Stanisław Ordyk

Stanisław Ordyk
Czernik
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia15 lutego 1917
Machów
Data i miejsce śmierci11 czerwca 1979
Zabrze
Przebieg służby
Siły zbrojneOrzełek II RP.svg Wojsko Polskie II RP

Orzeł LWP.jpgLudowe Wojsko Polskie

JednostkiKorpus Ochrony Pogranicza

1 Pułk Samochodowy

Główne wojny i bitwyII wojna światowa
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941) Krzyż Partyzancki

Stanisław Ordyk ps. „Czernik”, (ur. 15 lutego 1917 w Machowie, zm. 11 czerwca 1979 w Zabrzu) – polski działacz ruchu ludowego, żołnierz wojny obronnej 1939 r., dowódca oddziału Batalionów Chłopskich, oficer Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w 1917 r. w rodzinie chłopskiej mieszkającej w Machowie. Ukończył szkołę podstawową i dwuletnią szkołę rolniczą w Mokrzyszowie. W czasie nauki wstąpił do Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici" a po zakończeniu edukacji jako ochotnik zgłosił się do służby zawodowej w wojsku polskim. Służbę pełnił w 24 batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza w Sejnach.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w bitwach nad Narwią i pod Grodnem. Po wyrwaniu się z niemieckiego okrążenia w rejonie Sopoćkiń razem z oddziałem przekroczył granicę litewską i został internowany w obozie jeńców wojennych w Birsztanach[1]. Tam Związek Studentów Polskich przygotował mu fałszywy paszport na nazwisko Czernik, które stało się jego pseudonimem. W lutym 1940 r. Stanisław Ordyk wrócił do swej rodzinnej wsi Machów. Wstąpił do tworzonych Batalionów Chłopskich, przyjął pseudonim „Czernik „ został powiatowym szefem łączności i szefem Komendy Obwodu[2]. Jako dowódca oddziału partyzanckiego Batalionów Chłopskich liczącego około 120 ludzi[3]. brał udział, 25 marca 1943 r. w nieudanej akcji na więzienie w Mielcu przeprowadzanym razem z oddziałem Armii Krajowej[4]. 10 października 1943 r. dowodził oddziałem w potyczce z żandarmerią w pobliżu miejscowości Stale. W walce zginęło czterech Niemców[5]. 30 lipca 1944 r. razem z oddziałem brał udział w walkach przy tworzeniu przez armie radziecką przyczółka sandomiersko-baranowskiego[6][7].

Po rozwiązaniu oddziału i służbie w Milicji Obywatelskiej razem z grupą około 20 partyzantów wstąpił w szeregi Ludowego Wojska Polskie i przeszedł szlak bojowy najpierw z I Armią a następnie II Armią wojska polskiego. Służył w 1 Pułku Samochodowym[8].

Po zakończeniu II wojny światowej napisał książkę Hasło "Wisła" wydaną w 1970 r. przez Ludową Spółdzielnię Wydawniczą. Książkę w formie wspomnień dowódcy oddziału partyzanckiego, poświęcił pamięci Józefa Dybusa oraz wszystkim żołnierzom Batalionów Chłopskich, ziemi tarnobrzesko-sandomierskiej, którzy życie swoje oddali za wolność Polski[9].

Odznaczenia

Przypisy

  1. Stanisław Ordyk, Hasło Wisła. LSW 1970, s.12.13.14
  2. Jan Sokół, Konspiracja nad Wisłą i Sanem, Warszawa 1976, s.47.
  3. Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak, Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa 1983, s.653
  4. Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak, Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa 1983, s.109
  5. Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak, Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa 1983, s.233
  6. Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak, Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa 1983, s.501,502
  7. Alina Fitowa, Bataliony Chłopskie w Małopolsce. Działalność organizacyjna, polityczna i zbrojna, Warszawa 1984, s.450.
  8. Słownik biograficzny 1989 ↓, s. 299,.
  9. Stanisław Ordyk, Hasło Wisła. LSW 1970, s.5

Bibliografia

  • Alina Fitowa, Bataliony Chłopskie w Małopolsce 1939-1945. Działalność organizacyjna polityczna i zbrojna. Warszawa 1984
  • Jan Sokół, Konspiracja nad Wisłą i Sanem, Warszawa 1976,
  • Janusz Gmitruk, Piotr Matusak, Jan Nowak, Kalendarium działalności bojowej Batalionów Chłopskich 1940-1945. Warszawa 1983
  • Praca zbiorowa: Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989.

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
POL Krzyż Partyzancki BAR.svg
Baretka: Krzyż Partyzancki
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).