Stanisław Siciński (1896–1966)

Stanisław Siciński

Prawdzic

major kawalerii
Data i miejsce urodzenia	7 listopada 1896 Rohatyn
Data i miejsce śmierci	24 sierpnia 1966 Kraków
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	poseł na Sejm III i senator V kadencji
Odznaczenia

Grób Stanisława Sicińskiego na Cmentarzu Rakowickim

Stanisław Siciński ps. „Prawdzic”^[1] (ur. 7 listopada 1896 w Rohatynie, zm. 24 sierpnia 1966 w Krakowie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ziemianin, poseł na Sejm i senator w II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Urodził się 7 listopada 1896 roku w Rohatynie^[1], w rodzinie Władysława, właściciela majątku Putiatyńce pod Rohatyniem, i Anny z Wyszyńskich.

Od 3 sierpnia 1914 roku walczył jako dowódca plutonu w szeregach 2. kompanii III batalionu 1 pułku piechoty Legionów Polskich, 6 grudnia 1914 roku był ranny w czasie bitwy pod Marcinkowicami. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do wojska austriackiego. W kwietniu 1918 roku zdezerterował i wstąpił do I Korpusu Polskiego. Należał do POW. Utworzył oddział partyzancki i walczył z Ukraińcami w czasie wojny polsko-ukraińskiej. W 1918 roku został uwięziony przez Ukraińców, jednak po kilku tygodniach został zwolniony, przybył do Lublina i 10 grudnia 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W przerwach między walkami kończył różne kursy oficerskie. W 1915 roku, w czasie pobytu w szpitalu w Wiedniu zdał maturę w tamtejszym gimnazjum filologicznym.

Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, został awansowany do stopnia rotmistrza. W 1920 roku utworzył 210 pułk ułanów, którego został dowódcą, a następnie zastępcą dowódcy. 1 lutego 1920 roku został przeniesiony do Wilna, gdzie został dowódcą placu i zastępcą dowódcy miasta.

W 1922 roku został przeniesiony do rezerwy i zajął się zarządzaniem swoimi majątkami: Surwiliszki w powiecie oszmiańskim, Czerlona w powiecie grodzieńskim i później dokupionym Zelzinem w powiecie wołkowyskim. Mieszkał w majątku Melużyn, w powiecie lidzkim^[1].

Był członkiem BBWR i później OZN. W 1930 roku został posłem na Sejm III kadencji (1930–1935) z listy BBWR z 62. okręgu wyborczego obejmującego Lidę, Oszmianę, Wołożyn i Wilejkę. Ponownie został wybrany senatorem V kadencji (1938–1939)^[2] z województwa białostockiego, pracował w komisjach: wojskowej, społecznej i spraw zagranicznych. Na stopień majora rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 6. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[3].

Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 roku, walcząc w szeregach 101 pułku ułanów i przez pewien czas dowodząc nim. Z tym pułkiem 22 września ścierał się zwycięsko z oddziałami radzieckimi. Został internowany w obozie w Rakiszkach, skąd udało mu się wydostać do Wilna. Jednak w czerwcu 1941 roku został wywieziony do Archangielska, gdzie pracował przy wyrębie lasów. Dostał się do Armii Andersa i wraz z nią walczył w szeregach 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. W lipcu 1946 roku był komendantem Placu w Neapolu^[4].

Po wojnie osiadł w Londynie. Wrócił do Polski w 1956 roku i zamieszkał w Krakowie. Pracował w Towarzystwie Opieki nad Zwierzętami. Zmarł 24 sierpnia 1966 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera Ł-płd.-12)^[5][6].

W 1920 roku w Wilnie ożenił się z Władysławą Wielhorską (1893–1981), z którą miał dwoje dzieci:

• Władysława Antoniego, aresztowanego przez NKWD w lutym 1945 roku, wywiezionego do Donbasu, gdzie zaginął po nim ślad
• Jowitę Annę, późniejszą Żebrowską^[7][8].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7107 – 17 maja 1922^[9]
• Krzyż Niepodległości z Mieczami – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[10][1]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie (po raz 1 i 2 w 1921 za służbę KN III POW^[11])
• Odznaka „Za wierną służbę”^[7]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• Kazimierz Papée: Pismo ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej do komendanta Placu w Neapolu. [w:] Ambasada RP przy Stolicy Apostolskiej. Sprawy wojskowe 2 Korpusu, 1946, sygn. sygn. A.44.745/1 [on-line]. IPMS, 1946-07-10. [dostęp 2017-08-11].