Stanisław Mrozowicki (1757–1832)

Stanisław Mrozowicki
Herb
Prus III
członek Stanów Galicyjskich
Rodzina

Mrozowiccy herbu Prus III

Data urodzenia

1757

Data i miejsce śmierci

1832
Sokołówka

Ojciec

Adam Mrozowicki

Matka

Ewa Franciszka Puzynianka herbu Oginiec

Żona

Marianna Karczewska herbu Jasieńczyk

Dzieci

Gabin, Teodor Józef Tadeusz Ignacy, Joanna, Franciszek, Julia

Rodzeństwo

Mikołaj Sabba, Barbara Aniela, Tadeusz, Anastazja Julianna Katarzyna, Róża, Józef Michał Wincenty Kazimierz, Klara Marianna, Franciszka Maria, Zofia Helena Klara, Ignacy, Elżbieta Katarzyna Urszula, Wiktoria oraz Wizyta Teresa

Stanisław Mrozowicki herbu Prus III (ur. 1757, zm. 1832 w Sokołówce) – polski szlachcic, członek Stanów Galicyjskich, członek władz tymczasowych Galicji w 1809 roku.

Życiorys

Urodził się w 1757 roku jako syn Adama[1], starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych oraz Ewy Franciszki Puzynianki herbu Oginiec, pisarzówny wielkiej litewskiej.

W 1782 roku został członkiem Stanów Galicyjskich, podobnie jak bracia, Mikołaj, Józef i Ignacy[2], którym pozostawał przez pół wieku, uczestnicząc w posiedzeniach tego sejmu galicyjskiego do 1831 roku[3].

W 1809 roku, kiedy wybuchła wojna polsko-austriacka i pojawiła się szansa za odzyskanie niepodległości, czynnie się włączył, podobnie jak wiele osób z jego najbliższego otoczenia, w sprawę narodową. Był jednym z głównych fundatorów, obok Gabriela Rzyszczewskiego, 5 pułku jazdy galicyjsko-francuskiej, w którym służył w stopniu oficera jego syn Franciszek[4][5]. Po wyzwoleniu Lwowa w maju 1809 roku wszedł w skład tymczasowych władz Galicji, w których był „…odpowiedzialny za założenie magazynów, przysposobienie i dostarczenie potrzeb wojskowych”[6].

W 1812 roku, po śmierci Kajetana Ignacego Kickiego, arcybiskupa lwowskiego, kapituła archikatedralna lwowska scedowała na niego i jego potomstwo swoje prawo patronatu nad rzymskokatolickim kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Trójcy w Sokołówce, gdzie erygował Bractwo św. Trójcy[7].

W latach 1828–1832 przekazał w imieniu swoim i synów, na ręce pierwszego dyrektora Franciszka Siarczyńskiego, do Księgozbioru Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, późniejszego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, znaczący zbiór autentycznych listów do królów, Jana III Sobieskiego i Augusta II Mocnego, pisanych przez: cesarza Leopolda, cesarzową Eleonorę Magdalenę, króla hiszpańskiego Karola, króla portugalskiego Piotra, króla angielskiego Wilhelma, cara Piotra I oraz wielu dygnitarzy I Rzeczypospolitej (m.in. legaty: AZ, 308/31 i 50/33)[8][9][10].

Był autorem satyrycznych utworów, ukazujących śmieszność tej części środowiska ziemiańskiego, która podjęła współpracę z zaborcą austriackim i przyjmowała od niego tytuły arystokratyczne kosztem deklarowanej pełnej lojalności wobec Wiednia[11].

W świadomości współczesnych zapisał się jako człowiek niezwykle religijny. Ksiądz Stanisław Chołoniewski w liście do Józefa Ignacego Kraszewskiego pisze o nim, iż „…ze szlachty bracławszczyzny, Podola i Kijowszczyzny, [stanowił on] przykład pobożności staropolskiej[12].

Zmarł w 1832 roku w Sokołówce i został tamże pochowany[13].

Ożenił się w 1779 roku z Marianną Karczewską herbu Jasieńczyk[14], córką Józefa, starosty liwskiego i Antoniny Ossolińskiej herbu Topór, kasztelanki gostyńskiej, urodzoną 1768 roku, zmarłą 9 stycznia 1827 roku w Sokołówce[13]. Żona w 1789 roku przewodziła czynnemu oporowi obywatelskiemu wobec kasacji klasztoru Karmelitów Bosych na Persenkówce we Lwowie, przeprowadzanym zgodnie z reskryptem cesarza Austrii Józefa II dotyczącym kasacji klasztorów w Galicji z 12 czerwca 1781[15].

