Stanisław Latour

Stanisław Latour

Data i miejsce urodzenia	24 maja 1927 Warszawa
Data i miejsce śmierci	20 października 2007 Szczecin
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	architekt, urbanista (historia architektury, konserwacja i rewaloryzacja zabytków) wykładowca akademicki
Tytuł naukowy	prof. dr hab.
Alma Mater	Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
Uczelnia	Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej
Stanowisko	profesor zwyczajny, prodziekan wydziału, prorektor PS
Odznaczenia

Ruiny Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie w roku 1948

Zamek Książąt Pomorskich po odbudowie według projektów Stanisława Latoura

Stanisław Latour, wł. Stanisław de Latour (ur. 24 maja 1927 w Warszawie, zm. 20 października 2007 w Szczecinie) – polski architekt i urbanista, pedagog. Związany z Politechniką Szczecińską.

Życiorys

Stanisław Latour urodził się w Warszawie, w której podczas okupacji uczył się na tajnych kompletach. W 1943 roku wstąpił do Armii Krajowej. Był żołnierzem pododdziału „Brzezinka”. Pełnił funkcję łącznika w stopniu strzelca w plutonie działającym na terenie Podkowy Leśnej. Brał udział w powstaniu warszawskim. W styczniu 1945 roku podjął naukę w liceum o profilu matematyczno-fizycznym. Rok później zdał egzamin maturalny. W latach 1945–1949 kontynuował przedwojenną działalność w harcerstwie. Był harcmistrzem Chorągwi Mazowieckiej.

W 1946 roku został słuchaczem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Doświadczenie zawodowe zdobył jeszcze podczas studiów, pracując w Warszawskim Przemysłowym Zjednoczeniu Budowlanym (1949–1952) kolejno jako technik, kierownik budowy i inspektor techniczny. Po ukończeniu studiów magisterskich w 1952 roku, rozpoczął pracę w Centralnym Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie. Tam zainteresował się z problemami ochrony i dokumentowania dziedzictwa kulturowego. W latach 1952–1953 pracował na stanowisku inspektora-konserwatora w Centralnym Zarządzie Muzeów i Ochrony Zabytków^[1][2].

Od 1953 roku związał się ze Szczecinem. Tu zorganizował pierwszą pracownię projektową przy Państwowym Przedsiębiorstwie Pracownie Konserwacji Zabytków. Był autorem licznych opracowań studialnych i projektowych w zakresie historycznej architektury i urbanistyki Szczecina i Pomorza Zachodniego, a także konserwacji zabytków i zespołów zabytkowych. Po poprzedzonych dogłębnymi, dwuletnimi (1954–1955) studiami projektowo-przestrzennymi oraz projektem wstępnym, w 1958 roku, wraz z zespołem, przystąpił do odbudowy Zamku Książąt Pomorskich. W 1973 roku uczestniczył w pracach przy odbudowie szczecińskiej katedry. Obie te odbudowy uznawane są za życiowe dzieło architekta. W 2006 roku opracował obszerny rys dziejów obu tych odbudów. Łącznie był autorem 46 prac studialno-projektowych oraz projektów z zakresu architektury i urbanistyki. W latach 1960–1980 był także kierownikiem w Biurze Ochrony Atmosfery w Szczecinie^[1][2].

Na ponad 30 lat związał się z Politechniką Szczecińską. W 1969 roku rozpoczął pracę dydaktyczną na nowo powstałym Wydziale Budownictwa i Architektury. W 1970 roku podjął dwuletnie studia podyplomowe z zakresu konserwacji zabytków na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1977 roku obronił dysertację doktorską na Politechnice Szczecińskiej. Kolejno był docentem kontraktowym (1970–1979), docentem (1979–1990), profesorem (1990–1994) i profesorem zwyczajnym (od 1994). Kierował Zakładem Projektowania Architektonicznego (1973–1975) oraz Zakładem Teorii Architektury, Historii i Konserwacji Zabytków (od 1976). Był prodziekanem Wydziału Budownictwa i Architektury (1973–1978), dyrektorem Instytutu Architektury i Planowania Przestrzennego (1981–1990), prorektorem ds. organizacji Politechniki Szczecińskiej (1990–1993). Wykładał na zajęciach z historii architektury i urbanistyki powszechnej i polskiej, ochrony i konserwacji zabytków, projektowania przeddyplomowego. Prowadził seminaria i prace dyplomowe. Wypromował 7 doktorów i 13 magistrów inżynierów architektów. Opublikował ponad 60 prac naukowych i dydaktycznych z zakresu ochrony i konserwacji zabytków. Prowadził 15 prac naukowo-badawczych w ramach badań własnych oraz centralnie koordynowanych. Organizował międzynarodowe konferencje naukowe^[1][2].

Należał do licznych organizacji i zespołów naukowych. W 1952 roku został członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich. W latach 1954–1956 pełnił funkcję prezesa Szczecińskiego Oddziału tej organizacji. Był także przedstawicielem Kolegium Sędziów Konkursowych Oddziału. Od 1978 roku był członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich, od 1980 wiceprezesem Zarządu Oddziału TUP, w późniejszym okresie został członkiem honorowym TUP^[3]. Działał w Stowarzyszeniu Konserwatorów Zabytków, Komitecie Architektury i Urbanistyki PAN, Komisji Kształtowania Przestrzeni Polski Północnej PAN – Oddział Poznań (od 1972), Sekcji Historii Architektury i Konserwacji Zabytków (od 1975), Polskim Komitecie Narodowym ICOMOS, Radzie ds. Konserwatorskich przy ministrze kultury i sztuki, Komisji ds. Sztuki Kościelnej w Archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej^[1][2].

