Stanisław Ostwind-Zuzga

Stanisław Ostwind-Zuzga

Kropidło, Bolesław

major NSZ
Data i miejsce urodzenia	26 kwietnia 1899 Warszawa
Data i miejsce śmierci	4 lutego 1945 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1915–1920 1942–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Narodowe Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Piechoty 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej Narodowa Organizacja Wojskowa Narodowe Siły Zbrojne
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa, działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Późniejsza praca	Policja Państwowa
Odznaczenia

Stanisław Ostwind-Zuzga ps. „Kropidło”, „Bolesław” (ur. 26 kwietnia 1899 w Warszawie, zm. 4 lutego 1945 tamże) – polski Żyd, starszy sierżant Wojska Polskiego, major Narodowych Sił Zbrojnych, komendant powiatowy placówki NSZ w Węgrowie, najwyższej rangi dowódca pochodzenia żydowskiego w polskiej konspiracji w czasie II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się w Warszawie jako Szmul Ostwind, syn dwojga żydowskich rodziców, Wolfa (Władysława) Ostwinda i Rebeki (Reginy) z domu Saudel. Od 1915 do 1917 walczył w Legionach Polskich, w 1 pułku piechoty, pod dowództwem mjr. Edwarda Śmigłego-Rydza, uczestniczył m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym został internowany przez Niemców w obozie w Szczypiornie. W 1919 ukończył szkołę podoficerską w stopniu starszego sierżanta, po czym otrzymał przydział do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1920 r. przyjął chrzest w Kościele katolickim. Od 1921 pracował jako posterunkowy Policji Państwowej, a od 1932, po awansie na przodownika PP, pracował aż do wybuchu II wojny światowej na stanowisku referenta Wydziału Personalnego Komendy Policji w Warszawie^[1][2].

Podczas okupacji nosił nazwisko Zuzga. Od zakończenia działań wojennych kampanii wrześniowej ukrywał się na Podlasiu. Od sierpnia 1942 należał do Narodowej Organizacji Wojskowej w powiecie łukowskim (z polecenia kpt. Jerzego Wojtkowskiego), skąd przeszedł do NSZ. Ukończył szkolenie w ośrodku szkoleniowym NSZ „Dym” w Jacie, po czym działał w powiecie siedleckim. W maju 1944 został dowódcą komendy powiatowej NSZ w Węgrowie. Był jedynym Polakiem pochodzenia żydowskiego na tak wysokim stanowisku dowódczym w polskiej konspiracji. 1 czerwca 1944 został awansowany do stopnia majora. Jedną z jego pierwszych dowódczych czynności było umówienie się z lokalnym dowódcą Armii Krajowej na rozmowy zjednoczeniowe, które jednak najprawdopodobniej zakończyły się niepowodzeniem. 3 stycznia 1945 roku aresztowany przez UB, przewieziony do aresztu w Otwocku i bestialsko torturowany podczas śledztwa. Kiedy komuniści odkryli jego żydowskie pochodzenie, usiłowali przekonać go do przejścia na ich stronę. Ten jednak odmówił i stwierdził, że pozostanie wierny Polsce, swoim ideałom oraz Narodowym Siłom Zbrojnym, którym złożył przysięgę. Pytany, dlaczego jako Żyd zadawał się z faszystami, odrzekł: „Po pierwsze jestem Polakiem, po drugie tylko oni [narodowcy] chcieli mi pomóc”^[3]. 2 lutego, po niejawnym procesie, skazany na karę śmierci przez Sąd Wojskowy Garnizonu Warszawskiego. Został rozstrzelany 4 lutego 1945^{[1][2][4][5][6]}.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2018)^[7]
• Krzyż Niepodległości (10 grudnia 1931)^[8]
• Krzyż Zasługi za Dzielność (19 marca 1935)^[9][10]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę^[1][2]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[1][2]
• Krzyż Legionowy

Przypisy