną – wywiad, „Tygodnik Powszechny” (26), 22 czerwca 2015, ISSN 0041-4808 [dostęp 2020-02-04].
  24. ↑ Emilia Ślimko, Stanisław Jaromi, Being an environmentalist among Catholics... The School of Integral Ecology Leaders and other initiatives of the St. Francis of Assisi Environmental Movement (REFA), „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 18 (1), 2020, s. 73–84, DOI: 10.21697/seb.2020.1.08, ISSN 1733-1218 (ang.).
  25. ↑ Laudato si’ – przewodnik po encyklice, Deon.pl, 2016, (tekst zawiera link do encykliki Laudato si') [dostęp 2020-02-04].
  26. ↑ Piotr Wojciechowski, Niemoc polityki i drogi wiary, (recenzja książki Patron Ekologów), Święto Stworzenia – portal chrześcijańskich ekologów, 2019 [dostęp 2020-02-07].
  27. ↑ Bogdan Gancarz, Kraków. Ekolodzy od Franciszka, Gosc.pl, 29 listopada 2019 [dostęp 2020-02-02].
  28. ↑ Bartosz Janiszewski, Wolę mieć nadzieję (Uroda życia) – rozmowa z o. Stanisławem Jaromim, franciszkaninem, „Angora”, XXX (52), pressreader.com, 29 grudnia 2019, ISSN 0867-8162 [dostęp 2020-02-04].
  29. ↑ Andrzej Zykubek, Boska Ziemia – Stanisław Jaromi, www.filozofiaprzyrody.pl, 2019 [dostęp 2020-02-05].
  30. ↑ Wacław Hryniewicz, Stanisław Jaromi, January Weiner, Ekologia – ebook, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak [dostęp 2020-02-07].
  31. ↑ a b O. S. Jaromi Człowiekiem Roku Polskiej Ekologii 2016. Serdecznie gratulujemy Ojcze Stanisławie!, Polski Klub Ekologiczny Okręg Pomorski, 5 czerwca 2017 [dostęp 2020-02-04].
  32. ↑ Joanna Podgórska, Franciszkanin o. Stanisław Jaromi o tym, czy istnieje ideologia ekologizmu, polityka.pl, 6 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-02].
  33. ↑ Konsumujemy i eksploatujemy ponad miarę, mimo raportów i symptomów katastrofy – wywiad z ojcem franciszkaninem Stanisławem Jaromim, tvn24.pl, 30 grudnia 2019 [dostęp 2020-02-02].
  34. ↑ Laudato si’ na Narodowej Radzie Rozwoju, swietostworzenia.pl, 8 maja 2018 [dostęp 2020-02-07].
  35. ↑ Konferencja „W trosce o wspólny dom: Chrześcijanin na drogach ekologii” – Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego, o. dr Stanisław Jaromi OFMConv: Wyobraźnia miłosierdzia w kwestii ekologicznej, 30 listopada 2018 [dostęp 2020-02-07].
  36. ↑ XII konferencja z cyklu „Ekologia Humanistyczna”, o. Stanisław Jaromi: Dialogiczny i mediacyjny potencjał ekologii integralnej, Konferencja Episkopatu Polski, 16 maja 2019 [dostęp 2020-02-07].
  37. ↑ Laureaci XVII edycji Medalu Polskiej Niezapominajki 2015, Festiwal Nauki i Sztuki – Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, 2015 [dostęp 2020-02-04].
  38. ↑ O. Stanisław Jaromi OFMConv laureatem nagrody przyrodników, Życie Zakonne – Serwis Informacyjny Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce, 23 października 2015 [dostęp 2020-02-04].
  39. ↑ Franciszkanin o. Jaromi laureatem Nagrody im. bp. Andrzejewskiego, TVPInfo.pl, 25 lutego 2015 [dostęp 2020-02-04].
  40. ↑ Premiato l’ecologista coll’abito francescano, „Fraternus Nuntius” (1), 2016, s. 24–25 [dostęp 2020-02-11] (wł.).
  41. ↑ Warszawa: o. Stanisław Jaromi laureatem nagrody im. bp. Andrzejewskiego, niedziela.pl, 25 lutego 2015 [dostęp 2020-02-05].
  42. ↑ List prezydenta do Laureata Nagrody im. ks. bpa Romana Andrzejewskiego za rok 2015, Prezydent.pl, 25 lutego 2015 [dostęp 2020-02-04].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie