Stanisław Mglej

Stanisław Mglej
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1900
Rzeszów

Data i miejsce śmierci

14 października 1976
Edynburg

Członek Rady Trzech
Okres

od 14 grudnia 1968
do 30 listopada 1969

Przynależność polityczna

Stronnictwo Narodowe

Poprzednik

Roman Odzierzyński

Następca

Alfred Urbański

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Stanisław Mglej (ur. 4 maja 1900 w Rzeszowie, zm. 14 października 1976 w Edynburgu) − polski naukowiec, lekarz weterynarii, polityk emigracyjny, członek Rady Trzech.

Życiorys

Urodził się 4 maja 1900 w Rzeszowie[1]. Jako słuchacz weterynarii wziął udział w obronie Lwowa w listopadzie 1918 walcząc na I odcinku, pododcinek „Wulka”[2][3]. W 1924 uzyskał dyplom lekarza weterynarii i podjął pracę w macierzystej Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie pod kierunkiem Zygmunta Markowskiego, kolejno jako młodszy asystent, asystent (od 1925) i adiunkt (od 1930) w Zakładzie Epizzotiologii (do 1930) i Zakładzie Chorób Wewnętrznych i Zaraźliwych. Jako stypendysta rządu francuskiego przebywał dwa lata w Paryżu na specjalizacji z etiologii chorób wewnętrznych. Na lwowskiej uczelni uzyskał doktorat (1927) i habilitację (1931), specjalizując się w patologii i terapii szczegółowej chorób wewnętrznych; prowadził m.in. zajęcia z chorób pasożytniczych i chorób krwi: fizyczne badanie zwierząt chorych, rozpoznawanie chorób zakaźnych, propedeutykę kliniczną chorób wewnętrznych. Od 1931 wykładał również – jako docent – zasady medycyny weterynaryjnej, przedmiot obejmujący patologię ogólną i szczegółową, choroby zakaźne i ich rozpoznawanie, na Wydziale Rolniczo-Lasowym Politechniki Lwowskiej (dawna Akademia Rolna w Dublanach). Wygłaszał popularyzatorskie prelekcje na spotkaniach Zrzeszenia Lekarzy Weterynaryjnych i Towarzystwa Walki z Gruźlicą. W 1937 uczestniczył w XV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie. Działał społecznie w Stowarzyszeniu Asystentów Uniwersytetu Jana Kazimierza i Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie (w 1932 pełniąc funkcję prezesa), a także w połowanym przy udziale tegoż stowarzyszenia krajowym Związku Stowarzyszeń Asystentów Państwowych Szkół Akademickich Rzeczypospolitej Polskiej (był prezesem w latach 1935–1936). Jeszcze przed wojną ogłosił kilka prac dotyczących nosówki i cholery drobiu. Publikował m.in. na łamach lwowskiego kwartalnika "Rozprawy biologiczne z zakresu medycyny weterynaryjnej, rolnictwa i hodowli". W Wojsku Polskim został awansowany na stopień podporucznika w korpusie oficerów rezerwy weterynaryjnych ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925[1]. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 8. lokatą w korpusie oficerów rezerwy weterynaryjnych, grupa lekarzy[4].

Po zakończeniu wojny obronnej 1939 przedostał się do Wielkiej Brytanii, w latach 1940-1942 przebywał w obozie w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Również na emigracji kontynuował działalność naukową. Należał do organizatorów powstałego w 1943 Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w Edynburgu (działającego pod nazwą Komisja Akademickich Studiów Weterynaryjnych), tworząc polskim emigrantom możliwość ukończenia studiów weterynaryjnych przerwanych przez wojnę. Wykładał na tej uczelni choroby wewnętrzne i zakaźne zwierząt oraz organizację państwowej służby weterynaryjnej. Od 1 stycznia 1947 do 1 października 1948 był ostatnim przewodniczącym Komisji (dziekanem Wydziału)[5], przeprowadził likwidację wydziału; sam pozostał na emigracji, ale część wyposażenia katedr przekazał do Polski, dokąd wyjechała grupa wykładowców. Wykładał choroby wewnętrzne i zakaźne zwierząt, organizację państwowej służby weterynaryjnej, propedeutykę chorób wewnętrznych zwierząt. Opracował skrypt Choroby zakaźne zwierząt domowych i ich zwalczanie (Edynburg 1944). Był też autorem prac The Eradication of Tuberculosis in Cattle in Poland ("Polish Science and Learning", 1944, zeszyt 4) i Najnowsze metody zwalczania gruźlicy u bydła domowego, tej ostatniej nie zdążył wydać przed likwidacją edynburskiego wydziału. Należał do założycieli Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Był działaczem Stronnictwa Narodowego, prezesem koła Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Edynburgu[6][1]. W latach 1968-1969 wchodził w skład Rady Trzech, gdzie zastąpił Romana Odzierzyńskiego, który 15 października 1968 złożył rezygnację[7].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 31, s. 99, Grudzień 1976. Koło Lwowian w Londynie. 
  2. ↑ Jan Dębicki: Sprawozdanie. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 695. ISBN 83-85218-56-4.
  3. ↑ Wiadomości o lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Biuletyn”. Nr 15-16, s. 101, Czerwiec 1969. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 539.
  5. ↑ Stanisław Mglej Komisja Akademickich Studiów Weterynaryjnych w Edynburgu (1943-1948), w Nauka Polska na Obczyźnie. Zeszyt 1, wyd. Londyn 1955, s. 44
  6. ↑ Michał Czajka, Marcin Kamler, Witold Sienkiewicz, Leksykon Historii Polski, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995, s. 465, ISBN 83-214-1042-1, OCLC 69545827.
  7. ↑ D. Górecki, Polski naczelne władze państwowe na uchodźstwie w latach 1939 − 1990, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa, 2002, ISBN 83-7059-579-0, s. 100
  8. ↑ Odznaka honorowa Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 19-20, s. 111, Lipiec 1971. Koło Lwowian w Londynie. 

Bibliografia

  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Stanisław Tadeusz Sroka, Nauki weterynaryjne we Lwowie do roku 1945, Rzeszów 1999, s. 115, 123–125, 127, 157, 202, 210–211, 213–214, 219–220, 227, 244–245, 256–258, 289
Członkowie Rady Trzech

Herb Rzeczypospolitej Polskiej (1956 - 1990).png

Media użyte na tej stronie

Herb Rzeczypospolitej Polskiej (1956 - 1990).png
Herb Rzeczypospolitej Polskiej obowiązujący od 8 grudnia 1956 r. (Dz. U. z 1956 r. Nr 3, poz.1)