Stanisław Piątkiewicz

Rzeźba Atlasa

Grób Stanisława Piątkiewicza

Stanisław Piątkiewicz (ur. 1859 w Rymanowie, zm. 13 grudnia 1930 w Sanoku) – polski rzeźbiarz, ojciec rzeźbiarza Stanisława Jana Piątkiewicza.

Życiorys

Urodził się w 1859 w Rymanowie. Uczył się w szkole rzeźbiarskiej w Rymanowie, gdzie jego talent zauważyła Anna Działyńska z Potockich, założycielka szkółki. Został wysłany na dalsze kształcenie do Monachium (w końcu października 1878 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych – Bildhauerschule)^[1], a jego pobyt sfinansowali Potoccy. Po powrocie sam pracował jako nauczyciel w szkole rzeźbiarskiej. Prowadził pracownię rzeźbiarską w Rymanowie^[2]. Na przełomie wieków przeniósł się do Sanoka. Jego pracownie mieściły się w Sanoku przy ulicy Zgody (późniejsza Feliksa Gieli)^[3], przy ulicy Tadeusza Kościuszki^[4] (własność rodziny Wojtanowiczów). W trakcie I wojny światowej pracował w Jaśle.

Został członkiem Sanockiej Chorągwi Drużyn Bartoszowych, założonej 3 sierpnia 1911^[5].

Był żonaty z Marią z domu Muszyńską^[6], z którą miał synów Ludwika (ur. 1891^[7], żonaty z Józefą) i Stanisława Jana (1897–1970, żonaty z Bronisławą Ziobro, kontynuował tradycje rzeźbiarskie ojca^[8]) oraz córkę Annę (1893-1968, nauczycielka, po mężu Bobola)^[9][10].

Zmarł 13 grudnia 1930 w Sanoku w wieku 71 lat^[6][11]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 15 grudnia 1930^[6].

Dzieła

• Rzeźba na pomniku ustanowionym w Grabownicy Starzeńskiej w 1910 w 500. rocznicę bitwy pod Grunwaldem^[12].
• Pomnik Władysława Jagiełły w Mrzygłodzie, odsłonięty 15 lipca 1910 roku, w 500. rocznicę bitwy pod Grunwaldem^[13]. Zastąpił go nowy pomnik z 1960 roku.
• Tarcze Legionów: tarcza Jordanów Legionom Polskim 1916^[14], Sanocka Tarcza Legionów z 1915/1916 (zawierająca herb Sanoka)^[15][16].
• Posąg Chrystusa dźwigającego krzyż, który znajduje się na placu kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Sączu (ufundowany przez kolejarzy jako wotum za ocalenie miasta od zniszczeń podczas krótkiej okupacji Nowego Sącza przez wojska rosyjskie w listopadzie 1914 roku), poświęcony 24 października 1916 roku^[17].
• Rzeźba Chrystusa z 1898 roku, stanowiąca kopię posągu Chrystusa projektu Duńczyka Bertela Thorvaldsena (znajduje się w kaplicy Potockich na Wawelu)^[18], w przeszłości stojąca na placyku pomiędzy kościołem franciszkanów w Sanoku a kamienicą przy ul. Rynek 18^[19]. Jej fundatorem był Karol Gerardis^[20]. Ponadto drewniane drzwi oddzielające kruchtę (przedsionek) tego kościoła od nawy głównej, wraz z płaskorzeźbami św. Franciszka z Asyżu, św. Antoniego z Padwy, herbami zakonu franciszkanów i aniołkami^[21][22].
• Rzeźba Matki Bożej Niepokalanie Poczętej na frontowej elewacji kościoła Przemienienia Pańskiego w Sanoku z początku XX wieku^[23][24].
• Rzeźba Atlasa na rogu elewacji kamienicy przy ul. Kazimierza Wielkiego 6 w Sanoku (tzw. „Dom pod Atlasem”)^[25].
• Gipsowe popiersie Józefa Piłsudskiego, wykorzystane m.in. 17 maja 1935 roku podczas uroczystości żałobnych w Sanoku po śmierci marszałka^[26].
• Nagrobki na Cmentarzu Centralnym przy ul. Rymanowskiej; Paweł Nesterowicz wskazał grobowce rodzin Iwanowiczów, Małachowskich, Słuszkiewiczów (pochowany Michał Słuszkiewicz) i Marii (Kamińskiej) Faliszewskiej oraz prawdopodobieństwo wykonania grobowców rodziny Lipińskich (pochowani w nim m.in. Aleksander, Walenty, Kazimierz, Bronisław Filipczak), Mozołowskich, Karola Petschaca^[27][28].
• Pomnik Chrystusa z 1923 na grobowcu rodzinnym Władysława Morawskiego w Odrzechowej^[29].
• Rzeźby ołtarza i frontonu w kaplicy z 1928 przy sanatorium dra Stanisława Domańskiego, w Olchowcach na Białej Górze na skraju Gór Słonnych^[30]. Kaplica istnieje obecnie nadal przy ulicy Gajowej w Sanoku.
• Wykonywał także klisze przeznaczone do drukarni Karola Pollaka^[31].

Ponadto źródło podaje, iż Stanisław Piątkiewicz był wykonawcą Pomnika Tadeusza Kościuszki w Sanoku^[32], jednak jest to faktycznie nieprawdopodobne, jako że Stanisław Piątkiewicz zmarł w 1930 roku (w czasie gdy istniał jeszcze pierwszy pomnik T. Kościuszki w mieście), zaś obiekt powstał i został odsłonięty w 1962 roku, zatem należy to uznać za omyłkę pisarską (z uwagi na tożsamość imienia i nazwiska) i przypisać autorstwo synowi Stanisławowi Janowi.

W 1894 otrzymał od komitetu wystawy krajowej we Lwowie list pochwalny w dziedzinie sztuka zastosowana do przemysłu, architektura, budownictwo, urządzenia pomieszkań (grupa XXVI) za rzeźbione wyroby z drzewa^[33].

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Romaniak. Zapomniani rzeźbiarze: Stanisław i Stanisław Jan Piątkiewiczowie – szkic do portretu. „Rocznik Sanocki”. X, s. 183-191, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.