Stanisław Jerzy Hofmokl

Stanisław Jerzy Hofmokl (ur. 23 października 1869 we Lwowie, zm. 24 marca 1943 w Zarzeczu koło Niska) – prawnik, ziemianin, mecenas sztuki, publicysta.

Był synem Franciszka, sędziego Sądu Najwyższego w Wiedniu, i Wilhelminy Ostrowskiej[1]. Jego bratem był Zygmunt Hofmokl-Ostrowski, żoną – Romana Zaleska, dziedziczka dóbr w Łahodowie[2][3], gdzie gościli m.in. Leopold Staff, Kornel Makuszyński, Kazimierz Przerwa-Tetmajer[4].

W 1908 r. Hofmokl zakupił majątek w Zarzeczu koło Niska od Klemensa Kostheima. Niebawem do Zarzecza zaczęli przybywać artyści: malarz Zefiryn Ćwikliński, scenograf Józef Maciej Wodyński, rzeźbiarz Henryk Kunzek, Bronisława Ostrowska i jej mąż Stanisław Kazimierz Ostrowski[5].

Córka Hofmoklów, Janina (zmarła przedwcześnie w 1923 r.), wyszła za mąż za Tadeusza Woytkowskiego. W dniu 1 marca 1916 r. urodziła im się córka, Maria Salomea. Wychowywana przez dziadków 21 września 1935 wyszła za mąż za Alfreda Feliksa Wielopolskiego, który w późniejszym czasie pełnił funkcję szefa kancelarii prezydenta Ignacego Mościckiego[5][6].

W czasie II wojny światowej w zarzeckim majątku ukrywały się i przebywały następujące osoby: Edward Bertold, Józef Kostrzewski, Stefania Łobaczewska czy Jerzy Sawicki.

Hofmokl współpracował z podziemiem niepodległościowym, działał także w Radzie Głównej Opiekuńczej. Został zamordowany przez komunistyczną bandę Gwardii Ludowej pod dowództwem Antoniego Palenia ps. "Jastrząb" 24 marca 1943 w czasie gdy banda rabowała dworek w Zarzeczu[7][8][9]. Pogrzeb odbył się dwa dni później. Grób Hofmokla znajduje się na cmentarzu w Zarzeczu.

Stanisław Hofmokl zajmował się również publicystyką ekonomiczną, komentując ze znawstwem tematu palące zagadnienia i kwestie związane z tą problematyką. Opublikował trzy prace:

  • Uzdrowienie waluty: projekty ustaw zmierzających do uregulowania stosunków walutowych w Polsce wraz z motywami: (wobec zamierzeń min. skarbu dr. J. Michalskiego), Warszawa-Lwów 1921;
  • Projekt doraźnej sanacyi skarbowo-gospodarczej, Warszawa 1926;
  • Oddłużenie średniej własności ziemskiej czy likwidacja: temat do dyskusji, Warszawa 1934[10].
Nagrobek S.J.Hofmokla

Przypisy

  1. ↑ Ostrowski - Genealogia rodziny, herbarz, rodowód. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2012-02-22].
  2. ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, s. 576-577 (dostępne również na: dir.icm.edu.pl).
  3. ↑ Jej zdjęcie zob. genealogia.okiem.pl
  4. ↑ G. Rąkowski, Przewodnik po Ukrainie Zachodniej, cz. II: Ziemia lwowska, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2007, s. 366.
  5. ↑ a b J. Ogiński, Dziedzic z Zarzecza k. Niska, "Sztafeta", nr 13, 29 marca 2001, s. 13.
  6. ↑ Zdjęcie ze ślubu zob. Narodowe Archiwum Cyfrowe.
  7. ↑ Piotr Niemiec, Tygodnik Nadwiślański - Ale Historia! - Oszukał córkę gen. Skrzyneckiego, 29 kwietnia 2021.
  8. ↑ M. J. Chodakiewicz: Podchorąży "Jastrzębiec". glaukopis.pl. [dostęp 2012-02-23].
  9. ↑ R. Butryński: Konflikty GL z Polskim Podziemiem. dws-xip.pl. [dostęp 2012-02-23].
  10. ↑ Bazy Biblioteki Narodowej, mak.bn.org.pl [dostęp 2017-11-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Nagrobek S.J.Hofmokla.jpg
Autor: Patephon, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nagrobek Stanisława Jerzego Hofmokla, ostatniego dziedzica dóbr w Zarzeczu koło Niska.