Stanisław Jurkiewicz

Stanisław Jurkiewicz
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1884 ; Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	30 maja 1954 ; Warszawa, Polska
	Minister pracy i opieki społecznej
Okres	od 15 maja 1926; do 13 kwietnia 1929
Poprzednik	Jan Stanisław Jankowski
Następca	Aleksander Prystor
	Odznaczenia

Członkowie rządu Józefa Piłsudskiego 2 października 1926 roku: od lewej: minister rolnictwa i dóbr państwowych Karol Niezabytowski, minister robót publicznych Jędrzej Moraczewski, minister komunikacji Paweł Romocki, minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski, minister skarbu Gabriel Czechowicz, minister pracy i opieki społecznej Stanisław Jurkiewicz, minister reform rolnych Witold Staniewicz, minister spraw wewnętrznych Felicjan Sławoj Składkowski, minister sprawiedliwości Aleksander Meysztowicz

Grób Stanisława i Janiny Jurkiewiczów na warszawskich Powązkach, kwatera 133-II-17

Stanisław Jurkiewicz (ur. 10 marca 1884 we Lwowie^[1], zm. 30 maja 1954 w Warszawie) – polski prawnik, notariusz, minister rządu II RP, wolnomularz^[2].

Dzieciństwo i edukacja

Ukończył gimnazjum w Przemyślu, następnie Wydział Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Uzyskał doktorat z prawa.

Działalność niepodległościowa

Odbywał służbę wojskową w wojsku austriackim skąd dostał się do niewoli rosyjskiej. Po zwolnieniu osiadł w Moskwie, gdzie działał w Związku Prawników i Adwokatów Polskich. Po rewolucji lutowej z 1917 roku zajął się początkowym stadium rewindykacji polskich dóbr narodowych zrabowanych przez Rosjan, a które miały być zwrócone Polakom. Od 1919 roku mieszkał w Polsce. W roku 1920 walczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej^[1].

Działalność polityczna i emigracja

W 1924 był dyrektorem Departamentu w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej^[3]. W latach 1926–1929 był ministrem pracy i opieki społecznej w kolejnych rządach Kazimierza Bartla i w rządzie Józefa Piłsudskiego. W latach 30. był delegatem Rządu do Rady Administracyjnej Międzynarodowego Biura Pracy w Genewie^[1] i do innych komitetów międzynarodowych. W grudniu 1939 roku przybył do Paryża (razem z Longinem Jurkiewiczem). Później, przez okres II wojny światowej przebywał w Szwajcarii (gdzie był delegatem ministra pracy i opieki społecznej RP w Bernie^[4]na Portugalię, Francję nie okupowaną i Szwajcarię^[5]), a po wojnie – w Stanach Zjednoczonych i w Genewie (w 1946 roku, gdzie był delegatem PCK). W grudniu 1946 roku powrócił do Polski.

Praca zawodowa

W latach 30. był notariuszem wydziału hipotecznego Sądu Okręgowego w Warszawie. Po powrocie z emigracji (od 1947 roku) pracował na stanowisku rzecznika interesu publicznego przy Trybunale Ubezpieczeń Społecznych (do 1954 roku)^[5].

Członkostwo w organizacjach

Prezes Polskiego Towarzystwa Reformy Mieszkaniowej
Prezes kuratorium Fundacji Domów Akademickich im. Gabriela Narutowicza
Wiceprezes Izby Notarialnej Warszawskiej
członek rady nadzorczej Towarzystwa Osiedli Robotniczych
członek rady zarządzającej Instytutu Spraw Społecznych^[1].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[6]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)^[3]
Krzyż Niepodległości (17 września 1932)^[7]
Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)^[1]

Życie rodzinne

Stanisław Jurkiewicz był synem Franciszka i Antoniny z domu Boreckiej. Miał co najmniej dwoje rodzeństwa:

Józefa (1887–1980), z zawodu piekarza, który był ojcem cichociemnego Longina Jurkiewicza (1920–1943)^[5]
Ewę Olgę (1900–1991), która wyszła za Tadeusza Litawińskiego, zakopiańskiego kolekcjonera dzieł sztuki.

