Stanisław Kadyi

Stanisław Kadyi
Tablica ku czci Stanisława Kadyiego w Jaśle
Grób Stanisława Kadyiego w Jaśle

Stanisław Kadyi (ur. 13 stycznia 1900 w Jaśle, zm. 4 grudnia 1980 tamże) – lekarz okulista i kolekcjoner z Jasła.

Życiorys

Stanisław Kadyi był synem jasielskiego lekarza Józefa Kadyiego. W latach 1921–1926 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ukończył go uzyskując tytuł doktorski i specjalizację w zakresie okulistyki. Po studiach był w krakowskiej Klinice Okulistyki asystentem prof. Kazimierza Majewskiego[1]. W 1934 wrócił do Jasła, gdzie pracował w Ubezpieczalni Społecznej oraz prowadził równocześnie praktykę prywatną. Przed II wojną światową ożenił się z Janiną Niziołek (zm. 12 listopada 1969), która została uwieczniona na portretach kilku lokalnych malarzy m.in.: Stanisława Kochanka i Stanisława Witowskiego-Iskrzyniaka.

Stanisław Kadyi posiadał szerokie zainteresowania przyrodnicze i humanistyczne. Był znawcą i miłośnikiem kultury i sztuki ludowej. Kolekcjonował sztukę ludowa, ceramikę i sam malował obrazy ludowe na szkle. Jego ulubioną dziedziną nauk przyrodniczych była paleontologia. Stanisław Kadyi miał na swoim koncie odkrycie odcisku żółwia oligoceńskiego (unikatu w skali Polski). Posiadał też dużą kolekcję paleontologiczną. Jego dom był swego rodzaju muzeum mieszczącym liczne kolekcje, w tym cenny zbiór numizmatyczny i starodruków, stylowe meble, porcelanę, szkło i srebra, militaria, obrazy dawnych artystów oraz stylowe rzeźby. Szczególnie cenna była kolekcja historycznych i ludowych zegarów od XVII-XX w. Stanisław Kadyi nie miał dzieci i w swoim testamencie cały swój dom oraz wszystkie kolekcje przekazał w darze społeczeństwu miasta Jasła. Obecnie można je oglądać na stałych i czasowych wystawach w Muzeum Regionalnym w Jaśle, które mieści się w jego domu.

Działał we Froncie Jedności Narodu[2].

W 1970 został odznaczony odznaką „Za opiekę nad zabytkami” i odznaką „zasłużony dla województwa rzeszowskiego”[3]. W 1978 wyróżniony wpisem do „Księgi zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”[2]. Był wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Jasła[4]. Jedna z ulic miasta, biegnąca obok jego dawnego domu nosi jego imię. Jest on także patronem Koła Numizmatycznego PTN w Jaśle.

Przypisy

  1. Wiesław Hap: POCZET WYBITNYCH JAŚLAN I LUDZI ZWIĄZANYCH Z REGIONEM. Jasło: STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW JASŁA i REGIONU JASIELSKIEGO, 2005, s. 201-205. ISBN 83-917660-5-5.
  2. a b Wpisani do „Księgi zasłużonych dla województwa krośnieńskiego”. „Nowiny”. Nr 163, s. 3, 19 lipca 1978. 
  3. Nagrody i wyróżnienia dla działaczy kultury. „Nowiny”, s. 1, Nr 267 z 27 sierpnia 1970. 
  4. Honorowi Obywatele Miasta. jaslo.pl, 2017. [dostęp 2021-11-20].

Bibliografia

  • Studia i materiały Muzeum Okręgowego w Krośnie, Rzeszów 1985. (Zbiór artykułów i opracowań dotyczących osoby dr. St. Kadyiego i jego kolekcji).
  • Informator Muzeum Regionalnego w Jaśle,Jasło 1996 (Krótka biografia St. Kadyiego autorstwa Alfreda Sepioła).
  • Folder - 30-lecie Muzeum Regionalnego w Jaśle, Jasło 1999 (Historia Muzeum Regionalnego w Jaśle opracowana przez Alfreda Sepioła w formie kalendarium).
  • Słownik Biograficzny znanych postaci Jasła i regionu, opracowanie: Zdzisław Świstak.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Stanisław Kadyi.jpg
Stanisław Kadyi (1900-1980), lekarz z Jasła
Kadyi2.JPG
Autor: Bonio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Stanisława Kadyi na cmentarzu w Jaśle
Kadyi-tablica.JPG
Autor: Bonio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica ku czci Stanisława Kadyi w Jaśle, ul. Kadyiego 11