Stanisław Płonczyński

Stanisław Płonczyński
Ilustracja
Stanisław Płonczyński (1934)
porucznik pilot porucznik pilot
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1900
Warszawa

Data i miejsce śmierci

8 marca 1974
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Roundel of Poland (1921-1993).svg Lotnictwo Wojska Polskiego
Roundel of France.svg Armée de l’air
RAF roundel.svg RAF

Jednostki

7 eskadra myśliwska
1 pułk lotniczy

304 dywizjon bombowy

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Krzyż Złoty Orderu Feniksa (Grecja) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)
Challenge 1934 w Warszawie - zdobywca 2. miejsca pilot Stanisław Płonczyński z mechanikiem Stanisławem Zientkiem przed samolotem RWD 9S
Grób Stanisława Płonczyńskiego na cmentarzu Powązkowskim

Stanisław Płonczyński (ur. 2 lutego 1900 w Warszawie, zm. 8 marca 1974 tamże) – polski pilot komunikacyjny, sportowy i wojskowy.

Życiorys

Urodził się w Warszawie, w 1916 ukończył gimnazjum, a następnie kurs techniczny na Wolnej Wszechnicy. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, od 1918 służył w Wojsku Polskim, w sztabie na Zamku Królewskim w Warszawie. Usiłował w tym czasie przenieść się do lotnictwa, lecz dopiero w 1921 skierowany został do Niższej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, którą ukończył, mimo rozbicia się w locie szkolnym na samolocie Caudron G.III[1]. W 1922 został skierowany do Wyższej Szkoły Pilotażu w Grudziądzu, którą ukończył we wrześniu 1923. Służył następnie w 7 eskadrze myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki w Warszawie, również jako instruktor w eskadrze treningowej 1 pułku lotniczego[1]. Pod koniec 1924 został zdemobilizowany w stopniu plutonowego.

Od 1 stycznia 1925 rozpoczął pracę jako pilot komunikacyjny w polskim lotnictwie cywilnym: przedsiębiorstwie Aerolot (do maja 1925: Aerolloyd), a następnie w utworzonych od 1 stycznia 1929 Polskich Liniach Lotniczych Lot[1]. Latał również sportowo, odnosząc spore sukcesy. Znalazł się w pierwszej polskiej reprezentacji wystawionej na zawody samolotów turystycznych Challenge w 1930 roku. Lecąc samolotem RWD-2, ukończył zawody na 19. miejscu, jako najlepszy z Polaków (startowało 60 załóg, z tego 12 polskich, a ukończyło je 35 załóg, z tego jedynie 4 polskie). Zakwalifikował się następnie na kolejne zawody Challenge w 1932 roku, lecz nie wziął w nich udziału, gdyż przewidziany dla niego jeden z trzech samolotów RWD-6 został rozbity podczas prób fabrycznych. Wziął natomiast udział w ostatnich zawodach Challenge w 1934 roku[2]. Lecąc samolotem RWD-9S z mechanikiem Stanisławem Ziętkiem zajął w nich drugie miejsce[3], pokonując załogi niemieckie, włoskie i czeskie (pierwszy był Jerzy Bajan; silnik „G. R. Skoda” na potrzeby maszyn zarówno Bajana, jak i Płonczyńskiego skonstruował inż. Stanisław Nowkuński[4])[1].

Odbywając lot w PLL Lot 14 maja 1937 przeleciał pierwszy milion kilometrów w polskim lotnictwie komunikacyjnym[5][1]. Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 wyewakuował do Bukaresztu w Rumunii polski samolot pasażerski Junkers Ju 52[1]. Przez Jugosławię i Grecję dostał się do Francji, gdzie został instruktorem lotniczym w tworzonych polskich jednostkach, a po upadku Francji – do Wielkiej Brytanii. Przez pewien czas latał jako pilot w 304 dywizjonie bombowym Ziemi Śląskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego, następnie służył jako instruktor[1]. Od listopada 1941 służył w brytyjskim wojskowym lotnictwie transportowym Ferry Command, rozprowadzając samoloty w locie z zakładów w Kanadzie do jednostek w Europie, Afryce i Azji. Przy tym, 38 razy przelatywał nad Atlantykiem. Wojnę zakończył w stopniu porucznika pilota[1].

W czerwcu 1947 powrócił do Polski i ponownie podjął pracę w PLL Lot, latając jako pilot samolotów pasażerskich. Od 1957 kierował sekcją treningu i wyszkolenia personelu latającego. W 1960 ukończył przeszkolenie w ZSRR na samoloty turbośmigłowe, a w 1964 odszedł z pracy na emeryturę. Ogółem przeleciał 3,5 mln kilometrów, w czasie 14 580 godzin w powietrzu[1]. Zmarł 8 marca 1974 w Warszawie na skutek obrażeń doznanych w wypadku tramwajowym[1]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 60-4-27)[6].

Ordery i odznaczenia[1]

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k J. Konieczny, T. Malinowski, op.cit.
  2. Challange 1934. Polski zespół na Międzynarodowy turniej lotniczy. „Ilustracja Polska”. Nr 35, s. 2, 2 września 1934. [dostęp 2015-02-12]. 
  3. a b Zwycięzcy Turnieju Lotniczego (Challenge 1934 r.). „Świat Zasłużonych”. Nr 2, s. 9, 1934. Warszawa. [dostęp 2020-12-09]. 
  4. Iskierki. Sprawy polskie. „Rycerz Niepokalanej”. Nr 11, s. 344, 1934. 
  5. Nowy polski milioner powietrzny. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 107 z 15 maja 1937. 
  6. Cmentarz Stare Powązki: ZOFIA PŁONCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-16].
  7. Wspaniałe zwycięstwo polskich pilotów i polskich maszyn. Odznaczenie zwycięzców. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 221 z 18 września 1934. 
  8. M.P. z 1934 r. nr 221, poz. 285 „za zasługi na polu propagandy lotnictwa na terenie międzynarodowym”.
  9. Polskie lotnictwo przoduje w Europie. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 222 z 19 września 1934. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of France.svg
Roundel of the French Air Force.
RAF roundel.svg
Royal Air Force Roundel
POL Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1942) BAR.svg
Baretka: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
GRE Order of the Phoenix - Gold Cross BAR.png
Baretka Złotego Krzyża Orderu Feniksa
Stanisław Płonczyński - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Stanisława Płonczyńskiego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 60, rząd 4, grób 27)
Naramiennik Podporucznik lotn.svg
Naramiennik podporucznika Sił Powietrznych RP (obecnie).
Naramiennik porucznika polskiego lotnictwa wojskowego (II Wojna Światowa).
Marian Stanislaw Plonczynski (1934).jpg
Autor: Willem van de Poll, Licencja: CC BY-SA 3.0
Portret van de piloot Marian Stanislaw Plonczynski (1900-1974)
  • 1934
Challenge 1934 w Warszawie - Stanisław Płonczyński i Stanisław Zientek NAC 1-M-1262-16.jpg
Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych (Challenge 1934) w Warszawie. Zdobywca drugiego miejsca w zawodach pilot Stanisław Płonczyński (z prawej) z mechanikiem Stanisławem Zientkiem przed samolotem RWD 9S. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-M-1262-16