Stanisław Jurkiewicz ożenił się 2 sierpnia 1919 roku z Janiną (1880–1961), córką Ignacego i Wandy Podgórskich. Rodzicami chrzestnymi Janiny byli Maria Konopnicka i Andrzej Strug. Janina Jurkiewicz była pierwszą polską adwokatką^[8]. Po przyjeździe do Warszawy w latach 20. Stanisław i Janina Jurkiewiczowie zamieszkali w willi przy ul. Kieleckiej 33a (tel. 4-37-72). Po powrocie z emigracji ponownie zamieszkali w tym samym domu. Stanisław Jurkiewicz mieszkał w nim do śmierci. Nie mieli dzieci.

Oboje z Janiną Jurkiewicz zostali pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 133-2-17)^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 307–308.
↑ Andrzej Garlicki: Przewrót majowy. Warszawa: Czytelnik, 1979, s. 341. ISBN 83-07-00069-6.
↑ ^a ^b M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie państwowej opieki i ubezpieczeń społecznych”.
↑ Piotr Szubarczyk, IPN Gdańsk: Modlitwa Janki. W: Nasz Dziennik [on-line]. 7-9 kwietnia 2007, 83 (2796) [dostęp 2010-05-29].
↑ ^a ^b ^c Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 73. ISBN 83-902499-5-2.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za wybitne zasługi na polu międzynarodowej polityki społecznej i gospodarczej”.
↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Cecylia Gajkowska: Podgórska Wanda. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 27. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1982, s. 84–85. ISBN 83-04-01268-5.
↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW JURKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-07] .

[c-1] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 307–308.

[2] Andrzej Garlicki: Przewrót majowy. Warszawa: Czytelnik, 1979, s. 341. ISBN 83-07-00069-6.

[:0-3] M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie państwowej opieki i ubezpieczeń społecznych”.

[4] Piotr Szubarczyk, IPN Gdańsk: Modlitwa Janki. W: Nasz Dziennik [on-line]. 7-9 kwietnia 2007, 83 (2796) [dostęp 2010-05-29].

[S-5] Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 73. ISBN 83-902499-5-2.

[6] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za wybitne zasługi na polu międzynarodowej polityki społecznej i gospodarczej”.

[7] M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] Cecylia Gajkowska: Podgórska Wanda. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 27. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1982, s. 84–85. ISBN 83-04-01268-5.

[9] Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW JURKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-11-07] .

[10] 28 maja 1923 jako kierownik resortu

[11] rownik resortu

[12] 10 maja 1926 jako kierownik resortu

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[A]

[B]

[C]

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Witold Broniewski Stanisław Jurkiewicz Czesław Klarner Eugeniusz Kwiatkowski Wacław Makowski Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Kazimierz Młodzianowski Józef Piłsudski Józef Raczyński p.o. August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Aleksander Raczyński Paweł Romocki p.o. Witold Staniewicz Antoni Sujkowski

W dniu zaprzysiężenia	Józef Piłsudski Kazimierz Bartel Gabriel Czechowicz Stanisław Jurkiewicz Eugeniusz Kwiatkowski Aleksander Meysztowicz Jędrzej Moraczewski Karol Niezabytowski Paweł Romocki Felicjan Sławoj Składkowski Witold Staniewicz August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Gustaw Dobrucki Bogusław Miedziński

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Gabriel Czechowicz Stanisław Jurkiewicz Alfons Kühn Eugeniusz Kwiatkowski Aleksander Meysztowicz Bogusław Miedziński Jędrzej Moraczewski Karol Niezabytowski Józef Piłsudski Felicjan Sławoj Składkowski Witold Staniewicz Kazimierz Świtalski August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Stanisław Car Tadeusz Grodyński p.o.

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne