Stanisław Machowicz

Stanisław Machowicz
Sawa
ilustracja
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 listopada 1889 lub 18 stycznia 1890
Warszawa

Data śmierci

3 lipca 1962

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Piechoty
7 Pułk Piechoty
2 Pułk Piechoty
3 Pułk Strzelców Podhalańskich
9 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

dowódca kompanii,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku piechoty
komendant miasta

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa (kampania wrześniowa: obrona Warszawy)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”
oficerowie VI batalionu Legionów Polskich - drugi z lewej Stanisław Machowicz

Stanisław Benedykt Machowicz ps. „Sawa” (ur. 18 listopada 1889 lub 18 stycznia 1890 w Warszawie, zm. 3 lipca 1962) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Od lewej: Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz podczas Święta Niepodległości Polski 15 sierpnia 1939 w Warszawie

Urodził się 18 listopada 1889[1] lub 18 stycznia 1890[2][3]. Pracował jako księgarz. Działał w Związku Strzeleckim i Związku Walki Czynnej, w ramach tych organizacji odbył kurs oficerski, a od marca 1913 do kwietnia 1914 pełnił funkcję komendanta obwodu Nowy Sącz Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej od sierpnia do 26 października 1914 był dowódcą 3 kompanii strzeleckiej kpt. Mieczysława Rysia-Trojanowskiego, który później stał się 3 kompanią w IV batalionie 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. Wstąpił do Legionów Polskich. Później służył w Polskiej Organizacji Narodowej. 9 października 1914 awansował na porucznika piechoty legionów. W późniejszym czasie był dowódcą 2 kompanii w VI batalionie 7 pułku piechoty w I Brygadzie do końca sierpnia 1915. Mianowany na stanowisko dowódcy batalionu rekruckiego w I Brygadzie. Dowodził jeszcze kompanią w 2 pułku piechoty w składzie II Brygady. Odniósł rany w walkach pod Rudką Miryńską 3 sierpnia 1916. Następnie skierowany do służby werbunku. Później kierował PUZ w Płocku do 4 czerwca 1917, po czym służył ponownie w 2 pułku piechoty LP. Po zwolnieniu z Legionów 14 lipca 1917 był internowany w Beniaminowie. Podczas służby w legionach używał pseudonimu „Sawa” .

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został zweryfikowany w stopniu majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 3 pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku z równoczesnym przeniesieniem z 9 pp Leg.[4] W 1924 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty. 28 stycznia 1928 roku został przeniesiony do 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko dowódcy pułku[5]. W tym czasie został awansowany do stopnia pułkownika piechoty 1 stycznia 1930. 31 sierpnia 1935 został komendantem Miasta Warszawa. W okresie mobilizacji 1939 odpowiadał za przygotowania Warszawy do obrony[6]. Funkcję komendanta miasta stołecznego pełnił po wybuchu II wojny światowej 1939 w okresie kampanii wrześniowej i obrony Warszawy do 10 września 1939. Po kapitulacji stolicy został wzięty przez Niemców do niewoli. Był przetrzymywany w obozie jenieckim Oflag VII A Murnau. Odzyskał wolność 29 kwietnia 1945.

Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Tam zmarł 3 lipca 1962.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Oficerowie. muzeumwp.pl. [dostęp 2015-03-31].
  2. Wojskowe Biuro Historyczne, wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-05-22].
  3. Żołnierze Niepodległości. Machowicz Stanisław Benedykt „Sawa”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-06].
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 543.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.
  6. JK: Garnizon Warszawa - rys historyczny. [dostęp 2015-04-01].
  7. M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  9. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Orzełek legionowy.svg
Orzełek legionowy
Oficerowie VI batalionu Legionów Polskich.jpg
Oficerowie VI batalionu I Brygady Legionów w okopach nad Nidą: porucznik Edward Zinth-Rzecki (1. z lewej), porucznik Stanisław Machowicz-Sawa, major Albin Satyr-Fleszar (4. z prawej), kapitan Franciszek Pększyc-Grudziński (2. z prawej - na dole), porucznik Leopold Lis-Kula, porucznik Kazimierz Młodzianowski-Dąbrowa (2. z prawej- z brodą)
PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Od lewej-Hampel, Pereswiet-Sołtan, Machowicz, Czuruk (cropped).jpg
Objęcie funkcji komendanta garnizonu warszawskiego przez płk. Stanisława Machowicza. Od lewej: kpt. Hampel, ppłk Konstanty Pereświet-Sołtan, płk Stanisław Machowicz, mjr Edward Czuruk (1935)
Znak oficerski "Parasol".jpg
Znak oficerski "Parasol"
Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz in Warsaw (1939-08-15).JPG
Henryk Krok-Paszkowski, Stefan Starzyński, Stanisław Machowicz podczas Święta Niepodległości Polski 15 sierpnia w Warszawie