Stanisław Ostoja-Chrostowski

Stanisław Ostoja-Chrostowski

„Dyrektor”, „Just”, „Korweta”

Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1897 Warszawa
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1947 Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika (drzeworyt)
Odznaczenia

Zraniony jeleń, St. Ostoja-Chrostowski

Korweta - Stanisław Ostoja-Chrostowski

Grób Stanisława Ostoi-Chrostowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Ostoja-Chrostowski ps. „Dyrektor”, „Just”, „Korweta” (ur. 14 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 9 listopada 1947 tamże) – polski malarz i grafik specjalizujący się w drzeworycie, profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Życiorys

Syn Józefa i Wandy z Jakackich^[1]. W 1915 roku jego rodzina wyjechała do Moskwy, gdzie ukończył naukę w gimnazjum. W latach I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, w 1918 roku pracownikiem przedstawicielstwa polskiego w Moskwie. W grudniu 1918 roku został aresztowany przez bolszewików pod zarzutem pracy dla polskiego wywiadu. Uwolniony w ramach wymiany więźniów w 1921 roku^[2]. Rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Studiował malarstwo u Tadeusza Pruszkowskiego, grafikę u Władysława Skoczylasa, grafikę użytkową u Edmunda Bartłomiejczyka. Studia ukończył w roku 1934. Po śmierci Władysława Skoczylasa w roku 1937 objął katedrę grafiki użytkowej na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W czasie drugiej Wojny Światowej działał w konspiracji, po wojnie współdziałał przy reaktywacji warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i został wybrany jej rektorem (1945–1947)^[3].

Był specjalistą od grafiki użytkowej – projektował winiety, papiery wartościowe, znaczki pocztowe, telegramy, zaproszenia, kartki świąteczne, programy, menu itp., jednak jego największymi pasjami, które przyniosły mu światową sławę, były ilustracje do książek oraz ekslibrisy. Drzeworyty Chrostowskiego-Ostoi odznaczają się mistrzostwem technicznym, elegancją, finezją i dekoracyjnością^[4]. Był członkiem stowarzyszenia „Ryt”. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu Tęcza. W 1936 roku opracował projekt dyplomu i Odznaki Pamiątkowej Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie, działał w ruchu oporu pod ps. „Dyrektor”, „Just” i „Korweta”. Prowadził tajne nauczanie, a od stycznia 1940 roku był członkiem ZWZ (późniejszej AK). Był szefem Referatu 999 Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej Armii Krajowej. 11 sierpnia 1944 roku został wywieziony transportem do obozu w Pruszkowie, z którego po drodze zbiegł. Do Warszawy wrócił na początku 1945 roku.

Był żonaty z Anną (1897–1978)^[5]. Miał córkę Halinę (1929–1990), rysowniczkę, pedagog, działaczkę artystyczną. Zmarł po krótkiej chorobie 9 listopada 1947. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w alei zasłużonych (rząd 1, miejsce 66,67)^[5].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 12 listopada 1947)^[6]
• Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1938)^[7]

Nagrody i wyróżnienia

• I nagroda na II Międzynarodowej Wystawie Litografii i Drzeworytu, Chicago 1930;
• I nagroda na Międzynarodowej Wystawie Ekslibrisów, Los Angeles 1931;
• I nagroda za plakat na I Międzynarodowej Wystawie Drzeworytów, Warszawa 1933;
• Brązowy medal na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w Berlinie w 1936 roku za drzeworyt Korweta;
• Grand Prix i 2 dyplomy honorowe na Międzynarodowej Wystawie „Sztuka i Technika”, Paryż 1937;
• I nagrodę za ilustracje do dramatów Szekspira, Londyn 1940.

Zobacz też

• Stanisław Ostoja-Kotkowski
• Ród Ostojów (Mościców)

Przypisy

Bibliografia

• Chrostowski-Ostoja Stanisław. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2010-09-30]. (pol.).
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 123–124. ISBN 83-211-0758-3.
• Agata Pietrzak: Stanisław Ostoja-Chrostowski 1900–1947 : Wyd. Biblioteka Narodowa, 2007 : ISBN 978-83-7009-549-9.

Linki zewnętrzne

• Stanisław Ostoja-Chrostowski (1900–1947, Warszawa) – Sztuka polskiego drzeworytu. kulturaonline.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-22)].
• Halina Chrostowska. culture.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-23)].
• Biografia. biulpol.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-17)].
• Kolekcja poświęcona Stanisławowi Ostoi–Chrostowskiemu w bibliotece Polona