Grób Stanisława Latoura na Cmentarzu Powązkowskim

Zmarł nagle 20 października 2007 roku w Szczecinie. Został pochowany 26 października na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[4] (kwatera 323-6-5/6)^[5]

Projekty konserwatorsko-renowacyjne

• średniowieczna stodoła przy zespole poklasztornym w Kołbaczu
• 1957–1958 – restauracja i projekt wnętrza kościoła Kościół św. Jana Ewangelisty w Szczecinie
• 1958–1970 – odbudowa Zamku Książąt Pomorskich
• 1971–1972 – odbudowa Pałacu Wallensteinów w Żaganiu
• 1972–1973 – odbudowa bazyliki archikatedralnej pw. św. Jakuba w Szczecinie
• wikarówka przy katedrze św. Jakuba w Szczecinie
• odbudowa kościoła Mariackiego w Stargardzie Szczecińskim
• 1974–1975 – odbudowa zespołu zabytkowych kamienic w Trzebiatowie
• 1975–1983 – renowacja i zagospodarowanie przestrzenne zespołu staromiejskiego w Trzebiatowie, Moryniu i w Chojnie

Projekty autorskie

• 1980–1981 – kościół w Gorzowie Wlkp.

Szczecin

• 1981–1982 – Dom Księży Pallotynów przy kościele św. Jana Ewangelisty
• 1982 – kościół parafialny w Przecławiu
• zespół sakralny pw. św. Jana Bosko przy ul. Witkiewicza
• kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej przy ul. Lwowskiej
• 1987 – budynek mieszkalno-internatowy przy zespole salezjańskiej szkoły zawodowej przy ul. Ku Słońcu
• budynek Kurii Biskupiej przy ul. Papieża Pawła VI

Publikacje (wybór)

Artykuły

• 1972 – Zamek w Szczecinie, „Projekt”
• 1975 – Odbudowa Kościoła św. Jakuba w Szczecinie, „Architektura”
• 1975 – Problematyka konserwatorska zespołu staromiejskiego w Trzebiatowie, „Ochrona Zabytków”
• 1978 – Stare Miasto w Chojnie, „Ochrona Zabytków”

Monografie i podręczniki

• 1975 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim (redakcja materiałów z sesji naukowej w kwietniu 1975) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
• 1975 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim. Materiały pokonferencyjne (redakcja) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
• 1976 – Powstanie i rozwój architektury współczesnej
• 1981 – Rewaloryzacja zabytkowych miast na Pomorzu Zachodnim – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• 1981 – Powstanie i rozwój architektury współczesnej, narodziny nowej tradycji. Forma w historycznym rozwoju – studia krytyczne, część 2 (współautor Adam Szymski) – Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
• 1982 – Projektowanie systemowe w architekturze. Ogólna metodologia i pragmatyka projektowania z zastosowaniem metod matematyczno-logicznych i komputerów (współautor Adam Szymski) – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• 1985 – Rozwój współczesnej myśli architektonicznej (współautor Adam Szymski) – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
• 1986 – Zabytki urbanistyki i architektury (współautor)
• 1990 – Modelowe przykłady rewaloryzacji wybranych zespołów zabytkowych na Pomorzu Zachodnim (współautorzy: Jolanta Barańska, Lucjan Lipiński) – Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
• 1992 – Materiały sesji naukowej z okazji 45-lecia Wydziału Budownictwa i Architektury, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin
• 1997 – Ratusz w miastach północnej Europy (materiały z sesji Ratusz w miastach nadbałtyckich) – Marpress

Odznaczenia

Stanisław Latuor otrzymał wiele odznaczeń wojewódzkich i resortowych za ochronę zabytków, prace naukowe i dydaktyczne oraz wybitne osiągnięcia projektowe^[1][2], m.in:

• 1967 – Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”
• 1969 – Złota Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
• 1971 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1984 – Krzyż Kawalerski OOP
• 1991 – Medal Komisji Edukacji Narodowej

Otrzymał też odznaczenia wojenne^[1]:

• 1990 – Krzyż Armii Krajowej
• 1982 – Krzyż Partyzancki

Nagrody i wyróżnienia

• 1969 – nagroda „Za wybitne osiągnięcia w projektowaniu”
• 1970 – nagroda „Za wybitne osiągnięcia w rozwoju kultury na Ziemi Szczecińskiej”
• 1976 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
• 1978 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
• 1982 – nagroda Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki
• Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury
• nagroda Ministra Kultury i Sztuki
• nagroda Rektora Politechniki Szczecińskiej

Wspomnienia

Wspominając Stanisława Latoura arch. Zbigniew Paszkowski napisał^[4]:

We wspomnieniach współpracowników i studentów pozostał nie tylko jako aktywny i twórczy architekt lecz po prostu skromny i życzliwy człowiek^[4][6][7].

Przypisy

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1984. Warszawa: Interpress, 1984.
• Kto jest kim w Polsce, Informator biograficzny, Edycja 2. Warszawa: Interpress, 1989.
• red. Bolesław Szargut: Politechnika Szczecińska. uczelnia i ludzie w półwieczu 1946–1996. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane PS, 1999.
• Zbigniew Paszkowski. „Wiadomości Konserwatorskie”, s. 117, 2007. Sprawdź autora:1.
• Prof. dr inż. Stanisław Latour, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2012-12-22] .