Stanisław Kauzik

Stanisław Kauzik

1921
Data i miejsce urodzenia	9 stycznia 1891 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 1959 Londyn, Wielka Brytania
Minister bez teki na uchodźstwie
Okres	od 12 września 1955 do 28 marca 1957
Przynależność polityczna	Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne
Minister bez teki na uchodźstwie; kierownik ministerstwa wyznań religijnych, oświaty i kultury
Okres	od 15 kwietnia 1957 do 25 kwietnia 1959
Przynależność polityczna	Stronnictwo Chrześcijańsko-Demokratyczne
Odznaczenia

Delegaci Polski na rokowania pokojowe w Rydze 1921. Od lewej: Edward Lechowicz, Leon Wasilewski, Jan Dąbski, Henryk Strasburger, Stanisław Kauzik

Stanisław Kauzik, ps. „Dołęga-Modrzewski” (ur. 9 stycznia 1891 w Warszawie, zm. 25 kwietnia 1959 w Londynie) – polski polityk, prawnik.

Życiorys

Był studentem prawa i filozofii w Warszawie, Moskwie i Petersburgu, w którym założył Związek Niezawisłości Państwa Polskiego. Po 1918 był bliskim współpracownikiem Władysława Grabskiego. W 1921 był członkiem polskiej delegacji pokojowej w Rydze. W latach 1920–1925 był sekretarzem generalnym Komitetu Ekonomicznego Ministrów RP i bliskim współpracownikiem Władysława Grabskiego. W tej funkcji brał udział w rokowaniach polsko-sowieckich po wojnie polsko-bolszewickiej, a 18 marca 1921 był jednym z przedstawicieli RP, którzy podpisali traktat ryski^[1]. Został szefem sekcji w Ministerstwie Skarbu.

Udzielał się jako publicysta, założył pismo „Materiały i Studia w Sprawach Odbudowy Państwa” oraz zajmował się ekonomią i finansami w „Kurierze Warszawskim”. Pełnił funkcję sekretarza generalnego Zarządu Federacji Wydawnictw. Pod koniec lat 30. był zastępcą członka komisji rewizyjnej zarządu Towarzystwa Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie^[2].

Po agresji III Rzeszy na Polskę 1 września 1939 był w czasie oblężenia Warszawy szefem Biura Prasowego Komisarza Cywilnego przy Dowództwie Obrony Warszawy, prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego. Członek Komitetu Obywatelskiego w 1939^[3]. Przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Delegaturze Rządu na Kraj (w latach 1940–1945 był tam dyrektorem Departamentu Prasy i Informacji). Od 1945 przebywał na emigracji, gdzie używał nazwiska „Dołęga-Modrzewski” (pseudonim ten przyjął wcześniej, przy organizacji Związku Walki Zbrojnej). W 1949 objął funkcję wiceprezesa Rady Narodowej. 4 czerwca 1951 został wybrany na członka Głównej Komisji Skarbu Narodowego^[4]. Pozostawał działaczem SP, następnie działał w popierającym prezydenta Augusta Zaleskiego Stronnictwie Chrześcijańsko-Demokratycznym. Od września 1955 był ministrem bez teki w pierwszym rządzie Antoniego Pająka. W kolejnym gabinecie Antoniego Pająka (od kwietnia 1957) pozostał ministrem bez teki oraz był kierownikiem resortu wyznań religijnych, oświaty i kultury (zmarł 25 kwietnia 1959)^[5].

Był wśród założycieli Studium Polski Podziemnej, a także jednym z redaktorów pozycji Polskie Siły Zbrojne w II wojnie światowej, III tomu wydanej w Londynie w 1950 publikacji Polskie Państwo Podziemne, jak również autorem noszącej ten tytuł broszury.

Ordery i odznaczenia

• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 27 kwietnia 1959)^[6]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)^[7][8]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[9]

Życie prywatne

Był synem Jana Kazimierza Kauzika – artysty malarza, pedagoga i muzeologa (1860–1930) oraz Stanisławy Leontyny z Jezierskich (1871–1947)^[10][11], miał troje rodzeństwa. Dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną (ślub ok. 1927) była pracownica banku PKO, Wanda Ankudowicz (1892–1933), drugą (ślub ok. 1937) – była aktorka Loda Niemirzanka (1909–1984).

Pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera PPRK-1-250,251)^[12].

Przypisy

Bibliografia

• Eugenia Maresch, Stanisław Kauzik (Dołęga-Modrzewski). Komunikat, referat, Londyn 2016.

Grób rodzinny na Starych Powązkach w Warszawie