Stanisław Siedlecki (geolog)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Rodzice | |
| Odznaczenia | |
 | |
Stanisław Siedlecki (ur. 17 września 1912 w Krakowie[1], zm. 7 marca 2002 w Łodzi[2]) – docent dr.[3], polski geolog, taternik i polarnik.
Życiorys
Syn Michała Siedleckiego, zoologa i taternika. Studiował fizykę i matematykę na UJ w Krakowie. Pracował w Instytucie Geologicznym (1952–1956), Zakładzie Nauk Geologicznym PAN (1956–1964) i Norweskim Instytucie Geologicznym w Trondheim (1966–1980). Do Polski wrócił na stałe w 1991. Był jednym z pierwszych polskich członków The Explorers Club. W 1957 roku dowodził ekspedycją polarną PAN, która wybudowała Polską Stację Polarną nad Zatoką Białych Niedźwiedzi[4]. Uczestniczył także w wielu innych polskich i norweskich wyprawach polarnych, w wielu jako kierownik – m.in. na Wyspę Niedźwiedzią (1932–1933, 1964), Grenlandię (1937), Spitsbergen (od 1934 do 1984–1985).
W latach 30. i 40. był aktywnym taternikiem, na koncie ma wiele pierwszych przejść letnich i zimowych. Do jego partnerów górskich należeli Stanisław Motyka, Jan Sawicki, Witold Henryk Paryski, Zbigniew Korosadowicz, Jerzy Pierzchała, Zofia Radwańska-Paryska, Tadeusz Orłowski, Jan Staszel, Czesław Łapiński i Jan Józef Szczepański. W 1947 kierował wyprawą Klubu Wysokogórskiego w Alpy, podczas której wraz z partnerami dokonał drugiego całkowitego trawersu grani Grandes Jorasses.
W latach 1945 i 1950–1951 był prezesem Klubu Wysokogórskiego, w 1960 otrzymał godność członka honorowego tego Klubu[3]. Był też członkiem honorowym Komitetu Badań Polarnych PAN i Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Członek Polskiego Towarzystwa Geologicznego[5]. Został wyróżniony przez PAN Medalem Mikołaja Kopernika. Jego nazwiskiem nazwano jeden z lodowców na Spitsbergenie[6].
Jest autorem książek opisujących ekspedycje polarne: Wśród polarnych pustyń Svalbardu (Warszawa, Lwów 1935) i Dom pod biegunem (Warszawa 1964), a także licznych prac naukowych z dziedziny geologii oraz artykułów w „Taterniku” i „Wierchach”.
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (7 września 1933)[7]
Osiągnięcia taternickie
- 1931 – pierwsze wejście południowo-zachodnią ścianą Małego Ganku,
- 1931 – pierwsze wejście od północy na Zachodnie Żelazne Wrota,
- 1936 – pierwsze wejście zimowe na Wielką Kapałkową Turnię, z Jerzym Pierzchałą,
- 1939 – pierwsze wejścia zimowe na Pośrednią Jaworową Turnię i Jaworowy Róg, z Pierzchałą,
- 1943 – pierwsze wejście prawą częścią południowo-wschodniej ściany Zamarłej Turni,
- 1943 – pierwsze wejście lewym filarem północnej ściany Kozich Czub,
- 1944 – pierwsze wejście południowym filarem Smoczego Szczytu,
- 1944 – pierwsze wejście zimowe wprost od północy na Kozią Przełęcz Wyżnią,
- 1945 – nowa droga na zachodniej ścianie Łomnicy.
Przypisy
- ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 465.
- ↑ Józef Nyka: Głos Seniora 3/2002. [dostęp 2011-09-24].
- ↑ a b Lista członków honorowych Klubu Wysokogórskiego [w:] "Taternik" R. 37, nr 1 (170), marzec 1961, s. 60
- ↑ Historia Polskiej Stacji Polarnej Hornsund
- ↑ Lista członków Polskiego Towarzystwa Geologicznego, stan na 31 stycznia 1971, Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego Tom XL-1970, Zeszyt 3-4, Kraków 1971
- ↑ Polskie nazwy na Spitsbergenie. hornsund.igf.edu.pl. [dostęp 2022-06-20].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 211, poz. 237 „za bezinteresowną pracę obserwatora na Wyspie Niedźwiedziej w ciągu roku polarnego 1932/33”.
Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.