Pozostawił dzieci: Gabina, Teodora Józefa Tadeusza Ignacego, Joannę, Franciszka oraz Julię[16].

Wywód przodków

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
Jerzy Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Raszowska
 
 
 
 
 
 
 
Jan Franciszek Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Łukasz Oleśnicki
 
 
 
 
 
 
 
Jadwiga Oleśnicka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna Podfilipska
 
 
 
 
 
 
 
Adam Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Telefus
 
 
 
 
 
 
 
Piotr Felicjan Telefus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N Wilkowska
 
 
 
 
 
 
 
Klara Telefus
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jakub Bydłowski
 
 
 
 
 
 
 
Teresa Bydłowska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
N Dymidecka
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Mrozowicki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hieronim Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
Andrzej Kazimierz Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Estera Skrobowiczówna
 
 
 
 
 
 
 
Michał Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Stefan Chrząstowski
 
 
 
 
 
 
 
Eufrozyna Chrząstowska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Konstancja Średzińska
 
 
 
 
 
 
 
Ewa Franciszka Puzyna
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bogusław Potocki
 
 
 
 
 
 
 
Andrzej Jerzy Potocki
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Helena Teofila Męcińska
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Potocka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zbigniew Suchodolski
 
 
 
 
 
 
 
Bogumiła Elżbieta Suchodolska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Dunin-Borkowska
 
 
 
 
 
 

Przypisy

  1. ↑ Wacław Szczygielski, Mrozowicki Adam h. Prus III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XXII, s. 206-208, 1977.
  2. ↑ Poczet Szlachty Galicyjskiej i Bukowińskiej. Lwów, 1857, s. 172.
  3. ↑ Nowy Kalendarz, czyli Świętnik Lwowski na rok 1831, s. 101–110.
  4. ↑ Jerzy Adam Mrozowicki, Niezwykły żywot Michała Mrozowickiego – powstańca, dyplomaty oraz emigranta politycznego, i jego potomków, [w:] Verbum Nobile. Pismo środowiska szlacheckiego, nr 20/2016., 2016.
  5. ↑ Bronisław Gembarzewski, Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814, Warszawa 1905, s. 150 nn.
  6. ↑ Rys historyczny Kampanii odbytej w roku 1809 w Księstwie Warszawskim pod dowództwem Księcia Józefa Poniatowskiego z dopełnieniami obejmującymi urzędowe akta, rozkazy dzienne, korespondencie, mowy i poezye, Kraków 1889, s. 59, 308.
  7. ↑ Directorium Divini Officii in Archidioecesi Leopoliensi. Lwów, 1827.
  8. ↑ Dziennik Powszechny, 1833, nr 300.
  9. ↑ Czasopismo Naukowe od Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, rok szósty, zeszyt VII, Lwów 1833, s. 77.
  10. ↑ Franciszek Siarczyński, Dziennik czynności urzędowych Księgozbioru Narodowego imienia Ossolińskich we Lwowie, s. 31, 56, 159, 165.
  11. ↑ Ludwik Jabłonowski, Pamiętniki, Kraków 1963, s. 71.
  12. ↑ Dewocje p. gienerała Kunickiego. Wyjątek z listu ks. Stanisława Chołoniewskiego do J. I. Kraszewskiego, [w:] Biblioteka Warszawska, tom II/ XXII, 1846, s. 462.
  13. ↑ a b Lwowska Naukowa Biblioteka im. W Stefanyka NAN Ukrainy, Oddział Rękopisów, Zespół (fond) 141, Zbiór Aleksandra Czołowskiego, dział (opys) II, 478, Papiery rodzinno-majątkowe Stanisława Mrozowickiego, 1754–1840.
  14. ↑ Adam Boniecki, Herbarz Polski, T. IX, s. 244, 1906.
  15. ↑ Ludwik Jabłonowski, Pamiętniki, Kraków 1963, s. 72.
  16. ↑ https://web.archive.org/web/20181125030737/http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp: 2018-12-06]

Literatura dodatkowa

  • Kasper Niesiecki: Mrozowicki herbu Prus. [W:] Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami.... T. III. Lwów, 1740, s. 317–318.

Media użyte na tej stronie

Herb Prus III.svg
Autor: Marcin n® ☼ (vector version), Bastianow (corr.), Licencja: CC BY-SA 3.0
herb "Prus III"