Stanisław Kostanecki

Stanisław Kostanecki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1860
Myszaków

Data i miejsce śmierci

15 listopada 1910
Würzburg

Profesor nauk chemicznych
Alma Mater

Uniwersytet Berliński

Doktorat

1889
Uniwersytet w Bazylei

Profesura

1890

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek

Uczelnia

Uniwersytet w Bernie

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Stanisław Kostanecki (ur. 16 kwietnia 1860 w Myszakowie, zm. 15 listopada 1910 w Würzburgu) – polski chemik, profesor Uniwersytetu w Bernie, twórca chemii flawonoidów, badacz barwników roślinnych.

Życiorys

Syn właściciela ziemskiego Jana Nepomucena Kostaneckiego i Michaliny z Dobrowolskich. Brat Antoniego Kostaneckiego – ekonomisty, rektora Uniwersytetu Warszawskiego i Kazimierza Kostaneckiego – lekarza, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Uczył się najpierw w szkole realnej w Poznaniu, potem studiował na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie. Od 1886 pracował w Szkole Chemicznej w Miluzie, gdzie został zastępcą dyrektora. W 1889 roku został doktorem na Uniwersytecie w Bazylei, w 1890 profesorem na Uniwersytecie w Bernie. W trakcie kariery akademickiej wypromował 161 doktorów[1][2]. Członek Polskiej Akademii Umiejętności, kawaler Orderu Legii Honorowej[3].

Jeden z najwybitniejszych polskich chemików-organików; opublikował około 200 prac naukowych w języku niemieckim i polskim. Podczas studiów na Uniwersytecie w Berlinie zajął się zagadnieniem budowy i syntezy barwników roślinnych, publikując m.in. z K. Liebermannem na temat barwników azowych i z Augustynem Bistrzyckim o syntezie dwuhydroksykrantonu. Jako pierwszy, w 1910 wraz z Janiną Miłobędzką i Wiktorem Lampe[4] (lub z Tadeuszem Miłobędzkim[5]) określił skład chemiczny kurkuminy. Współpracował też z Kazimierzem Funkiem. Kostanecki i Stefan Niementowski opracowali metodę syntezy kwasu nitrokokkowego, stanowiącego jeden z etapów syntezy kwasu karminowego. Reakcja Kostaneckiego to metoda otrzymywania kromonów oraz pochodnych kumaryny.

Polskie Towarzystwo Chemiczne od roku 1978 przyznaje Medal Stanisława Kostaneckiego za wybitne osiągnięcia w zakresie chemii organicznej[6]. Imię Braci Kostaneckich nosi od 2005 roku Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Zagórowie.

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Kostanecki (1860 - 1910). Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Braci Kostaneckich w Zagórowie. [dostęp 2017-04-07].
  2. ↑ Biografia na stronie pol.lublin.pl
  3. ↑ Nekrolog w Kurierze Warszawskim nr 324 z dnia 23 listopada 1910 s.8
  4. ↑ J. Miłobȩdzka, St. v. Kostanecki, V. Lampe. Zur Kenntnis des Curcumins. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 43 (2), s. 2163–2170, 1910. DOI: 10.1002/cber.191004302168. 
  5. ↑ Poczet rektorów SGGW – Tadeusz Miłobędzki. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. [dostęp 2011-02-15].
  6. ↑ Regulamin nadawania Wyróżnień i Medali PTChem. [dostęp 2011-02-15].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie